Sodyum Dengesi Yetişkinlerde 55 mmol/kg olan toplam sodyum miktarının %30 u kemik yapısında sıkı bağlı bulunmaktadır. Bu nedenle 40 mEq/kg olan değişebilir sodyum vücudun değişik bölümlerine dağılmıştır ve ölçülebilir. Değişebilir sodyumun büyük kısmı hücre dışındadır. Hücreler arası sıvıda %41(bağ doku,kıkırdak,kemik, transselüler sıvı) Plazmada % 16 dır.

Plazma ve hücreler arası sıvı sodyum konsantrasyon farkı Gibbs-Donan dengesinin bir sonucu, hücre içi sıvı ile hücreler arası sıvı arasındaki sodyum konsantrasyon farkı ise Na-K ATPaz ile sağlanan aktif taşımanın sonucudur. Vücut sodyumunun dengesi, sodyum alım ve atılımıyla ilgilidir.

Sofra tuzundan günde 50-200 mmol Na alınır. Atılım ise başlıca mide bağırsak sistemi, deri ve idarr yoluyla olmaktadır. Günde 8litre su mide bağırsaktan reabsorbe edildiği için bozulmuş bir absorbsiyonda sodyum gibi elektrolitlerin kaybı ciddi boyutlara ulaşabilir. Sodyumun en önemli atılım yolu böbreklerdir.

Atrial Natriüretik Peptid(ANP) Kalp atriumunda sentezlenir. cGMP kullanan tek peptidtir. Hücre içi Ca homeostazında görevlidir. Vasküler ve diğer düs kaslarda gevşeme Böbrekte glomerular filtrasyonun artması Tübüler su ve Na taşınmasının inhibisyonunu yapar.

Böbreklerde tamamı reabsorbe edilmeyen filtre edilmiş Na un toplayıcı kanallara geçişi artmaktadır. ANP bu yollarla Na geri alınımı ve vazopressinin uyardığı su geri alımını azaltarak ve natriürez oluşturmaktadır. Ayrıca kan akımının korteksten iç medullaya tekrar dağılımı ve papiller interstitium dilatasyonu oluşması, Na ve su atılımına yol açmaktadır.

Renin-anjiotensin-aldosteron

Sodyum Fazlalığı Homeostatik bazı mekanizmaların bozukluğu sonucu sodyum alımının atılımını aştığı durumlarda sodyum birikimi söz konusudur. Hücre dışı sıvının temel katyonu olan sodyum artışı hücre dışı sıvıda artışa yol açmakta ve ödem görülmektedir.

Sodyum Azalması Kuvvetli diare veya gastrointestinal sekresyonlar yoluyla artmış drenaj sonucu görülmektedir. Genelde bu durumda intravenöz su ve elektrolit verilmesi gerekir. Ter artışı veya anormal konsantre ter oluşumu(kistik fibrozis) ile ağır yanıklarda sodyum azalır.

Sodyum Azalması Hastalıklara bağlı olarak böbrek tübülüslerinden reabsorbsiyonun azalması da sodyumu azaltır. Aldosteron yetmezliği ve diüretiklerle sodyum reabsorbsiyonunun inhibisyonunda sodyum azalır. Aşırı su tutulmasına yol açan yetersiz ADH salgılanması sendromunda sodyum tutulumu azalır.

Hiponatremi Plazma sodyumunun azalmasıdır.

Hipernatremi Plazma sodyumunun miktarının artmasıdır