Prof. Dr. Rüstem HACIRÜSTEMOĞLU TC. Galatasaray Üniversitesi İSMMMO 14 ARALIK 2005 DÖNEMSONU İŞLEMLERİ Prof. Dr. Rüstem HACIRÜSTEMOĞLU TC. Galatasaray Üniversitesi

DÖNEM SONU İŞLEMLERİ 1- FİİLİ SAYIM SONUÇLARININ KAYITLARLA KARŞILAŞTIRILMASI 2- DEĞERLEME İŞLEMLERİNE İLİŞKİN KAYITLAR

FİİLİ SAYIM SONUÇLARININ KAYITLARLA KARŞILAŞTIRILMASI Fiili sayım sonunda bulunan mal varlığının ilgili aktif hesabın borç kalanından büyük olması halinde: Ticari Mallar Duran Varlıklar Kasa, Alınan Çekler ve Bankalar ------------------------------------------/.../..------------------------------------------------------- 197 SAYIM ve TESELLÜM NOKSANLARI XXX   İLGİLİ AKTİF HESAP XXX ------------------------------------------/.../..-----------------------------------------

FİİLİ SAYIM SONUÇLARININ KAYITLARLA KARŞILAŞTIRILMASI Fiili sayım sonunda bulunan mal varlığının ilgili aktif hesabın borç kalanından büyük olması halinde: ------------------------------------------/.../..------------------------------------------------------- İLGİLİ AKTİF HESAP XXX 397 SAYIM ve TESELLÜM FAZLALARI XXX 

DEĞERLEME İŞLEMLERİNE İLİŞKİN KAYITLAR BİLANÇO HESAPLARININ DEĞERLENMESİ MALİYET HESAPLARININ KAPATILMASI GELİR TABLOSU HESAPLARININ ENVANTERİ

BİLANÇO HESAPLARININ DEĞERLEMESİ HAZIR DEĞERLERİN DEĞERLEMESİ Kasa Hesabının Değerlemesi : Kasadaki ulusal paralar itibari değerle (kayıtlı yazılı değerle) değerlenir. Yabancı paralar ise Maliye Bakanlığı tarafından belli edilen döviz alış kurları üzerinden değerlenir.

BİLANÇO HESAPLARININ DEĞERLEMESİ HAZIR DEĞERLERİN DEĞERLEMESİ Kasa Hesabının Değerlemesi : Değerleme sonucu ortaya çıkan karlar 646 Kambiyo Karları hesabına alacak, 100 Kasa hesabına borç vermek suretiyle muhasebeleştirilir. ------------------------------------------/.../..------------------------------------------------------- 100 KASA XXX 646 KAMBİYO KARLARI XXX 

BİLANÇO HESAPLARININ DEĞERLEMESİ HAZIR DEĞERLERİN DEĞERLEMESİ Kasa Hesabının Değerlemesi : Değerleme sonucu ortaya çıkan zararlar 656 Kambiyo Karları hesabına borç 100 Kasa hesabına alacak vermek suretiyle muhasebeleştirilir. ------------------------------------------/.../..------------------------------------------------------- 656 KAMBİYO ZARARLARI XXX 100 KASA XXX

BİLANÇO HESAPLARININ DEĞERLEMESİ HAZIR DEĞERLERİN DEĞERLEMESİ Alınan Çekler Hesabının Değerlemesi : Ulusal para cinsinden olanlar kayıtlı değerleri ile değerlenir. Yabancı para cinsinden olanlar ise Maliye Bakanlığı tarafından belli edilen döviz alış kurları üzerinden değerlenir.

