5 SINIF YÖNETİMİ Prof.Dr. Mustafa Ergün Afyon Kocatepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi 1 1

“Don’t try to rule with an iron fist.” SINIF KURALLARINI BELİRLEMEK ve UYGULAMAK (Classroom Rules, Procedures and Routines) “Don’t try to rule with an iron fist.”

Bizim öğretmen daha ilk günden bazı kurallar üzerinde durmayı sever. Nedenini sorma!..

Sınıf kurallarının olmaması ve ne yapılacağının bilinmemesidir!!! 500 milyar liralık soru Sınıftaki bir numaralı problem disiplin değildir. Nedir öyleyse? Cevap Sınıf kurallarının olmaması ve ne yapılacağının bilinmemesidir!!!

Kurallar, önceden verilmiş hazır kararlardır Kurallar, önceden verilmiş hazır kararlardır. Öğretmen deneyimlere dayanarak, gelecekteki belirli durumlarda nelerin nasıl yapılmasının iyi olacağını, nelerin beklendiğini, uyulmadığında nelerin olacağını öğrencilere baştan açıklar. Öğrenci, kendisinden nelerin beklendiğini, neleri yapmasının istenmediğini, bunların sonuçlarını önceden bilir ve davranışlarını ona göre ayarlar.

Kurallar herkes için olduğundan, yansızlığı sağlar, kişisel isteklerle ilgili sapmalara “hayır” deme olanağı verir. Bireysel üstünlüğe gerek kalmadan, yöneticinin yetkisinin benimsenmesini kolaylaştırır, astların, eziklik duymadan emirleri kabul etmesini olası kılar. Ödül ve cezayı kişisellikten çıkarır, kabul edilebilir hale koyar. İnsanları göreve yöneltir, değerlendirme ölçütü olurlar.

KURALLAR GELİŞTİRME Hepimiz bir yerdeki kuralları ve bizden ne beklendiğini bildiğimizde kendimizi rahat hissederiz. Öğrenciler de. Öğrenmede güvenli ve düzenli bir ortam önemlidir.

KURALLAR GELİŞTİRME Okuldaki ve sınıftaki bazı kuralları yasa ve yönetmelikler koymuştur. Ayrıca seviyeye, derse ve imkanlara göre öğretmen de –yasa ve yönetmeliklerle çelişmemek şartıyla- kurallar koyabilir.

Kurallarınızı nasıl uyguluyorsunuz? Sınıfta uyguladığınız kurallarınız var mı? Kuralları herkese iyi duyurdunuz mu? Kurallarınızı nasıl uyguluyorsunuz?

Öğrenciler kurallara niçin uymazlar? 1. Çünkü kuralları tam olarak bilmezler. 2. Kurallara uyma eğitimi almamışlardır. 3. Öğretmen sınıfta ne olup bittiği ile ilgilenmiyordur.

“Hocanın dediğini yap, yaptığını yapma!” Do as I say, not as I do! “Hocanın dediğini yap, yaptığını yapma!”

Kuralları kim belirlemelidir? Yaş ve eğitim düzeyine göre farklılaşmalı mıdır? Okul çapında mı olmalı, yoksa sınıf ile mi sınırlı olmalıdır? Derse ve dersaneye göre değişmeli midir? Sınıfta tartışılarak mı alınmalıdır?

KURALLAR NASIL OLMALIDIR?.. Gerçekçi, Mantıklı, İyi tanımlanmış, Sayıca sınırlı, Açıkça anlaşılır, Pozitif cümleler halinde ifade edilmiş...

Etkili sınıf kuralları koymak için Kuralların geliştirilmesine öğrencileri de katınız. Onlarla kuralın nedenini ve uyulmaz ise sonuçlarını tartışınız. Kurallar sayıca sınırlı (5-7 arasında) ve kısa olsun. Kuralları olumsuz cümleler halinde ifade etmeyiniz. Öğrencilerin yapacakları pozitif hareketleri tasvir ediniz.

Etkili sınıf kuralları koymak için Sınıf kuralları okul kuralları ve politikası ile çatışmasın Öğrencilere kuralları iyice anlat, tutarlı ve ısrarlı bir şekilde kurallara uymalarını pekiştir Kuralları ailelere de anlat ve onların kurallara aykırı hareket etmemesini, kuralları desteklemesini iste Kuralları belli aralıklarla gözden geçir ve değiştirilmesi gerekenleri değiştir.

Sınıf Kuralları Kurallar tüm öğrencilerin göreceği şekilde bir yere asılmalı veya duyurulmalıdır. Kurallar gözlenebilir davranışlar olarak açıklanmalıdır. Sınıf kuralları sadece yasak ve cezalar üzerine kurulmamalı; ödül verebilecek olumlu davranışlar da kural haline getirilmelidir. Kural geliştirmeye öğrenciler de yardım etmelidir. Olumlu ve olumsuz sonuçlarına göre kuralları gözden geçirmelidir.

Sınıf Kuralları örnekleri: Öğrenci şu durumlarda ne olacağını bilmek ister: Geç kaldığında. Zil çaldığında. Kalemi kırıldığında veya olmadığında. Yardım istemek veya soru sormak istediğinde. Sınıfta gürültü olduğunda. Vs... 

Sınıf Kuralları örnekleri: Esnek ve açık olunuz. Başkalarına saygı gösteriniz. Onlara değer verdiğinizi ispatlayınız (respect and consideration). Kendine saygı göstermeyen başkalarına da göstermez (veya tersi). Kendinize her zaman saygı gösteriniz. Başkalarının haklarına saygı gösterdiğiniz gibi, bedenine ve eşyalarına da saygı gösteriniz.   Başkalarıyla iyi geçinin. Yardımsever olunuz. Koridorlarda dolaşınız, insanlara karışınız. Okulla (spor, kültürel faaliyetler) ilgileniniz.

Sınıf Kuralları örnekleri: Karşıdakinden beklediğin davranışı açıkça ifade ediniz. Ellerinize ve ayaklarınıza sahip olunuz. Önce sabırla dinleyip, sonra tepki gösteriniz. Konuşmak için, elininizi kaldırarak izin isteyiniz. “Öğretmen, kalkan elleri daha iyi duyar.”

Sınıf Kuralları örnekleri: Sınıfta sakız çiğnemeyiniz, herhangi bir şey yemeyiniz, içmeyiniz. Cep telefonlarını kapalı tutunuz. Sınıfa oyuncak veya canlı hayvan getirmeyiniz. Sınıfa CD çalıcı, radyo, çağrı cihazı, kulaklık vs getirmeyiniz.

Sınıf Kuralları örnekleri: Derse giriş ve çıkış kurallarını çok iyi belirleyiniz ve öğrencilere duyurunuz. Bu konuda çok katı kurallar koymayınız. Derse giriş ve çıkışla ilgili öğretmenlerin de uyacakları kurallar olmalıdır. Sınıfta bir duvar saati olursa iyi olur. 

Sınıf Kuralları örnekleri: Sınıftaki oturma düzenini bozma. Öğretmenin yapacağı yer değiştirmelerini saygı ile karşıla. Eğer grup çalışması yapılmayacaksa, başkalarının ödevlerinden kopye çekme. Sınavlarda asla kopye çekme, çektirme!

Sınıf Kuralları örnekleri: Zamanı akıllı olarak ve yararlı şekilde kullanınız. Sohbet, gevezelik, şaka güzeldir ama yerinde, zamanında ve dozunda yapmanız şartıyla. Öğretmeni dinleyiniz. Derse her zaman hazır geliniz. Gerek ödevleriniz gerekse ders kitaplarınız ve araç gereciniz tam ve hazır olsun. (Öğretmenler de, bunları unutan öğrencilere destek olacak şekilde yedek malzeme bulundurmalıdır)

Sınıf Kuralları örnekleri: Sınıftaki öğretimi en çok bozan ortam, gürültülü bir sınıftır. Çok zorunlu olmadıkça konuşmayınız. Sınıf sohbet yeri değildir. İlköğretim okullarında yüksek sesle ve izinsiz yapılan konuşmalardaki istekleri reddediniz. Öğrencilerin söz alarak ve makul bir sesle konuşmalarını sağlayınız.

Sınıf Kuralları örnekleri: Konuşmadan önce iki kere düşün. “Boğaz dokuz boğumdur.”  “İnsanda iki kulak bir ağız vardır.” Söylediğin sözlerin ve yaptığın davranışların sorumluluğunu al. Okulda asla kavga etme. Okul, kavga yeri değildir. Gençlik çetelerinin yeri de değil

Öğretmenlere öğütler Geç gelen öğrencilerin bir kaydını tut ve bunu kolayca görülebilecek bir yere as. Bu, diğer yaptırımlardan daha etkili. Aslında devam çizlgesi de bir yerde asılı durursa iyi olur. Sınavlarda uyulması gereken kuralları iyi belirle. Sınav konsantrasyonunu bozacak davranışları engelle. Derse vaktinde gir, vaktinde çık.

Kurallar mı, sorumluluklar mı? Kurallar emir şeklinde de olabilir, sorumluluklar şeklinde de. Eğer kuralları bütün sınıf, sınıfın işleyişi için haklı ve doğru görüyorsa, kurallar sorumluluk şekline dönüşür.

Sınıf Yönetiminde ve sınıf kurallarını uygulama ve sonuç almada en etkili yol tutarlılıktır. Sınıf kurallarına mükemmel şekilde uyanları ödüllendiriniz. Olumlu pekiştireçler veriniz.

Sınıf kurallarına uymama durumunda yapılacaklar Uyarı Okulda veya sınıfta tutma Velilere yazı yazma veya okula çağırma “Disipline verme”

Haftaya buluşmak üzere...