BİLİŞSEL HEDEFLERE GÖRE DAVRANIŞ YAZMA (KAVRAMA-UYGULAMA) ÖĞRETİM ÜYESİ: PROF.DR.MUSTAFA ERGÜN HAZIRLAYAN: GÜLDEN SONGUN AFYONKARAHİSAR 2008

GİRİŞ Hedef alanları dört ana bölümde incelenmektedir GİRİŞ Hedef alanları dört ana bölümde incelenmektedir. Bunlar; bilişsel,duyuşsal,devinişsel ve sezgisel alanlardır. Bilişsel alan hedefleri B.Bloom tarafından kodlanmış ve aşamalı olarak altı ana basamağa ayrılmıştır. Bu kodlama basitten-karmaşığa, somuttan-soyuta doğru birbirinin ön koşulu olacak şekilde aşamalı olarak yapılmıştır.

BİLİŞSEL ALAN HEDEFLERİ Kişinin öğrenilmiş davranışlarından zihinsel yönü ağır basan davranışları, bu alan kapsamı içindedir. Öğrenilen tüm davranışlar tek bir alanda ele alınamayacağından bilişsel hedefleri şu şekilde sıralamak mümkündür; BİLGİ BASİT KAVRAMA UYGULAMA ANALİZ SENTEZ KARMAŞIK DEĞERLENDİRME

KAVRAMA BASAMAĞI Bilgilerin yorumlanarak farklı ifade edilebildiği basamaktır. Bilişsel Alanın bilgi basamağında elde edilen bilgilerin ,bu basamakta kişi tarafından özümsenmesi söz konusudur. Öğrencinin bilgi basamağında elde ettiği bilgileri anlamını kaybetmeden başka bir biçimde ifade etmesi, yani çevirmesi Anlamını açıklaması,yani yorumlaması, Bu anlama dayanarak nesnelerin gelecekteki durumlarını kestirmesi yani öteleme yapması gerekmektedir.

Kavrama basamağı üç bölüme ayrılır ; A-ÇEVİRME Kişi bilgi basamağında elde ettiği bilgileri,bir iletişim biçiminden,diğer bir iletişim biçimine çevirebilir. Yani farklı şekillerde sunabilir. Örnek hedef davranışlar: İngilizce bir tümceyi Türkçe’ye çevirme. Sosyal Bilgiler dersinde haritayı okuyabilme .

B- YORUMLAMA Bu basamakta,elde edilen bilginin öğeleri arasındaki ilişkiler söz konusudur. Bilgideki anlamın daha anlaşılır duruma getirilmesi,yani açıklanması gerekir. Bu da yorumlama ile olur. Öğrenilen bir bilgi hakkında neden, niçin, nasıl gibi soruları yanıtlayabilme, farklı örnekler verebilme ve durumu kendi cümleleriyle ifade edebilme düzeyidir. Örneğin; Beslenmeyle ilgili verileri açıklayabilme, Elektrik işleriyle ilgili belli başlı verileri yorumlayabilme.

C-ÖTELEME Nesneler, olgular hakkında elde edilen bilgilere dayanılarak “bu bilgilerin doğrudan bir biçimde göstermekte olduğu” geçmiş ve gelecekteki durumları hakkında bazı kestirmeler yapılabilir.Buna öteleme denir. Örneğin; Tarih dersinde tarihsel sürece ve genel çevre koşullarına bakılarak sonucu gerekçeleriyle anlatabilme, kestirebilme.

KAVRAMA ALANI; ÖRNEK Hedef : Osmanlı İmparatorluğu’nun Balkanlara yerleşme nedenlerinin kavram bilgisi. Davranış : Osmanlı’nın Balkanlardaki yerleştiği coğrafyayı harita üzerinde seçip işaretleme. Osmanlı’nın Balkanlara yerleşmesindeki siyasi nedenlerini ekonomik nedenlerle eşleştirme. Osmanlı’nın Balkanlara yerleşmesindeki ekonomik nedenleri yazma, söyleme.

UYGULAMA BASAMAĞI Uygulama, ders ya da konu alanında öğrenilen bilgi ve kavrama basamağındaki hedeflere dayanılarak,karşılaşılan herhangi bir sorunu çözme işidir. Fakat verilen sorun yeni olmalıdır. Yoksa derste çözülen bir sorunun,öğrenciye tekrar çözdürülmesi uygulama olamaz. Örneğin; Belirli bir sorunun çözümü için gerekli olan yaklaşımları, etkisiz veya ters etkili yaklaşımlarla açıklayabilme

UYGULAMA ALANI; ÖRNEK Hedef : Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş yıllarındaki ekonomik sorunların çözümünde temel ilkeleri kullanabilme. Davranış : Türkiye’nin temel ekonomik sorunlarını grafik üzerinden seçip işaretleme .