BİLANÇO HESAPLARININ DEĞERLEMESİ HAZIR DEĞERLERİN DEĞERLEMESİ Alınan Çekler Hesabının Değerlemesi : Dönem sonunda portföyde bulunan çekler kontrol edilerek vadeli çekler 121 Alacak Senetleri hesabına aktarılır. Karşılıksız çekler ise 128 Şüpheli Ticari Alacaklar

BİLANÇO HESAPLARININ DEĞERLEMESİ HAZIR DEĞERLERİN DEĞERLEMESİ Alınan Çekler Hesabının Değerlemesi : Değerleme sonucu ortaya çıkan karlar 646 Kambiyo Karları hesabına alacak, 101 Alınan Çekler hesabına borç vermek suretiyle muhasebeleştirilir. ------------------------------------------/.../..------------------------------------------------------- 101 ALINAN ÇEKLER XXX 646 KAMBİYO KARLARI XXX 

BİLANÇO HESAPLARININ DEĞERLEMESİ HAZIR DEĞERLERİN DEĞERLEMESİ Alınan Çekler Hesabının Değerlemesi : Değerleme sonucu ortaya çıkan zararlar 656 Kambiyo Karları hesabına borç 101 Alınan Çekler hesabına alacak vermek suretiyle muhasebeleştirilir. ------------------------------------------/.../..------------------------------------------------------- 656 KAMBİYO ZARARLARI XXX 101 ALINAN ÇEKLER XXX

BİLANÇO HESAPLARININ DEĞERLEMESİ HAZIR DEĞERLERİN DEĞERLEMESİ Bankalar Hesabının Değerlemesi : Ulusal para cinsinden olanlar kayıtlı değerleri ile değerlenir. Yabancı para cinsinden olanlar ise Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen değerleme kurları üzerinden değerlenir.

BİLANÇO HESAPLARININ DEĞERLEMESİ HAZIR DEĞERLERİN DEĞERLEMESİ Bankalar Hesabının Değerlemesi : Değerleme sonucu ortaya çıkan karlar 646 Kambiyo Karları hesabına alacak, 102 Bankalar hesabına borç vermek suretiyle muhasebeleştirilir. ------------------------------------------/.../..------------------------------------------------------- 102 BANKALAR XXX 646 KAMBİYO KARLARI XXX 

BİLANÇO HESAPLARININ DEĞERLEMESİ HAZIR DEĞERLERİN DEĞERLEMESİ Bankalar Hesabının Değerlemesi : Değerleme sonucu ortaya çıkan zararlar 656 Kambiyo Karları hesabına borç 102 Bankalar hesabına alacak vermek suretiyle muhasebeleştirilir. ------------------------------------------/.../..------------------------------------------------------- 656 KAMBİYO ZARARLARI XXX 102 BANKALAR XXX

BİLANÇO HESAPLARININ DEĞERLEMESİ ALACAKLARIN DEĞERLEMESİ Türk Lirası cinsinden olan alacaklar MUKAYYET yani KAYITLI değerle değerlenir. Döviz cinsinden olan alacaklar ise Maliye Bakanlığı tarafından açıklanan DÖVİZ ALIŞ KURU ile değerlenir Dövizli alacakların değerlemesi sonucu ortaya çıkan lehte kur farkları 646 Kambiyo Karları hesabına kaydedilir.

BİLANÇO HESAPLARININ DEĞERLEMESİ ALACAKLARIN DEĞERLEMESİ Örnek

BİLANÇO HESAPLARININ DEĞERLEMESİ ALACAKLARIN DEĞERLEMESİ Örnek

BİLANÇO HESAPLARININ DEĞERLEMESİ ALACAKLARIN DEĞERLEMESİ ŞÜPHELİ ALACAKLAR VUK 323. Maddesine göre bir alacağın şüpheli alacak sayılabilmesi için: Ticari veya zırai kazancın idame ettirilmesi ile ilgili olması, Hasılat olarak kaydedilmesi Dava ve icra safhasında olması Yapılan protestoya veya yazı ile bir defadan fazla istenmesine rağmen borçlu tarafından ödenmemiş bulunan dava ve icra takibine değmeyecek derecede küçük olması, gerekir.

BİLANÇO HESAPLARININ DEĞERLEMESİ ALACAKLARIN DEĞERLEMESİ ŞÜPHELİ ALACAKLAR Şüpheli hale gelen alacağa karşılık ayrılması:

BİLANÇO HESAPLARININ DEĞERLEMESİ ALACAKLARIN DEĞERLEMESİ DEĞERSİZ ALACAKLAR Bir alacağın değersiz sayılabilmesi için ya tahsilinin imkansız olduğuna dair bir yargı kararı yada kanaat verici belge bulunmalıdır. Alacağın önce şüpheli daha sonra da değersiz alacak olması halinde yapılması gereken muhasebe kaydı:

BİLANÇO HESAPLARININ DEĞERLEMESİ ALACAKLARIN DEĞERLEMESİ DEĞERSİZ ALACAKLAR Bir alacak şüpheli hale gelmeden yada şüpheli alacak karşılığı ayrılmadan değersiz alacak olmuşsa yapılması gereken muhasebe kaydı şöyledir:

BİLANÇO HESAPLARININ DEĞERLEMESİ ALACAKLARIN DEĞERLEMESİ DEĞERSİZ ALACAKLAR Değersiz hale geldiği için gider yazılan alacaklardan alacağın Değersiz hale geldiği yıl tahsil edilenlerin kaydı düzeltme kaydı ile düzeltilir. Önceki dönem gider yazılan değersiz alacağın sonraki dönem tahsil edilmesi durumunda:

BİLANÇO HESAPLARININ DEĞERLEMESİ ALACAKLARIN DEĞERLEMESİ VAZGEÇİLEN ALACAKLAR

BİLANÇO HESAPLARININ DEĞERLEMESİ STOKLARIN DEĞERLEMESİ

BİLANÇO HESAPLARININ DEĞERLEMESİ STOKLARIN DEĞERLEMESİ STOK DEĞERLEME YÖNTEMLERİ FİİLİ MALİYET YÖNTEMİ ORTALAMA MALİYET Basit Ortalama Ağırlıklı Ortalama Hareketli Ağırlıklı Ortalama İLK GİREN- İLK ÇIKAR (FIFO) SON GİREN-İLK ÇIKAR (LIFO)

BİLANÇO HESAPLARININ DEĞERLEMESİ ALACAK VE BORÇLARDA REESKONT Senede bağlı alacak ve borçların değerleme günündeki değerlerine irca edilmesine REESKONT işlemi denir. Bir senedin reeskonta tabi tutulabilmesi için: Alacak veya borcun iktisadi işletme bünyesinde doğmuş olması, Alacak veya borcun senede bağlı olması, Alacak veya borcun bağlı bulunduğu senedin vade içermesi, Değerleme gününde, alacak veya borç senedinin vadesinin henüz gelmemiş olması, Alacak senetlerini reeskonta tabi tutan işletmelerin borç senetlerini de reeskont işlemine tabi tutması gerekir.

BİLANÇO HESAPLARININ DEĞERLEMESİ ALACAK VE BORÇLARDA REESKONT REESKONT TUTARININ HESAPLANMASI Reeskont Tutarı = formülü ile hesaplanır.

BİLANÇO HESAPLARININ DEĞERLEMESİ ALACAK VE BORÇLARDA REESKONT Reeskont Hesaplarının Muhasebeleştirilmesi

BİLANÇO HESAPLARININ DEĞERLEMESİ ALACAK VE BORÇLARDA REESKONT Reeskont Hesaplarının Muhasebeleştirilmesi

BİLANÇO HESAPLARININ DEĞERLEMESİ ALACAK VE BORÇLARDA REESKONT Reeskont Hesaplarının Muhasebeleştirilmesi

AMORTİSMANLAR TANIMLAMA

AMORTİSMANLAR AMORTİSMAN AYIRMA YÖNTEMLERİ

AMORTİSMANLAR MADENLERDE AMORTİSMAN

AMORTİSMANLAR FEVKALADE AMORTİSMAN

AMORTİSMANLAR NORMAL AMORTİSMAN

AMORTİSMANLAR AZALAN BAKİYELER YÖNTEMİ

AMORTİSMANLAR

AMORTİSMANLAR KIST AMORTİSMAN UYGULAMASI

YENİLEME FONU UYGULAMASI TANIMLAMA

YENİLEME FONU UYGULAMASI YENİLEME FONU OLUŞUM ve KULLANIM ŞARTLARI

YENİLEME FONU UYGULAMASI ÖRNEK

YENİLEME FONU UYGULAMASI ÖRNEK (devam)

