AVRUPA BİRLİĞİNİN YENİ ÜYESİ ROMANYA DIŞ TİCARET MÜSTEŞARLIĞI AVRUPA BİRLİĞİNİN YENİ ÜYESİ ROMANYA SON DERECE TEKNİK VE YOĞUN OLAN İTHALAT İŞLEMLERİ İLE BUNA İLİŞKİN MEVZUAT VE DIŞ TİCARET İLİŞKİLERİNİN, BU KISA ZAMANDA SADECE BİR ÇERÇEVESİNİ ÇİZMEK İSTİYORUM. MART 2007

ROMANYA GENEL BİLGİLER COĞRAFİ 238.391 km2 % 36’sı Tepe ve Plato, % 31 Dağ, % 33 Ova Çayır Toprak Kalitesi Yüksek Verimli Tarım Arazileri Var Doğal Kaynakları; Hampetrol, Doğal Gaz, Kömür, Demir, Altın, Gümüş, Boksit ve Tuz

ROMANYA GENEL BİLGİLER NÜFUS Daica Irkından Gelip Bizans İmparatorluğun Varisleri 21.733.556 kişi 6.200.000 Aile 90,9 Nüfüs Yoğunluğu (km2 başına kişi) 71,1 Ortalama Yaşam Süresi 53,4 - 46,6 Kentsel-Kırsal Nüfus 97 Okuma Yazma Oranı 66,70 Genç Nüfus (15 – 64 Yaş) 1.920.615 Bükreşin Nüfusu 89 Romen, 7 Macar, 1,8 Çingene, 0,2 Türk-Tatar (60.000)

ROMANYA GENEL BİLGİLER

ROMANYA GENEL BİLGİLER SİYASİ YAPI Meclis ( 345 Sandalye ) Parlamento (140) Yasa Tasarıları Önce Meclise Sonra Parlamentoya Gelir 28 Kasım 2004 Son Seçim Tarihi (4 Yıl İçin) Sosyal Demokrat Parti-Romanya Humanist Partisi İttifakı % 37 Oy Aldı. Ancak Milli Liberal Parti- Demokrat Parti- UDMR (Macar Azınlık Partisi)- Romanya Humanist Partisinin Oluşturduğu Bir Koalisyon Hükümeti Kuruldu.

ROMANYANIN EKONOMİK DURUMU

ROMANYANIN EKONOMİK DURUMU Bazı Ekonomik Veriler Serbest Piyasa Dolar Kuru 2,8 -- Euro 3,55 -- YTL 0,5 1 Temmuz 2005 Tarihi İtibariyle ROL’dan (Ley) Dört Sıfır Atılarak Oluşturulan RON, ROLla Beraber Tedavüldedir. 2006 Tahmini; Büyümesi % 6,9 Enflasyonu 6,8

ROMANYANIN EKONOMİK DURUMU Büyüme Hızı Özel Tüketim Artışından Kaynaklanmaktadır. - Reel Ücretlerin Artması, - Leyin Değer Kazanması, - Leasing İmkanlarının Genişlemesi (60 Aya Varan Vadeler ve Düşük Faiz Oranları), - Gelir Vergisinin % 16 olarak Belirlenmesi (Önceden 18-40 arasında olup uygulamaya göre ortalaması 23 idi.)

ROMANYANIN DIŞ TİCARETİ (1.000 USD)

ROMANYADAKİ YABANCI SERMAYE

TÜRKİYE ROMANYA İLİŞKİLERİ GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER Karma Ekonomik Komisyon Toplantıları, STA Ortak Komite Toplantıları, Romanya’da Düzenlenen Fuarlara Milli Düzeyde İştirak, Ticaret Heyetleri Organizasyonları,

TÜRKİYE ROMANYA İLİŞKİLERİ SERBEST TİCARET ANLAŞMASI - 1.1.1998 Tarihinde Yürürlüğe Girmiştir. - 1.2.1998 tarihinden İtibaren Karşılıklı Olarak Gümrük Vergilerinden İndirim Başlamış, 1.1.2002 Tarihi İtibariyle Sanayi Ürünlerindeki Gümrük Vergileri Karşılıklı Olarak Sıfırlanmıştır. - 1.1.2007 Tarihi İtibariyle STA Sona Ermiş Olup, Romanya Gümrük Birliği Alanına Dahil Olmuştur.

