RANPLASMAN (YERİNİ ALMA)

RAMPLASMAN – ORNATMA ( Yerini alma ) Ornatma (Replacement) veya Metasomatizma LINDGREN, 1933’e göre yaşlı (eski) mineral veya minerallerin üzerinde, kimyasal bakımdan farklı başka mineralin eş zamanlı olarak büyüyebilmesi olayıdır. Ornatma sırasında bazı ayrıcalıklar hariç genellikle kayaçların hacimlerinde büyük değişiklik (büyüme veya küçülme) görülmez. Ornatma olayları , genellikle yüksek sıcaklık ve basınç altında bulunan ve yüzeyle temasın engellendiği yataklar için tipiktir.

Ornatma olayları , genellikle yüksek sıcaklık ve basınç altında bulunan ve yüzeyle temasın engellendiği yataklar için tipiktir. Ornatma olayının ilginç özelllikleri : Bitki hücresi, ağacın büyüme halkaları, Fosiller, Sedimanter yapılar, Kıvrımlanma yapıları

Bastin ve diğ. e göre ornatma için genel kurallar Sülfit, arsenit, tellurit ve sülfo tuzları herhangi bir kayaç, gang veya cevher mineralinin yerini alabilir. Gang mineralleri kayacın veya diğer gang minerallerinin yerini alabilir, fakat sülfit, arsenit, tellurit ve sülfo tuzlarının yerini almazlar. Oksitler bütün kayaç ve gang minerallerinin yerini alabilir, fakat ender olarak gang mineralleri tarafından yerleri alınır, Oksitler, ender olarak sülfitlerin, arsenitlerin, tellüritlerin ve sülfo tuzlarının yerini alır.

1- Psöydomorflar (Yalancı şekiller) Daha önce oluşan mineralin şekli muhafaza edilmiş ise ve özellikle iç yapılarda bir ölçüde görülebilecek seviyede ise, ornatmanın kökeni tartışılmaz. Cevherleşme öncesi yapılar ve oolitler şimdi sülfitler tarafından psöydomorfiye uğratılmış olabilir ve bunlar ornatmayı tamamlayıcı kanıtıdırlar.

2- Düzensiz kütlelerde, çatlağın, kimyasal olarak reaktif olan mineral tanesi veya kayacı kestiği durumlarda, genişleyen çatlağın doldurulması

3- Kristalografik doğrultulara bağlı olmaksızın tane sınırları boyunca veya çatlaklar boyunca geniş bölgelerde oluşan, düzensiz veya kurtçuklar(vermiküler) şeklindeki iç büyümeler. Kristalografik doğrultulara bağlı olmaksızın tane sınırları boyunca veya çatlaklar boyunca geniş bölgelerde oluşan, düzensiz veya kurtçuklar(vermiküler) şeklindeki iç büyümeler

4- Yankayaç ve ornatmaya uğramamış minerallerin adacıklar şeklinde bulunması

5- Yenilen kayaca ve minerale doğru dışbükey yüzeylerin oluştuğu “ cusp ve carries” dokuları

6- Uyumsuz duvarlara ve sınırlara sahip çatlaklar

7- Bir mineralin sınırlarının, diğer minerali kristalografik doğrultusu boyunca delmesi

8- Belirli bir yönlenmeye sahip tanecikler

9- Seçimli gruplanmalar

10- Genç bir mineralin yaşlı bir yapıyı keserek geçmesi

11- Genç fazların, mikro çatlaklar, dilinimler veya tane sınırlarıyla çok belirgin olarak bağlantılı olması

12- Bir mineralin, diğer mineralin ölçülerine göre çok farklı olması 13- Bir alterasyon gelişim yönünde yeni minerallerin yerleşmesi

14- Bir yataklanma serisi içerisinde bir bileşenin gittikçe zenginleşen değerde bulunması

15- İki defa sınırlanan (tamamlanan) kristaller

17- Kalıntı, dayanıklı mineraller 16- Tedrici(geçişli) sınırlar 17- Kalıntı, dayanıklı mineraller

18- Birbirlerini kesen çatlaklarda kayma olmaması

19- Çatlakların kesim noktasında herhangi bir kayma olmaması

EKSOLUSYONLAR (AYRILIMLAR)

BOŞLUK DOLDURMA DOKULARI 1- Düzenli ve düzensiz birçok boşluklar (LINDGREN, 1933)

2- Boşluğun duvarlarında ince taneli, merkezinde iri taneli minerallerin bulunması

3-Kabuklaşma 4- Tarak yapısı

5- Simetrik bantlanma

6- Uyumlu duvarlar 7- Kokeyt yapısı

8- Kaymış oblik yapılar

9- Kolloform yapılar