Dölerme ve Suni Tohumlama Dersi (1.Hafta)

... konulu sunumlar: "Dölerme ve Suni Tohumlama Dersi (1.Hafta)"— Sunum transkripti:

1 Dölerme ve Suni Tohumlama Dersi (1.Hafta)
Üreme nedir? Üremeyi denetleyen mekanizmalar nelerdir? Prof.Dr.Yavuz Öztürkler Notlar Veteriner Fakültesi 4.Sinif Öğrencileri için ders notu niteliğindedir izinsiz kullanilmamalidir.Prof.Dr.Yavuz Öztürkler

2 Üreme iç güdüsü birçok davranışı ve hatta bütün davranışları belirler
ÜREMENİN NEDENİ «Üremenin asıl nedeninin ne olduğunu kavrarsanız, canlılığın matematiğini ve yaşamın özünü de kavramış olursunuz» Üreme iç güdüsü birçok davranışı ve hatta bütün davranışları belirler Üremenin asıl amacı canlılığın ve kuşakların varlığını veya soyu devam ettirmektir. Notlar Veteriner Fakültesi 4.Sinif Öğrencileri için ders notu niteliğindedir izinsiz kullanilmamalidir.Prof.Dr.Yavuz Öztürkler

3 REPRODÜKSİYON(Üreme) NEDİR?
Tanım: Bir Canlıdan kendine benzer bir canlı meydana gelmesi için meydana gelen biyolojik mekanizmaların tümüne reprodüksiyon denir. Notlar Veteriner Fakültesi 4.Sinif Öğrencileri için ders notu niteliğindedir izinsiz kullanilmamalidir.Prof.Dr.Yavuz Öztürkler

4 ÜREMENİN YASASI Üremenin yasası hormon ve sinirlerle düzenlenir Üreme ekosistemde kilit rol oynar Stres-Üreme-Besin İlişkisi ekosistemin ayakta kalması için belirleyici ve önemlidir. Üreme –besin zinciri çok önemli olup canlılar güçlendikçe doğurganlığı azalır.Örneğin Fil- Fare gibi… Notlar Veteriner Fakültesi 4.Sinif Öğrencileri için ders notu niteliğindedir izinsiz kullanilmamalidir.Prof.Dr.Yavuz Öztürkler

5 Notlar Veteriner Fakültesi 4
Notlar Veteriner Fakültesi 4.Sinif Öğrencileri için ders notu niteliğindedir izinsiz kullanilmamalidir.Prof.Dr.Yavuz Öztürkler

6 SİNİRSEL VE HORMONAL MEKANİZMA
Notlar Veteriner Fakültesi 4.Sinif Öğrencileri için ders notu niteliğindedir izinsiz kullanilmamalidir.Prof.Dr.Yavuz Öztürkler

7 SİNİRSEL MEKANİZMA ÜREMEDE
Sensorik uyarımlar sensörik sinirler aracılığı ile alınarak spinal korda iletilir, bu uyarımoradan efferent sinirler ve nörotransmitterler aracılığı ile hedef dokulara iletilerek istenen tepki ve aktivite sağlanır.Örneğin ejakülasyon ve skrotum kasılması ve gevşemesi gibi işlevler oluşur. Notlar Veteriner Fakültesi 4.Sinif Öğrencileri için ders notu niteliğindedir izinsiz kullanilmamalidir.Prof.Dr.Yavuz Öztürkler

8 Nöroendokrinal (sinirsel ve hormonal) mekanizma
Sensorik uyarımlar alınır ve spinal korda iletilir,oradan alınarak sinapslarla hipotalamusa ulaştırılır,ilgili hipotalamus nöro-hormonu ( oksitosin) sinir uçlarından kana salınır,oksitosin hedef dokudaki reseptörlere bağlanarak gerekli işleve ve aktivasyonu. Sütün indirilmesi ve epididimisin kasılması gibi. Notlar Veteriner Fakültesi 4.Sinif Öğrencileri için ders notu niteliğindedir izinsiz kullanilmamalidir.Prof.Dr.Yavuz Öztürkler

9 Sinirsel ve nörohormonal mekanizma (devamı.)
Notlar Veteriner Fakültesi 4.Sinif Öğrencileri için ders notu niteliğindedir izinsiz kullanilmamalidir.Prof.Dr.Yavuz Öztürkler