TARIC

TÜRKİYENİN ROMANYAYLA TİCARİ İLİŞKİLERİ (MİLYON USD)

DIŞ TİCARETTE TEMEL PRENSİPLER Dış Ticaret İşlemleri 474 sayılı “Gümrük Giriş Tarife Cetveli Hakkında Kanun”da Belirtilen Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonları (G.T.İ.P.) ile karşılarında belirtilen madde isimleri çerçevesinde yürütülür.

TÜRKİYENİN ROMANYAYA İHRAÇ ETTİĞİ BAŞLICA EŞYALAR (MİLYON USD) FASIL MADDE ADI 2004 2005 2006-8 87 MOTORLU KARA TAŞITLARI 170 342 256 84 MAKİNA VE CİHAZLAR 109 146 107 72 DEMİR VE ÇELİK 56 108 92 39 PLASTİK VE PLASTİKTEN EŞYA 75 117 91 73 DEMİR VEYA ÇELİKTEN EŞYA 82 114 85 ELEKTRİKLİ MAKİNA VE CİHAZLAR 105 104 68 52 PAMUK 59 60 ÖRME TEKSTİL EŞYASI 41 64 47 08 YENİLEN MEYVALAR 33 45 35 55 SENTETİK VE SUNİ DEVAMSIZ LİFLER 53 28

TÜRKİYENİN ROMANYADAN İTHAL ETTİĞİ BAŞLICA EŞYALAR (MİLYON USD) FASIL MADDE ADI 2004 2005 2006-8 72 DEMİR VE ÇELİK 824 1056 675 27 MİNERAL YAKITLAR (PETROL ÜRÜNÜ) 143 219 310 29 ORGANİK KİMYASALLAR 141 193 148 39 PLASTİK VE PLASTİKTEN EŞYA 145 155 123 31 GÜBRELER 82 103 68 87 MOTORLU KARA TAŞITLARI 50 75 51 44 AĞAÇ VE AĞAÇTAN MAMUL EŞYA 49 64 46 84 MAKİNA VE CİHAZLAR 14 85 ELEKTRİKLİ MAKİNA VE CİHAZLAR 28 41 38 12 YAĞLI TOHUM VE MEYVALAR 7 21

Ekonomik Komisyonu Toplantıları Uyarınca; ULAŞTIRMA Romanya ile Gerçekleştirilen Karma Ekonomik Komisyonu Toplantıları Uyarınca; Romanya’ya yönelik taşımalar belgeye tabii değildir. 16.000 ücretsiz transit izin belgesi, 100 Euro/36 saat süreli ücretli 17.000 transit izin belgesi, 100 Euro/36 saat süreli ücretli EURO 1 araçları için 3000 transit izin belgesi, - Ücretli sınırsız transit izin belgesi kotası, - Romanya feribot hattı kullanımı için 1000 transit izin belgesi

POTANSİYEL YATIRIM ALANLARI - İNŞAAT VE İNŞAAT MALZEMELERİ - TURİZM - MAKİNE VE KİMYA SANAYİİ - OTOMOTİV VE YAN SANAYİİ - TEKSTİL - DERİ VE AYAKKABI - AĞAÇ SANAYİİ - GIDA SANAYİİ - AMBALAJ SANAYİİ

ROMANYADAKİ TÜRK YATIRIMLARI - 2005 Yılı İtibariyle, Türkiye Cumhuriyeti Pasaportlu İşadamlarımızca Romanya’da 9.228 Adet Firma Kurulmuştur. - Söz Konusu Firmaların Romanya’daki Yatırım Tutarı 454 Milyon Dolardır. - Türkiye Romanya’da Şirket Kuruluşu Sıralamasında 3 üncü, Sermaye Sıralamasında ise 10 uncu konumdadır.