YENİLEME FONU UYGULAMASI ÖRNEK (devam)

DÖNEM KAR-ZARARININ TESPİTİ GELİR TABLOSU HESAPLARININ KAPATILMASI

DÖNEM KAR-ZARARININ TESPİTİ GELİR TABLOSU HESAPLARININ KAPATILMASI

DÖNEM KAR-ZARARININ TESPİTİ 690 DÖNEM KARI veya ZARARI HESABIN OLUŞUMU

VERGİ MATRAHININ TESPİTİ

VERGİ MATRAHININ TESPİTİ KANUNEN KABUL EDİLMEYEN GİDERLER

VERGİ MATRAHININ TESPİTİ DÖNEM KARINDAN İNDİRECEK UNSURLAR

VERGİ MATRAHININ TESPİTİ DÖNEM KARINDAN İNDİRECEK UNSURLAR

VERGİ MATRAHININ TESPİTİ

TİCARİ KAR-MALİ KAR OLMASI DURUMU KURUMLAR VERGİSİNİN HESAPLANMASI ve MUHASEBESİ TİCARİ KAR-MALİ KAR OLMASI DURUMU İşletmenin 2001 yılı faaliyet sonuçları tablodaki gibidir:

TİCARİ KAR-MALİ KAR OLMASI DURUMU KURUMLAR VERGİSİNİN HESAPLANMASI ve MUHASEBESİ TİCARİ KAR-MALİ KAR OLMASI DURUMU Hesaplanan Kurumlar vergisine ilişkin karşılık ayrılması Yıl içinde yapılan geçici vergi ödemelerinin ödenecek olan Kurumlar vergisinden mahsubu:

TİCARİ KAR-MALİ KAR OLMASI DURUMU KURUMLAR VERGİSİNİN HESAPLANMASI ve MUHASEBESİ TİCARİ KAR-MALİ KAR OLMASI DURUMU Hesaplanan Kurumlar Vergisi ve Fon Payının Dönem Karı veya zararından mahsubu: Oluşan dönem net karının bilanço hesaplarına alınması:

TİCARİ KAR-MALİ KAR OLMASI DURUMU KURUMLAR VERGİSİNİN HESAPLANMASI ve MUHASEBESİ TİCARİ KAR-MALİ KAR OLMASI DURUMU Ödenecek Kurumlar Vergisi ve Fon Payı:

TİCARİ ZARAR-MALİ KAR OLMASI DURUMU KURUMLAR VERGİSİNİN HESAPLANMASI ve MUHASEBESİ TİCARİ ZARAR-MALİ KAR OLMASI DURUMU

TİCARİ ZARAR-MALİ KAR OLMASI DURUMU KURUMLAR VERGİSİNİN HESAPLANMASI ve MUHASEBESİ TİCARİ ZARAR-MALİ KAR OLMASI DURUMU Hesaplanan Kurumlar vergisine ilişkin karşılık ayrılması Yıl içinde yapılan geçici vergi ödemelerinin ödenecek olan Kurumlar vergisinden mahsubu:

TİCARİ ZARAR-MALİ KAR OLMASI DURUMU KURUMLAR VERGİSİNİN HESAPLANMASI ve MUHASEBESİ TİCARİ ZARAR-MALİ KAR OLMASI DURUMU Hesaplanan Kurumlar Vergisi ve Fon Payının Dönem Karı veya zararından mahsup edilmesi Oluşan dönem net zararın bilanço hesaplarına alınması:

TİCARİ ZARAR-MALİ KAR OLMASI DURUMU KURUMLAR VERGİSİNİN HESAPLANMASI ve MUHASEBESİ TİCARİ ZARAR-MALİ KAR OLMASI DURUMU Ödenecek Kurumlar Vergisi ve Fon Payı:

TİCARİ ZARAR-MALİ ZARAR OLMASI DURUMU KURUMLAR VERGİSİNİN HESAPLANMASI ve MUHASEBESİ TİCARİ ZARAR-MALİ ZARAR OLMASI DURUMU Oluşan dönem net zararının ilgili hesaba alınması: Oluşan dönem net zararının bilanço hesabına alınması: