GENÇLERDE SİGARA SALGINI Prof.Dr Recep Akdur

SİGARA ÇAĞIMIZIN EN BÜYÜK PANDEMİSİDİR Yetişkin nüfusun yaklaşık üçte biri yani; 1.25 milyar kişi sigara içmektedir. Bu sayının; 2025 yılında 1.6 milyar kişiye ulaşacağı tahmin edilmektedir.

SİGARA EN YAYGIN ÖLÜM NEDENİDİR 10 yetişkin ölümünün birinden sorumludur. İçenlerin yarısı 15 yıl içinde tütünün yol açtığı nedenlerle erken ölüyor Korunulabilir ölümlerin ilk sırasında tütüne bağlı ölümler var Sigaradan ölümler Tbc, HIV ve Malaryadan ölümlerin toplamından daha fazla

SİGARA MİLYONLARCA İNSANIN ÖLÜMÜNDEN SORUMLUDUR 20.YY Boyunca 100 milyon insan öldü Günümüzden 2030 dek 175 milyon insan ölecek 21.YY Boyunca Bir milyar insan ölecek

GÜNÜMÜZDE EN YAYGIN ÖLÜM NEDENİDİR Dakikada 10,3 Saate 616 Günde 14784 kişi Yılda 5,4 milyon insan ölüyor Bu sayı 2030 yılında 8 milyona çıkacak Ölümlerin %80’ gelişmekte olan ülkelerde

Son 20-30 yıldır sigara kullanımı gelişmiş ülkelerde azalıyor buna karşılık gelişmekte olan ülkelerde artıyor Türkiye’de 1984 sonrasında sigara kullanımı %80 artmıştır Aynı dönemde ABD’de %30 azalmıştır.

WHO KÜRESEL TÜTÜN SALGINI RAPORU 2008 Türkiye 18+ Yaş Nüfusta (%) Günlük Sigara Tüketen Halen İçen ERKEK 49,9 52 KADIN 15,6 17,3 İKİ CİNSİYET 32,7 34,6

TÜRKİYE 17-20 MİLYON SİGARA İÇEN VAR Saatte 12 Günde 300-320 Yılda 100-117 Bin kişi ölüyor 2025 yılında 240 Bin kişi ölecek

GENÇLİKTE SİGARA SALGINI OKUL ÇAĞI ÇOCUKLARI SAĞLIK DAVRANIŞLARI -DÜNYA 11 YAS %2 13 YAŞ %8 15 YAŞ %24

Avrupa Tütün Kontrol Raporu 2007 OÇSD VE KGTA’DAN DERLENMİŞTİR 15 YAŞ GRUBU ERKEK KADIN EN YÜKSEK SIKLIK >%30 Belarus, Estonya, Gürcistan, Lituanya Rusya Federasyonu, Slovakya, Ukrayna Avusturya, Çek Cumhuriyeti Finlandiya, İspanya EN DÜŞÜK SIKLIK <%15 Bosna-Hersek, Yunanistan, Kazakistan, Kırgızıstan İsveç, Türkiye Ermenistan, Gürcistan, Yunanistan, Romanya Türkiye

WHO KÜRESEL TÜTÜN SALGINI RAPORU 2008 Küresel Gençlik(13-15 yaş) Tütün Araştırması TÜRKİYE SIKLIK (%) ERKEKLER 11 KIZLAR 4,4 HER İKİ CİNSİYET 8,4

SALGININ SÜRMESİ YENİ İNSANLARIN SİGARAYA BAŞLAMASINA BAĞLI Genellikle ergenlik ve genç erişkinlik döneminde başlanır Kısa sürede etkili bir bağımlılık yapar Erkeklerde daha yaygındır

SALGINI SÜRDÜREN RİSK GRUPLARI Gençler Kadınlar Geri kalmış ülkeler

SİGARA KULLANANLARIN YILLARA GÖRE PROJEKSİYONLARI 2008 2023 2038 2053 YAŞ KİŞİ 65+ 102,5 80+ 85,4 95+ 68,3 55-64 118,3 70-79 98,6 85-94 78,9 45-54 228,5 60-69 190,4 75-84 152,3 90-99 114,2 35-44 325,3 50-59 271,1 65-74 216,9 80-89 162,7 25-34 293,0 40-49 244,2 195,4 146,6 18-24 182,8 33-39 48-54 121,8 63-69 91,3 Topla 1250. 1042 833,6 514,8

SİGARA KULLANANLARIN YILLARA GÖRE PROJEKSİYONLARI 2068 2083 YAŞ KİŞİ 95+ 108,5 85-94 97,7 78-84 60,9 93-99 40,6 Toplam 267,1

Gençliğin Özellikleri Merak ve öğrenme Kişilik özelliklerini geliştirme Erkekler; güçlü, sportif, Kızlar; güzel, formunda, çekici, kilo verme Başarıyı artırma

Gençliğin Özellikleri Akranlarla – aynı cinsle yakınlaşma Guruplara katılma –sosyalleşme Modayı izleme, İmaj yaratma, Çevreyi etkileme, ilgi çekme, Liderlik Büyüdüğünü/ olgunlaştığını kanıtlama kanıtlama

Gençliğin Özellikleri Bağımsızlık/özgürlük Otoriteye karşıtlık Otoriteyi yetersiz görme Kuralları–sınırları zorlama Yasaklardan sıyrılma

Gençliğin Özellikleri Utangaçlık-güvensizlik- bocalamalı-stresli Yalnızlık Sıkıntı-beceriksizlik-yaratıcılık Öfke ve kızgınlığı engelleme Başa çıkma

Salgını sürdüren etmenler Etken: tütün Vektör /bulaşma yolu: şirketler

VEKTÖR Her yıl milyarlarca dolar harcıyor Gençlere, bilinen tüm pazarlama yöntemlerini saldırgan bir biçimde uyguluyor Her türlü yasak satış ve tanıtım yöntemlerine başvuruyor

GENÇLERDE ALGI YANILTMASI YAPIYOR SİGARA Özgürlük, güç, erkeklik, güzellik Sağlık, spor, başarı Sosyallik ve eğlence KAVRAMLARI İLE ÖZDEŞLETİRİLİYOR

ŞİRKETLER GİZLİ FAALİYETLERDE BULUNUYOR Yasaları engelleme ve ihlal ettirme Devlet gücüne ulaşma Medyada yer edinme

Tekeller Küresel ahlak Kuramsal demokrasi İnsana zararlı olduğu bilinen ve yasal olarak serbest olan tek madde tütündür Yalnızca eğitim olanağı bırakıyor Sigaradan elde ettiği ekonomik güç ve reklam olanakları ile eğitimi de etkisizleştiriyor

Sigara ile Savaş Programının Bileşenleri M…..Monitoring P……..Protecting O……Offer help W……Warning E……. Enforse tobacco industry R…….. Raising price