MALİYETLER SOSYAL GÜVENLİK İŞÇİ İŞVEREN Sosyal Sigorta 9,5 19,75 Sağlık Primi 6,5 7 İşsizlik 1 2,5 Çalışma Bakanlığı Komisyonu 0,75 Hastalık ve Kaza Fonu 1,007 Tıbbı Rapor Fonu 0,75 Genel Toplam 48,757

MALİYETLER VERGİLER Gelir Vergisi, işçi ve işveren (kurumlar vergisi de) için (temettü de ayrıca) % 16 olup, gerçek kişi işverenler bunun yanında % 6,5 (% 16 olması yönünde çalışmalar bulunmaktadır) sağlık sigortası primi de ödemekle mükelleftirler. KDV oranı genelde %19 olup, konaklama, tibbi protez ve sağlık ürünleri gibi bazı mallarda % 9 dur. Vergi kaçırmanın cezası 15 yıla kadar varan hapistir.

MALİYETLER MİNİMUM MAKSİMUM 0,05 0,23 264,8 352,5 1,21 1,23 1,24 1,36 ELEKTRİK (KWH) 0,05 0,23 DOĞALGAZ (1000 m3) 264,8 352,5 MAZOT (Litre) 1,21 1,23 BENZİN (Litre) 1,24 1,36 SU (m3) 0,65 ATIK SU BEDELİ (m3) 0,14 KERESTE (m3) 52 1560 TARIM ARAZİSİ (m2) 0,09 5,2 ARSA (m2) 13 3250 OFİS (m2) Kiralık (m2) 650 3,9 5200 65

ŞİRKET KURULMASI -Şirketler Adalet Bakanlığı (Kurulacak Şirket Merkezindeki Ticaret Sicil Memurluğu) izni ile kurulur.Bu itibarla, bu işlemlerin Avukatlar vasıtasıyla yürütülmesinde fayda bulunmaktadır.(5-10 gün, 100-300 Euro masraf) -Limited Şirket en az 200 RON Sermaye, en fazla 50 ortak -Anonim Şirket en az 2500 RON Sermaye, en az 5 ortak -Nakit Sermaye anında yatırılmalı (A.Ş. %30 peşin gerisi 12 taksitte) gecikme olursa faiz işlemektedir. -Hakim Kararından sonra 24 saat içinde şirket tescil edilir. -Yetkili matbaalardan fatura alma izni için Maliye Bakanlığına başvurulmalıdır.

TEMSİLCİLİK KURULMASI -Temsilcilik açılması Romanya Ekonomi ve Ticaret Bakanlığı bünyesindeki Dış Ticaret Departmanından izin alınması gerekmektedir. -Temsilcilikler kendi başlarına ticari faaliyette bulunamamakta ve fatura kesememektedir. -Sadece, ana şirket adına reklam, tanıtım gibi faaliyetleri yürütebilmektedir.

SORUNLAR -SIKI BİR DENETİM MEKANİZMASI, -VİZE VE OTURMA İZNİ ALINMASI, -GERİYE DÖNÜK UYGULAMA VE YAPTIRIM, -AB MEVZUATININ YÜRÜRLÜĞE GİRMESİ, -KALİTELİ VE HIZLI İŞ GÜCÜ NOKSANLIĞI, -BANKA ROMANO TURKUN BATMASI NEDENİYLE “TÜRK ÖDER” İMAJININ SARSILMASI, -GİZLİ ÇİN TEHDİDİ

WEB SİTESİ

WEB SİTESİ

WEB SİTESİ

WEB SİTESİ

WEB SİTESİ

WEB SİTESİ

ROMANYADA BAŞARILI OLMA - Kira Ödememek, - İşi Düzenli ve Kayıtlı Yürütmek, - Sektörle İlgili AB Mevzuatını Bilmek, - AB ve Çin Menşeli Ürünler İle Rekabet Etme Potansiyeline Sahip Olmak, - Romanya’yı Hedef Değil, Çevre Ülkelere Yönelik Atlama Tahtası Olarak Değerlendirmek,

Teşekkürler Detaylı Bilgi İçin www.dtm.gov.tr Taçkın Barış ERGÜN İthalat Genel Müdürlüğü 0 312 204 77 83