ÖN HİPOFİZ HORMONLARI

- Adenohipofiz (ön) ve Nörohipofiz (arka) - Hipotalamus, portal sistem, ön hipofiz Arka hipofiz hormonları hipotalamusta sentezlenir. Plesentadan ön hipofiz hormonlarına benzeyen hormonlar salgılanır

1) ACTH 2) GONADOTROPİNLER - Bunlar FSH ve LH'dır - Gebe kadın idrarından saf FSH (ürofolitrofin) elde edilir - Glikoprotein yapısında büyük moleküllü hormonlardır - Alfa ve beta. Beta etkinlik ve spesifiteden sorumlu - Gebelik testleri - GnRH hipotalamustan pulsatil salgılanır (90 dak) - Bu nedenle FSH ve LH'da pulsatil Estrojen, progesteron ve testosteron indirekt ve (-) feed back'le inhibisyon yapar Eliminasyon yarılanma ömrü ile karbonhidrat içerikleri arasında doğru orantı vardır

Fizyolojik etkileri: - Over ve testislerin gametojenik ve endokrin etkilerini stimüle eder - İlk iki hafta FSH, sonra LH ile birlikte pik, yumurtlama - FSH Graaf folüküllerinin proliferasyonu - LH Olgunlaşmış folikülünün patlaması ve ovumun dışarı atılması - FSH Testisler seminifer tübulusları etkiler ve gametojenik etkii - LH Testiste leydig hücreleri uyarır ve testosteron artar - Etki mekanizması, cAMP

Preparatlar FSH: - Ürofolitropin: Pratik olarak LH etkinliği göstermez - Ampül 75 Ü , lipofilize, 1 ml saline, i.m LH: - İnsan koryonik ganodotropini. Pratikte saf LH kabul edilir

Kullanılışları: - Üç önemli endikasyonlar var: Kadında kısırlık, in vitro fertilizasyon için ovülasyonun indüklenmesi ve kriptorkizm - Oral etkisizdirler

3) GONADOTROPİN SALIVERİCİ HORMON - Hipotalamustan pulsatil salıverilmesi Kullanılış yerleri a) Fonksiyonel hipotalamik amenore ve buna bağlı kısırlık b) Hipogonadotropik hipogonadizme bağlı kısırlıkta test amaçlı c) Amenore ve anovulatuvar siklusa bağlı kısırlıkta test için d) Gecikmiş veya durmuş pubertenin tedavisi - GnRH anologlar: Buserelin, Goserelin, Löprorelin ve Triptorelin - Parenteral yada nazal sprey - İlaç olarak yüksek dozlarda desensitizasyon antigonadotropik tıbbi overiektomi ve orşiektomi

4) PROLAKTİN VE SALGILANMASINI İNHİBE EDEN İLAÇLAR - Ön hipofiz laktotrof hücrelerinden salgılanan ve yapıcı büyüme hormonuna çok benzeyen peptid yapılı bir hormondur - Plasentadan benzeri salgılanır - En önemli farkı laktasyon için hazırlık, başlatma ve sürdürme - Meme asinus hücrelerinde salgı granülleri artırır. - Meme başına dokunmaya duyarlılık artması, nöroendokrin refleks ve prolaktin ve oksitosin artar

- Prolaktinin fazla salgılanması FSH ve LH salgısını azaltır, kontraseptif - Meme bezi epitel hücrelerinde mRNA artar, süt proteinlerinin sentezi artar - Plazma düzeyi gün içi ritm gösterir - Gebelikte giderek artar, doğumda pik, meme başı en güçlü uyarı - Salgılanma hipotalamusta kontrol edilir, PİF, dopamin, bromokriptin - Hipofiz adenomu, hiperprolaktinemiye amenoreye, oligomenreye galaktoreye ve hirşutizme neden olur - Müstahzar yok. Farmakolojik önemi, bazı ilaçların sentezini artırmak yoluyla, galaktoreye neden olmalarıdır

BROMOKRİPTİN MEZİLAT - Ergokriptinin bromlu sentetik türevidir - D2 güçlü agonist hem prolaktin hemde büyüme hormonu azalır - Hiperprolaktinemi ve ona bağlı hipogonadizm ve kısırlığın tedavisinde en çok kullanılır - Üç önemli kullanılış yeri hipofiz adenomu, galaktore ve akromegali - En sık görülen yan tesiri bulantı kusma baş dönmesi ve ortostatik hipotansiyon - Gebelik, peptik ülser, kroner kalp hastalığı, kontrendikedir - KABERGOLİN, LİZURİD HİDROJEN MALEAT, KİNAGOLİD diğer inhibitörlerdir.

5) BÜYÜME HORMONU (SOMATOTROPİN) - Ön hipofiz eozinofil somatotrof hücrelerden salgılanır - Etki türü spesifiktir - Salgılanmayı hipotalamus kontrol eder (GHRH)(+) - Salgılanmada diğer bir faktör somatostatindir(-) - Somatomedin c(IGF-1), (-) feed back - Başlıca 3 tür uyarı salgılanmayı artırır 1) Metabolik uyarılar(hipoglisemi, arginin) 2) Non-spesifik veya zararlı uyarılar (soğuk,korku,stres) 3) Uyku

Etkileri: - Hücrelerde büyüme, çoğalma ve protein sentezini artırması - En belirgin etkileri kemiklerin uzaması, protein sentezi, yağ ve karbonhidrat metabolizması - Dokuları direkt etkilemezler, Somatomedinler, IGF-1 - Boy uzaması, protein sentezi (mRNA) , yağların mobilizasyonu - Karbonhidrat metabolizması, diabetojeniktir. Glikejenolizi artırır, anti-insülinik - Başlıca kullanılış yeri hipofizer cücelik

6) SOMATOSTATİN - Hipotalamusta eminentia medianın dış tabakasındaki akson uçlarından salgılanır ve GH salgılanması inhibe eden bir peptid - TRH aracılı TSH salgılanmasını inhibe eder - Beyinde nöromodilatör ve nörotransmitter - Gİ bazı tümörlerdende salgılanır - İnce barsaktan besin abs. azaltır - Midede asid salgılanmasını azaltır - Mide barsak çeperi damarlarında güçlü vazokonstriktör - Başlıca kullanılış yeri akromegali ve üst Gİ kanal kanamaları

OKTREOTİD ASETAT - Sentetik ve somastatin anoloğu - Akromegali ve gastroenteropankreatik tümörlerde kullanılır