ENTOKSİKASYON ve TIBBİ KOMPLİKASYONLAR Doç. Dr. Cüneyt Evren

Depresantlar (Alkol, benzodiazepin, barbitürat) Opiatlar Uyarıcılar (Kokain, amfetamin, nikotin, kafein) Halusinojenler (LSD, maskulin, extasy) Esrar (Kannabis) Uçucu maddeler PCP

Depresantlar Uykulu, rahatlamış (kas gevşemesi), disinhibe Yüz kızarması, konuşmada bozukluk, dizartri, nistagmus ve ataksi alkol entoksikasyonunu düşündürmelidir. İnhibisyon bozukluğu, konuşmada ve tartışmaya yatkınlıkta artma duruma eklenebilir. Muhakeme ve yakın hafıza bozulmuştur. Yasal zehirlenme kabul edilen değer 50 mg/dl'dir.

Alkol Entoksikasyonunun Aşamaları Kan alkol düzeyi (mg/dL) Ortaya çıkan belirtiler Alkolün vücudu terk etme süresi 20-30 Yavaşlamış motor performans ve azalmış düşünme yeteneği 2 saat 30-60 Motor ve bilişsel problemlerde artma 4 saat 80-200 Koordinasyon ve yargı hatalarında artma Duygudurumda değişmeler Bilişsel fonksiyonlarda bozulmalar 6-10 saat 200-300 Nistagmus, belirgin konuşma bozukluğu, bilinç sislenmesi (blackout) 12 saat 400 Tama yakın anestezi, algı yokluğu; bilincin olmama durumu, koma 500-600 Derin koma, solunum sisteminin tamamen anestezisi sonucunda ölüm

Alkol Entoksikasyonu Ayırıcı Tanısı Sedatif-hipnotik entoksikasyonu, Hipoglisemi, Diabetik ketoasidoz, Subdural hematom, Beyin hasarı, Postiktal durumlar, Hepatik ensefalopati, ensefalit, Diğer ataksi nedenleri (MS, nörodejeneratif boz.). Alaca karanlık (blackout): uzak ve çok yakın bellek korunurken yakın bellek bozulur Hipoglisemiden korumak için %50’lik dekstroz (50mL IV) Wernicke ensefalopatisine karşı proflaktik 100mg tiamin

Wernicke Ensefalopatisi (Alkolik Ensefalopati) Tiamin (B1) eksikliğine bağlı (kötü beslenme ve malabsorbsiyon) akut ya da subakut ensefalopati Ataksi Konfüzyon ya da yakın bellek kusuru (Tespit belleği ve uzak bellek neredeyse tümüyle sağlam kalmış olabilir.) Göz hareket bozuklukları: Bakış kısıtlılığı, kaba nistagmus, ışık refleksinde azalma ve anizokori görülebilir. Korsakoff Psikozu (Alkol Amnestik Bozukluğu): Genelde bir deliryum tremens atağını izler (akut ya da sinsi) - Tiamin eksikliği sorumlu. Hemen anımsamada bozulma yok Yakın bellek (kısa-dönem) kusuru (üç nesne 20dk sonra anımsanamaz) Apati ve veya konfabulasyon

Alkolün tıbbi komplikasyonları Gastrointestinal sistem Özofagus hastalıkları (Özafajit, Barret metaplazi, reflü) Mide bağırsak rahatsızlıkları Gastrit Peptik ülser Akut ve kronik pankriatit Beslenme Bozuklukları (B1, B5, B12 ve folat eksikliğine bağlı) Malnütrisyon Anemi Beriberi Pellegra Wernicke-Korsakoff sendromu Bağışıklık sisteminin baskılanması Tüberküloz Pnomoni Otoimmun hastalıklar Viral enfeksiyon Kanser riskinin artışı Nörolojik Polinöropati Demans Ambliyopi Serebellar dejenerasyon Santral pontin miyelinoliz Marchiafaya-Bignami Karaciğer Yağlanma Hepatit Siroz Hepatik koma Endokrin-üreme sistemi Kan şekeri düşmesi ve artışları, Cinsel işlevlerde bozulma, Testiküler atrofi, Adet düzensizlikleri Diğer Alkolik kardiyomyopati Hipertansiyon İskemik kalp hastalığı Beyin kanaması Miyopati Osteoporoz Fetal alkol sendromu

Uyarıcılar Akut zehirlenmede; Kronik zehirlenme; uykusuzluk, huzursuzluk, çarpıntı, hipertansiyon, anoreksiya, bulantı, kusma karın krampları, konvulsiyonlar, bilinç bulanıklığı, deliryum, yüksek ateş, aritmi, serebrovasküler hastalık, subaraknoid kanama, koma ve ölüm görülür. Amfetaminin etkisi kokaine göre çok daha uzun sürer. Kronik zehirlenme; iştahsızlık, sinirlilik, uykusuzluk, saldırganlık, işitme ve görme varsanıları ile paranoid psikoz durumu ortaya çıkar.

Opioidler Opioidlerin etki süreleri değişmektedir: eroin (3-4 saat), Meperidin (2-4 saat), Morfin ve Hidromorfin (4-5 saat), proksifen (12 saat) ve Metadon (12-24 saat) Ağrı, öksürük keser, sliar reaksiyon ve bağırsak hareketi azaltır Yatan ve ayaktan tedavi programlarındaki hastalarda, kognitif yetersizlik, böbrek hastalığı ve ölüm saptanmıştır. Damar yolu ile kullanılmasının sonuçları şunlardır: Abse, enfeksiyöz endokardit Enjektörünü paylaşma ile hepatit veya HIV (AIDS) bulaşması Sinir zedelenmeleri Değişik maddelerin aynı dönemde kullanımı ile etkilerinde artış, Zehirlenme (Doz aşımı) ölüm

Opioidler Akut zehirlenme; kan basıncı düşer, kalp atımı (hipotansiyon) ve solunum yavaşlar. Damar yolu ile kullanım varsa, akciğer ödemi dikkate alınmalıdır. Opioid doz aşımının üç belirtisi: Solunum yavaşlaması Pupillerin iğne ucu kadar olması Koma Her doz aşımında intihar amacı araştırılmalı. Her zaman kullandığından daha saf madde kullanma Maddeden uzak kalmış bir kişinin toleransı düştüğü için 0.4-2 mg IV naloksan - 10 mg doza kadar tekrarlanabilir.

Entoksikasyon ya da Yoksunluk? Her zaman göze ve göz bebeklerine bakmalı Yoksunluk Entoksikasyon

Esrar Entoksikasyonu Öföri, bilinçdışı inhibisyonların kalkması, sese karşı aşırı duyarlılık olur. Nadiren yanılsama ve varsanılar olur. Disinhibisyon, öfori, iştah artması, ağız kuruluğu, taşikardi, muhakeme bozukluğu, depersonalizasyon, paranoid düşünce, anksiyete, panik ataklar, enkoherans, yönelim bozukluğu, depresyon ve intihar düşünceleri görülebilir. Anksiyete ön plandadır: Rahatlatmak amaçlı telkin ya da benzodiazepin Paranoid düşünceler için düşük doz nöroleptik verilebilir.

Esrar kullanımının tıbbi komplikasyonları Sperm üretiminde azalma Kadınlarda hormon dengesinde bozulma Bağışıklık sisteminde (immün sistem) bozulma Vücut direncinin enfeksiyonlara karşı azalması Öksürme, balgam, kronik bronşit, astım Akciğer dokusunda bozukluklar ve Akciğer kanseri Ağız içi, gırtlak ve yemek borusunda kanser riskinde artış Kansızlık (anemi) İskemik felç Erken ölüm riskinde artma

Esrar Kullanımının Olumsuz Sonuçları Amotivasyonel sendrom Tip Predispoze etken Belirti Tedavi Akut panik Tecrübesi olmayan kullanıcı, histerik ya da takıntılı karakterler, oral kullanım Anksiyete, depresyon. Psikotik belirti yok Destek, gerekirse anksiyolitik; genellikle kısa sürelidir Toksik deliryum Yüksek doz, oral yol ile kullanım Konfüzyon,bozuk oryantasyon, halusinasyonlar, depersonalizasyon, hezeyanlar 12 ila 48 saatte yatışır, gerekirse antipsikotik Flashback Son dozdan sonra günler veya haftalar, daha önce halüsinojen kullanımı Halüsinojenlerle yaşanana benzer (daha kısa süreli) Destek; gerekirse anksiyolitik Kronik psikoz Uzun süreli yoğun kullanım Paranoya, hezeyanlar, halüsinasyonlar, panik, garip davranış, bazen şiddet Antipsikotik Amotivasyonel sendrom Uzamış yoğun kullanım; bu sendromun varlığı tartışmalıdır Apati, azalmış dikkat süresi, yetersiz muhakeme, insanlarla yetersiz ilişkiler Bilinen bir tedavi yok

Halusinojenler LSD, meskalin (kaktüs), psilosibin (mantar) Duygusal algılamayı arttırır, duygular karışır (sinestezi). (Uyaranların azaltılıp, hastaya güven verilmesi ilk tedavi) Genellikle geometrik şekiller renkli ışıklar Entoksikasyonun subjektif yaşantısı önemli ölçüde kullanıcının özellikleri (yaşantıdan beklentiler ve kişilik) ve kullanılan ortam tarafından belirlenir Anksiyeteden içgörünün bulunmadığı halüsinasyonlara dek bir dizi belirtiye yol açan LSD’nin yol açtığı önemli üç tablo: Panik reaksiyonu (Kötü yolculuk) Geri dönüşler (Flashback): Madde alınmadığı halde etkilerini yeniden yaşama Psikoz (Benzodiazepin, nöroleptik)

Fensiklidin Zehirlenmesi Melek Tozu Arzulanan etkisi: görsel iluzyonlar, halusinasyon, vücut imajının distorsiyonu, güçlülük duygusu, özel içgörü 5-10mg’lık dozlarda; nistagmus, ataksi, dil sürçmesi, reflekslerde artış, kas tonusunda artış ve katalepsi görülür. 20mg’ı aşan dozlarda hipertansif kriz, katılık, nöbet, solunum baskılanması, koma ve ölüme yol açabilir. Anksiyete, Felaket duygusu Ani saldırganlıklar, şiddet (kullanıcılarda en sık ölüm sebebi) Koordinasyon bozukluğu, nistagmus Paranoya Kusma, ateş

Uçucu Madde Zehirlenmesi Arzulanan etki: öfori, heyecan, algılamada değişme, ucuz yükselme hissi Uçucu madde entoksikasyonu genellikle kısa sürdüğünden, acil yaklaşım çoğunlukla komplikasyonların tedavisi ve genel durumun düzeltilmesi ile sınırlıdır. Ajite hastalara düşük doz haloperidol, nöbet geçirenlere fenitoin verilebilir. Benzodiazepinlerden kaçınılmalıdır.

Entoksikasyon belirti ve bulgular Alkol, benzodiazepin ve barbitürat Kokain, diğer uyarıcılar Opiyatlar Esrar Gözler Nistagmus; şiddetli ise miyosis Midriasis Miyosis hakimdir Konjuktivada kızarma Vital bulgualar Aşamaya bağlıdır; Kronik kullanım kan basıncını yükseltir. Kalp atımı ve basıncı azalabilirse de, genellikle yükselir; aritmi Bradikardi, solunum depresyonu riski; akciğer ödemi Taşikardi Nöromotor Koordinasyon bozukluğu, konuşmada bozulma Diskinezi, distoni, kas güçsüzlüğü, epileptik nöbet Konuşmanın bozulması Koordinasyon bozukluğu Psikomotor Ajitasyon Ajitasyon (bazen retardasyon); stereotipik davranışlar Genellikle aktivite normalden sapmıştır; artmış veya azalmış olabilir Pasif Sensorium Azalmış konsantrasyon ve hafıza; stupordan komaya Konfüzyondan komaya Dikkat ve hafızada azalma; uyuşukluktan komaya Dikkat ve hafızada azalma, zaman duygusunda farklılaşma

Entoksikasyon belirti ve bulgular Alkol, benzodiazepinve barbitürat Kokain, diğer uyarıcılar Opiyatlar Esrar Otonomik Terleme, yüz ve cilt kızarması Terleme, üşüme - Ağız kuruması Gastrointestinal/ beslenme Kötü beslenme Bulantı, kusma, belirgin kilo kaybı, kötü beslenme Kabızlık, kötü beslenme İştah artması Deri ve mukoza Dişlerin ihmali İğne izleri, nasal septumun ülserleşmesi, dişlerin ihmali İğne izleri, dişlerin ihmali Mizaç Labil Öforiden düzleşmeye; anksiyete, gerginlik, veya öfke Öforiden ilgisizliğe (apati); veya disfori Öfori ve/veya anksiyete Muhakeme/ Sosyal ve mesleki işlev Bozulma Bozulma; zamanın yavaşladığı duygusu Bozulma/ Sosyal çekilme