Duygudurum Bozukluklarında Beyin Anatomisi Sonsuzluğun Eşiğinde, Vincent Van Gogh Ozan Cengiz Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, 1. sınıf öğrencisi

Zihinsel Bozuklukların Tanısal ve İstatiksel El Kitabı Bölüm 6 Duygudurum Bozuklukları Majör Depresif Bozukluk Bipolar Bozukluk Distimik Bozukluk Madde bağımlılığı indüklenen duygudurum bozukluğu Genel bir tıbbi duruma bağlı duygudurum bozukluğu Depresif duygudurumu ile olan uyum bozukluğu Depresyonun primer semptom olabileceği diğer psikiyatrik durumlar DSM-IV-TR ® Mart 2007

Majör Depresif Bozukluk 2 veya daha fazla majör depresif atak En az 5 semptom, 2 veya daha fazla hafta Günün çoğunda depresif duygu durumu Tüm (veya çoğu) aktiviteler için azalmış ilgi/zevk Önemli ölçüde istemeden kilo kaybı veya alımı İnsomnia veya çok uyumak Ajitasyon veya psikomotor retardasyon Halsizlik veya enerji kaybı Değersizlik veya aşırı suçluluk hissi Düşünme veya konsantre olma yetilerinde azalma veya kararsızlık Tekrarlayan ölüm düşünceleri

Majör Depresif Bozukluk 20 kişiden 1’i geçen sene bir majör depresif atak yaşadı. Şu an dünyada 350 milyon depresyon hastası Her yıl 1 milyon kişiyi intihar yüzünden kaybediyoruz. Günde 3,000 kişi intihar ederek ölüyor.

Majör Depresif Bozukluk limbik–kortikal–striatal–pallidal–talamik yol

AMİGDALA Strakowski et al. 2012. The functional neuroanatomy of bipolar disorder: a consensus model. Bipolar Disorder

SUBGENUAL PFK MDD hastalarında gri cevher hacminde azalma Hacim kaybı nöronlardan değil glia hücrelerinin azalmasından kaynaklı Kortikal hacim azalmasına paralel metabolik aktivite düşüşü Uzun süreli antidepresan tedavisiyle hacim artışı Drevets WC, Price JL, Simpson JR Jr, Todd RD, Reich T, Vannier M, Raichle ME. Subgenual prefrontal cortex abnormalities in mood disorders. Nature. 1997;386:824-7.

HIPPOCAMPUS Emosyonun regülasyonu Hipotalamo-hipofizer-adrenal eksenin düzenlenmesi Kısa dönem bellek işlemesi Dikkatin toplanması Strese verilen yanıtta hippocampus ile hipotalamo-hipofizer-adrenal aks ilişkisi Knapman A, Kaltwasser SF, Martins-de-Souza D, Holsboer F, Landgraf R, Turck CW, Czisch M, Touma C. Increased stress reactivity is associated with reduced hippocampal activity and neuronal integrity along with changes in energy metabolism. Eur J Neurosci. 2012;35:412-22.

Bilateral hippocampus hacimde azalma 2 yıldan fazla majör depresyonu olanlarda 1’den fazla depresyon atağı olanlarda 24 depresif kadında bilateral hippocampus hacminde azalma Hippocampus hacminin azalması verbal hafıza ile doğru orantılı Depresyon süresi ~ hippocampus hacminde azalma Depresyon süresi ve hippocampus hacmi arasındaki korelasyon.

HIPPOCAMPUS 32 major depresif bozukluk hastası kadın: 21 puberte öncesi fiziksel/cinsel istismara maruz kalmış 11 puberte öncesi fiziksel/cinsel istismar yaşamamış 14 kontrol grubu %18 daha küçük sol HC istismara uğramayan depresif gruba göre %15 daha küçük sol HC kontrol grubuna göre

DİĞER YAPILAR Orbitofrontal Korteks Vermis Kaudat Putamen Uzun süreli tedavi gören majör depresif bozukluğu olan hastalarda anterior vermis hacminde artış

1 ya da daha fazla hafta süren değişken duygudurumu BİPOLAR Bozukluk 1 ya da daha fazla hafta süren değişken duygudurumu en az 3 semptom Kendine verilen değerin çok artması Uyku ihtiyacının azalması Normalden daha çok konuşma Uçuk düşünceler Dikkatini toplayabilme yeteneğinin kaybolması Hedef amaçlı aktivitelerde artış Tehlikeli ve haz içeren aktivitelere katılımın artması

BİPOLAR Bozukluk Dünya nüfusunun %1,4’ü bipolar bozukluk hastası Geç ergenlikten 40-50 yaş aralığına kadar görülme yelpazesi Bipolar hastalar arasında intihar sıklığı %7 Hastaların %50’sinde madde kullanım geçmişi Angst F, Stassen HH, Clayton PJ, Angst J. Mortality of patients with mood disorders: follow-up over 34-38 years. J Affect Disord. 2002;68:167-181.

BİPOLAR Bozukluk OFK ve hippocampus hacminde azalma PFK aktivitesinde azalma Kortikolimbik disregülasyon

BİPOLAR Bozukluk Kısa vadeli Li tedavisinde hippocampus ve hippocampus başı hacminde bilateral artış Tedavi süresi: 1-8 hafta Uzun vadeli Li tedavisinde hippocampus hacminde bilateral artış Tedavi süresi: 2-4 yıl

DİSTİMİK Bozukluk En az 2 semptom, 2 yıl ya da daha fazla süreli Az ya da çok iştah Insomnia ya da çok uyuma Enerji kaybı ya da yorgunluk hissi Kendini değersiz hissetme Konsantrasyon düşüklüğü ya da kararsızlık Umutsuz hissetme Distimik bozukluğun fark edilmesi zor, semptomları daha belirsiz ama hastalık süresi uzundur. Dorsolateral prefrontal kortekste aktivite Amigdala, anterior singulat korteks ve insula’da metabolik aktivite Ravindran AV, Smith A, Cameron C, Bhatla R, Cameron I, Georgescu TM, Hogan MJ. Toward a functional neuroanatomy of dysthymia: a functional magnetic resonance imaging study. J Affect Disord. 2009;119:9-15

DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER