ORGAN VE DOKU NAKLİ
ORGAN NAKLİ Vücutta görev yapamayacak derecede hasar gören organların yerine, canlı veya ölüden alınan yeni, sağlam organın cerrahi yöntemle nakledilmesi işlemine organ nakli denir. Organ Nakli ileri bir tedavi yöntemidir.
ORGAN NAKLİNİN AMACI -Tek umudu organ nakli hastalarımızın hayata bağlanması, -Ülkenin ekonomisine ek katkı sağlamak, -Toplumun huzurlu ve mutlu yaşamasına katkıda bulunmak.
ÜLKEMİZDE HANGİ ORGANLARIN ve DOKULARIN NAKLİ YAPILMAKTADIR ? Nakil yapılan organlar: -Böbrek -Karaciğer -Kalp -Akciğer -Pankreas -İnce barsak Nakil yapılan dokular: -Kalp kapağı -Kornea -Kemik -Kemik iliği -Tendon -Deri
ORGAN NAKLİ KİMDEN YAPILIR? Canlı Kadavra (Beyin Ölümü gerçekleşmiş kişi)
CANLI DONÖR (VERİCİ) İhtiyacı olan hastaya organını veren yaşayan kişi Böbrek ve Karaciğer canlıdan nakil yapılabilen organlardır Kemik İliği canlıdan nakil yapılabilen dokudur
CANLIDAN ORGAN NAKLİ Alıcının dördüncü dereceye kadar (4. derece dahil) akrabalarından yapılabilmektedir. Akraba dışı organ nakilleri: Organ nakli merkezindeki Yerel Etik Kurul değerlendirilmesi sonucunda yapılmaktadır.
ORGAN KAYNAKLARI 2- KADAVRA DONÖR Trafik kazası, kurşunlanma, beyin kanaması vs. gibi nedenlerle yoğun bakımda tedavisi devam ederken beyin ölümü gerçekleşen kişilerden alınan organlarla yapılır (Böbrek, karaciğer, pankreas, kalp, kalp kapakları, ince barsak, kornea, vs).
Kadavra Organ nakli; Tıbbi olarak beyin ölümü gerçekleşmiş kişilerden yapılır.
ORGAN NAKLİ KİMLERE YAPILIR? İlerlemiş karaciğer, böbrek, kalp ve akciğer hastalıklarında, İncebarsakları önemli ölçüde alınmış veya işlev kaybı gelişmiş hastalarda, Kornea hastalıklarına bağlı olarak görme kaybı gelişmiş hastalarda, Böbrek yetmezliği gelişmiş diabet hastalarında, Bazı kan , kalp ve akciğer hastalıklarında, Cildinin önemli bir bölümünü kaybetmiş hastalarda, Yüzünün çoğunu kozmetik ve fonksiyonel olarak kaybetmiş hastalarda, Kemik dokuda ve tendonlarında önemli hasar gelişmiş hastalarda uygulanabilir.
BEYİN ÖLÜMÜ NEDİR? Tüm beyin ve beyin sapı işlevlerinin tam ve geri dönüşümsüz kaybıdır. Yaşamsal Merkezler Artık İşlev Göremez. Bitkisel Hayatla Karıştırılmamalıdır. Artmış kafa içi basınç veya kalp durması nedeniyle beyne kan ve oksijen sunumunun 8 dakikadan fazla durması sonucu gelişir
BEYİN ÖLÜMÜ BİTKİSEL HAYAT DEĞİLDİR Bitkisel hayatta; Hastanın solunumu devam eder. Bu hastalar aylarca,yıllarca yaşayabilirler. Bazı durumlarda iyileşme şansları vardır. Beyin ölümünde; Solunum cihazına bağlıdır. Ortalama 24-36 saat içinde hayatını kaybeder. Hayata dönmesi mümkün değildir.
ORGAN BAĞIŞI AŞAMALARI KLİNİK BEYİN ÖLÜMÜ (Yoğun Bakım) YASAL BEYİN ÖLÜMÜ (4 Uzman tarafından) ORGAN BAĞIŞI
BEYİN ÖLÜMÜ KURULU Nöroloji Uzmanı Anestezi Uzmanı Beyin Cerrahi Uzmanı Kardiyoloji Uzmanı
AİLEDEN İZİN ALINMASI (2238 sayılı kanun madde 14) Bir kimse sağlığında vücudunun tamamını veya dokularını, tedavi, teşhis ve bilimsel amaçlar için bıraktığını resmi veya yazılı bir vasiyetle belirtmemiş veya bu konuda isteğini iki tanık huzurunda açıklamamış ise sırasıyla eşi, reşit çocukları, ana veya babası veya kardeşlerinden birisinin, bunlar yoksa yanında bulunan herhangi bir yakınının muvafakatiyle ölüden organ ve doku alınabilir.
TÜRKİYE’DE ACİL ORGAN DAĞITIMI (KALP, KARACİĞER ve BÖBREK) T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI TEDAVİ HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (ORGAN VE DOKU NAKLİ HİZMETLERİ DAİRE BAŞKANLIĞI) UKM ULUSAL KOORDİNASYON MERKEZİ 24 SAAT HİZMET VERİR TÜRKİYE’DE ACİL ORGAN DAĞITIMI (KALP, KARACİĞER ve BÖBREK) 9 TANE BÖLGE KOOR.MERKEZİ BAĞLIDIR
Ulusal Organ ve Doku Nakli Koordinasyon Sisteminin Amacı -Ülke genelinde organ ve doku nakli hizmetleri alanında çalışan kurum ve kuruluşlar arasında gerekli koordinasyonu sağlamak, bağışlanan organ ve dokuların, bilimsel kurallara ve tıbbi etik anlayışa uygun olarak, adaletli bir dağıtımla, en uygun hastalara, cins,ırk,din,zengin-fakir ayrımı yapılmadan en kısa süre içerisinde naklini sağlamaktır.
ORGANLARIN ÇIKARILMASI Nakil merkezlerinde görevli ekipler tarafından, ameliyathane koşullarında ve yaşayan hastalara gösterilen özenle yapılır ve kapatılır. Cenaze genellikle ertesi gün aileye teslim edilir Aile isterse cenaze yıkanması ve kefenlenmesi de sağlanır.
Organların İhtiyaç Sahiplerine Ulaşması için Zamana Karşı Yarış Başlar
Kalp 4 - 6 saat Karaciğer 12 saat Böbrek 24 saat Akciğer 4 - 6 saat Pankreas 8 saat İncebağırsak 7 - 8 saat
TÜRKİYE GENELİ ORGAN BEKLEYEN HASTA SAYISI 2011 YILI İLK 9 AY BÖBREK 17682 KARACİĞER 1577 KALP 229 AKCİĞER 5 PANKREAS 196
TÜRKİYE GENELİ YAPILAN NAKİL SAYISI 2011 YILI İLK 9 AY BÖBREK 2014 KARACİĞER 526 KALP 60 AKCİĞER 3 PANKREAS 18
TÜRKİYE GENELİ BEYİN ÖLÜMÜ SAYISI 2011 İLK 9 AY 948 DONÖR 249 AİLE ONAYI OLMAYAN 699
ORGAN BAĞIŞI NEDİR? Organ bağışı, kişinin sağlığında, kendisi öldükten sonra organlarının kronik organ hastası olan kişilere nakledilmesi için bağışlamasıdır. Organ bağışlamak tam anlamıyla kişinin iradesiyle ve gönüllü biçimde yapılan insani bir davranıştır.
KİMLER ORGAN BAĞIŞINDA BULUNABİLİR? 2238 sayılı yasaya göre 18 yaşından büyük ve akli dengesi yerinde olan herkes organlarının tamamını veya bir bölümünü bağışlayabilir.
İl Sağlık Müdürlüğünde, 1)T.C Sağlık Bakanlığı Organ Bağışı Senedi’ni doldurun. İl Sağlık Müdürlüğünde, Hastanelerde, Emniyet Müdürlüklerinde (Ehliyet alımı sırasında), Organ nakli yapan merkezlerde, Organ nakli ile ilgilenen Vakıf, Dernek vb. kuruluşlarda bu yapılabilir.
Organ bağışında bulunabilmek için; organ bağış senedini iki tanık huzurunda doldurup imzalamak yeterlidir. Senedinizde sizinle beraber 2 şahit kişinin de imzaları yer almaktadır. Ayrıca bu belgede naklini istediğiniz organlarınızı da seçebilmektesiniz.
2)Kartınızı Alın Organ bağış senedi imzalandıktan sonra organ bağış kartı doldurulur ve bağış yapan kişiye verilir.
KİMLER ORGAN BAĞIŞINDA BULUNAMAZ? Hepatit (A,B,C) Ağır Enfeksiyon Hastalıkları Kanser Şeker Hastalığı AIDS
ORGAN BAĞIŞI DİNİMİZCE UYGUN MUDUR? DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞI DİN İŞLERİ YÜKSEK KURULU 6.3.1980 tarih ve 396 sayılı kararı ile organ naklinin caiz olduğunu açıklamıştır. Kuran-ı Kerim’de ; “Kim bir insana hayat verirse onun tüm insanlara hayat vermişçesine sevap kazanacağı “beyan olunmaktadır. (Maide suresi, ayet 32)
-HD-