10 İnhibe edici sinirler(nöronlar)
Bu sinirler diğer sinirleri inhibe ederler postsinaptik etki potansiyelinin (gücünü) şansını azaltırlar Notlar Veteriner Fakültesi 4.Sinif Öğrencileri için ders notu niteliğindedir izinsiz kullanilmamalidir.Prof.Dr.Yavuz Öztürkler

11 Hipothalamus Beynin ilgili bölümü
Notlar Veteriner Fakültesi 4.Sinif Öğrencileri için ders notu niteliğindedir izinsiz kullanilmamalidir.Prof.Dr.Yavuz Öztürkler

12 Hipotalamus Nucleus (Çekirdek)
Sinir hücresi cisimcikleri içindeki dalgalanma(surge) veya kuvetlendiriric-salgılatıcı (tonik) merkezleri GnRH salınımından sorumlu olup paraventriküler nükleus oksitosin sentezler Notlar Veteriner Fakültesi 4.Sinif Öğrencileri için ders notu niteliğindedir izinsiz kullanilmamalidir.Prof.Dr.Yavuz Öztürkler

13 Üçüncü ventrikülü kuşatır
Hipotalamus Üçüncü ventrikülü kuşatır Notlar Veteriner Fakültesi 4.Sinif Öğrencileri için ders notu niteliğindedir izinsiz kullanilmamalidir.Prof.Dr.Yavuz Öztürkler

14 Ventricles Notlar Veteriner Fakültesi 4.Sinif Öğrencileri için ders notu niteliğindedir izinsiz kullanilmamalidir.Prof.Dr.Yavuz Öztürkler

15 Hipothalamus-hipofiz taşıma(portal) sistemi
İletişim ‘linki(bağlantısı)’ Notlar Veteriner Fakültesi 4.Sinif Öğrencileri için ders notu niteliğindedir izinsiz kullanilmamalidir.Prof.Dr.Yavuz Öztürkler

16 Hipotalamus-hipofiz taşıma sistemi
Hipotalamus-hipofiz ‘bağlantı’hormonal mekanizma açısından çok önemlidir Kılcal (kapillar damar ağı bu mekanizmada işlev görür. network Aksonların uçlarından nöropeptidler salınır Damar ağı: Superior hipofizyel arter (SHA), primer portal pleksus (PPP), medial hipofizyel areter (MHA) , sekonder kapillar pleksus (SPP) Bu damar ağı iletilen nöropeptitleri bunlar hiopfizin ön lobuna gönderir Not: Sesi açınız ve slayt gösterisi modu(F5) moduna geçiniz) Notlar Veteriner Fakültesi 4.Sinif Öğrencileri için ders notu niteliğindedir izinsiz kullanilmamalidir.Prof.Dr.Yavuz Öztürkler MHA

17 Hipofiz arka lobu Hipofiz arka lobunda uzanan nöronlar ilgili hormonu kapillar damar ağına sallarlar.Karoit arterden gelen kanla ilgili hormon arka loba(PL) oradan da hedef dokuya (target tissue) iletilir. Not: Sesi açınız ve slayt gösterisi modu(F5) moduna geçiniz) Notlar Veteriner Fakültesi 4.Sinif Öğrencileri için ders notu niteliğindedir izinsiz kullanilmamalidir.Prof.Dr.Yavuz Öztürkler

18 Hormonal kontrol Hormonlar:
Bez kökenli maddeler olup hedef dokuları uzaktan yönetmekte rol alırlar Küçük miktarlarda salınırlar Yarı ömürleri üzerinden etkinlikleri saptanır Yavaş ve uzun süreli etki ederler Hedef dokulardaki Reseptörlere bağlanarak etki eder ve ilgili dokuyu aktifleştirirler Notlar Veteriner Fakültesi 4.Sinif Öğrencileri için ders notu niteliğindedir izinsiz kullanilmamalidir.Prof.Dr.Yavuz Öztürkler

19 Hormonların kaynağa göre sınıflandırılması
Hipotalamik hormonlar Hipotalamustan salınır Diğer hormonların salınımına neden olurlar Gonadotropin salgılatıcı hormone (GnRH) salarlar Notlar Veteriner Fakültesi 4.Sinif Öğrencileri için ders notu niteliğindedir izinsiz kullanilmamalidir.Prof.Dr.Yavuz Öztürkler

20 Hipotalamus Nucleus (Çekirdek)
Sinir hücresi cisimcikleri içindeki dalgalanma(surge) veya kuvetlendiriric-salgılatıcı (tonik) merkezleri GnRH salınımından sorumlu olup paraventriküler nükleus oksitosin sentezler Notlar Veteriner Fakültesi 4.Sinif Öğrencileri için ders notu niteliğindedir izinsiz kullanilmamalidir.Prof.Dr.Yavuz Öztürkler

