Prof. Dr. İbrahim LAZOL DAÜ-2012 TFRS 3 İşletme Birleşmeleri Prof. Dr. İbrahim LAZOL DAÜ-2012

İşletmelerin birleşme NEDENLERİ? Maliyet Avantajı: (Ör.ar-ge maliyetleri) Düşük Risk: Mevcut Pazar ve üretim olanaklarını kullanmak, bunları baştan oluşturmaya göre daha az riskli olabilir. Zaman Kazanmak: Yeni yapılanma yasal düzenlemeler, inşaatlar, çevresel etki değerlendirme (ÇED) raporunun alınması gibi işler nedeniyle yeniden kurma faaliyetleri işi geciktirebilir. Pazarı Korumak: Bir şirketin agrasif pazar stratejilerinden kurtulmak için birleşme yolu seçilebilir. Maddi Olmayan Varlık Elde Etmek: Birleşme maddi ve maddi olmayan şirket varlıklarını birleştirir. Bu nedenle, patentlerin, maden arama haklarının, müşteri bilgilerinin, yönetim tecrübesinin elde edilmesi birleşmeyi teşvik eden önemli faktörlerdir. Diğer Nedenler: Ör. Vergi avantajları, yasal zorunluluklar, özel nedenler…

TFRS 3 İşletme birleşmeleri Birleşme, bir edinen işletmenin, bir veya daha fazla işletmenin kontrolünü ele geçirmesidir. (a) Bir veya daha fazla işletme, edinen işletmenin bağlı ortaklığı (ortaklıkları) haline gelir (b) Ya da bir veya daha fazla işletmenin net varlıkları edinen işletme varlıklarına dahil edilir (yani edinilen işletme hukuken sona erer)(B6);b,c,d..

İşletme birleşmelerinin MUHASEBELEŞTİRİLMESİ İşletme birleşmelerinin muhasebeleştirilmesinde genel kabul görmüş iki yöntem sözkonusudur (beams s6): 1. Menfaatlerin (Ortaklık paylarının) Birleşmesi Yöntemi 2. Satınalma Yöntemi

1. Menfaatlerin Birleşmesi Yöntemi (Ortaklık Paylarının Birleşmesi Yöntemi) Bu yöntem uygulandığında varlık ve yükümlülük devirleri defter değeri üzerinden yapılır. Bu nedenle de birleşmede şerefiye doğmaz. Menfaatlerin Birleşmesi Yönteminin uygulandığı birleşme şeklinde iki şirket ortakları da ortaklık haklarını sürdürürler. Sözkonusu birleşme iki şekilde gerçekleşir: Edinilen şirketin hukuki varlığı sona erer, İki şirketin de hukuki varlığı devam eder İkinci durumda, şirketlerden biri ana diğeri bağlı şirket olur. Bunun dışında kalan her türlü birleşme Satınalma Yöntemi kullanılarak muhasebeleştirilir.

TFRS 3 İşletme Birleşmeleri Satın alma yöntemi (TFRS 3 md.4) Bir işletme tüm işletme birleşmelerini satın alma yöntemini kullanarak muhasebeleştirir. 5 Satın alma yönteminin uygulanması aşağıdakileri gerektirir: (a) Edinen işletmenin belirlenmesi; (b) Birleşme tarihinin belirlenmesi; (c) Edinilen tanımlanabilir varlıkların, tanımlanabilir borçların ve kontrol gücü olmayan payların (azınlık paylarının) finansal tablolara yansıtılması ve ölçülmesi; ve (d) Şerefiye veya pazarlıklı satın alma sonucunda oluşabilecek kazancın muhasebeleştirilmesi ve ölçülmesi.

TFRS 3 İşletme Birleşmeleri Satın alma yöntemi Ölçme ilkesi 18 Edinen işletme, edinilen tanımlanabilir varlıkları ve üstlendiği tanımlanabilir borçları birleşme tarihindeki gerçeğe uygun değerleri ile ölçer. Gerçeğe uygun değer: Karşılıklı pazarlık ortamında, bilgili ve istekli gruplar arasında bir varlığın el değiştirmesi ya da bir borcun ödenmesi durumunda ortaya çıkması gereken tutardır.

Örnek 1: B’nin birleşme öncesi mali tabloları aşağıdaki gibidir. A, 02 Örnek 1: B’nin birleşme öncesi mali tabloları aşağıdaki gibidir. A, 02.01.20x1 tarihinde B nin %100 ünü 26.000L.ya satın almıştır.

Alternatif 1:Birleşmede B hukuken sona ererse. (A İşletmesi Kaydı) Şerefiye = Maliyet - Bnin net vrl. GUD*pay Şerefiye = 26-(15+6,5+1,9)*%100

Alternatif 1:Birleşmeden sonra B hukuken devam ederse Alternatif 1:Birleşmeden sonra B hukuken devam ederse. (A İşletmesinin yatırım ve konsolidasyon eliminasyonu kaydı) Çalışma Sorusu: A bireysel bilançosunu varsayımsal olarak oluşturarak, yukarıdaki eliminasyon kaydı çerçevesinde, A grup konsolide bilançosunu hazırlayınız.