21 Salındıkları yere göre sınıflandırma
Hipofiz Ön lobundan (AL) Follicle stimulating hormone (FSH) Luteinizing hormone (LH) salgılanır Posterior(Arka lob=PL) Oxytocin(Oksitosin) salınır Notlar Veteriner Fakültesi 4.Sinif Öğrencileri için ders notu niteliğindedir izinsiz kullanilmamalidir.Prof.Dr.Yavuz Öztürkler

22 Salındıkları yere göre sınıflandırma
Gonadal hormonlar Hioptalamusun hipofizin ön lobunu etkilemesiyle birlikte salınan ilgili hormonlar hedef dokuları etkiler (testis ve ovaryumları) ve aşağıdaki hormonların salınımı meydana gelir tract tissues Östrojen, progesteron,testosteron, inhibin, oksitosin, relaksin Notlar Veteriner Fakültesi 4.Sinif Öğrencileri için ders notu niteliğindedir izinsiz kullanilmamalidir.Prof.Dr.Yavuz Öztürkler

23 Salındıkları yere göre sınıflandırma
Uterustan Prostaglandin salınır Plasentadan Progesteron Östrojen Equine chorionic gonadotropin (eCG)=PMSG Human chorionic gonadotropin (hCG) Salınır Notlar Veteriner Fakültesi 4.Sinif Öğrencileri için ders notu niteliğindedir izinsiz kullanilmamalidir.Prof.Dr.Yavuz Öztürkler

24 Etkilerine göre Sınıflandırma
Nöro-hormonlar Nöronlarda sentezlenirler Doğrudan kana verilirler Doğrudan etki ederler Salgılatıcı hormonlar Diğer hormonların salınımını sağlarlar Gonadotropin salgılatıcı hormon (GnRH) böyle bir hormondur SHA: Superior hipofizyel arter PPP:Primer portal pleksus MHA: medial hipofizyel areter, SPP :Sekonder kapillar pleksus Notlar Veteriner Fakültesi 4.Sinif Öğrencileri için ders notu niteliğindedir izinsiz kullanilmamalidir.Prof.Dr.Yavuz Öztürkler

25 Etkilerine göre Sınıflandırma
Gondotropinler Gonadotop hücrelere etki ederler Bu hormonlar: FSH LH’dır. hCG (Birinci derecede LH etkili) eCG=PMSG(Birinci derecede FSH etkili Notlar Veteriner Fakültesi 4.Sinif Öğrencileri için ders notu niteliğindedir izinsiz kullanilmamalidir.Prof.Dr.Yavuz Öztürkler

26 Etkilerine göre Sınıflandırma
Luteolitik (Korpus luteumu eritici etki=Luteal regresyon,geriletme) Prostaglandin F2α, endometriyumdan salınır Korpus luteumu (CL)’i yıkar ,eritir ve geriletir. Bir yağ asidi hormonudur Notlar Veteriner Fakültesi 4.Sinif Öğrencileri için ders notu niteliğindedir izinsiz kullanilmamalidir.Prof.Dr.Yavuz Öztürkler

27 Hormonların yapılsal sınıflandırması
Steroid yapıdaki hormonlar(testosteron,estrojen ve progesteron) kolesterol’den kök alırlar Notlar Veteriner Fakültesi 4.Sinif Öğrencileri için ders notu niteliğindedir izinsiz kullanilmamalidir.Prof.Dr.Yavuz Öztürkler

28 Steroid Hormon ölçümleri nasıl yapılır?
1.RIA (Radio Immuno Assay) yöntemi ile kandaki ng/ ml cinsindne ölçülür 2.ELİSA ile Notlar Veteriner Fakültesi 4.Sinif Öğrencileri için ders notu niteliğindedir izinsiz kullanilmamalidir.Prof.Dr.Yavuz Öztürkler

29 Feromonlar Feromonlar hayvanlar aleminde üremede oldukça kilit bir rol oynarlar Vücut dışına salınan koku verici cinsel çekim sağlayan maddelerdir. Uçucudurlar Koklamayla hissedilirler (vomeronasal) Pubertede ortaya çıkar Östrus tespitinde önemli olup erkeğin dişiye yönelmesini sağlar Notlar Veteriner Fakültesi 4.Sinif Öğrencileri için ders notu niteliğindedir izinsiz kullanilmamalidir.Prof.Dr.Yavuz Öztürkler