Doç. Dr. Nadir ARICAN İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Adli Tıp AD TERMAL YARALANMALAR Doç. Dr. Nadir ARICAN İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Adli Tıp AD

Yüksek ısıya bağlı yaralar; Orijin; Çoğu kez kaza sonucu, nadiren cezalandırma veya cinayet amaçlı bir girişim sonucu meydana gelir. Isının cinsi; Kuru ısı, Sıcak sıvı, Buhar,

Ölümde etkili olan başlıca faktörler Erken Dönem; Yüksek ısının doku ve organları tahrip edici etkisi, Yangın ortamında oksijenin tükenmesi, Karbon monoksit ve diğer toksik gazlar (siyanür, azot oksit, fosgen, nitrojen oksit vs.) Sıcak gazların solunması, Ağrının neden olduğu şok. Geç dönem; Dehidratasyon ve elektrolit dengesindeki bozulma, Toksemi, septisemi ve bu zeminde gelişen organ yetmezliği (bronkopnömoni, böbrek yetmezliği vs.)

Kişinin yangın esnasında yaşadığını destekleyen bulgular; Yanık alanlarında koyu kıvamda, albumin ve klorid bakımından zengin sıvı ihtiva eden veziküller oluşumların bulunması, Yanık çevresinde doku reaksiyonu; makroskopik, mikroskopik (hücresel eksüdasyon, reaktif değişiklikler). Deride ve iç organlarda karbon monoksit zehirlenmesine özgü kiraz kırmızı renk, Üst solunum yollarında is ve benzeri yangına ait kalıntıların görülmesi.

Antemortem travma bulgularının değerlendirilmesi; Histopatolojik değerlendirme Radyolojik değerlendirme Ekstradural hematom; Hematomun renk ve yapısı Karboksi hemoglobin düzeyi, Taşınma esnasında kırılmalar, Kafatası ve diğer kemiklerde kırıklar,

Hipotermi Aşırı soğuk koşullar (dağcılar, kara ve deniz kazaları) Ilıman iklimlerde, 10°C’nin altındaki çevre ısısı (rüzgar, hava akımı, rutubetli, ıslak giysiler)

Hipotermiyi kolaylaştırıcı faktörler Yaş ; çocuk ve yaşlılar, Cinsiyet, Fiziki yapı, Hastalıklar; hipotroidi (yaşlı kadınlarda sık), sererovasküler,diabet vb. İlaç; imipramin, klorpromazin, fenotiazin, barbituratlar vb. Alkol ve uyuşturucu madde kullanımı, Giyecekler, beslenme durumu.

Hipoterminin etki mekanizması; Hipoterminin hızı, derecesi, süresi ve maruz kalınan vücut alanı etkili olan faktörlerdir. Hipotermi etkisiyle; hücrelerin metabolik faliyeti yavaşlar, eritrositlerden oksijen ayrılması ve doku içinde kan akımı azalır, arteriollerdeki vazokonstriksiyon ve kapiler geçirgenlik artışı dokularda ödeme, hemokonsantrasyon artışı ise tromboza yol açar. Gelişen dolaşım yetmezliği sonucu ölüm meydana gelir.

Hipotermiye bağlı lokal lezyonlar Soğuk ısırması; tamamen iyileşme veya gangren gelişimi (demarkasyon çizgisi), Pernio, soğuk pannikuliti, soğuk ürtikeri, İmmersion ayağı ve Trench ayağı, Lokal donma; yüzeysel (deri) veya derin dokularda oluşur, yağ embolisi riski, Soğuk senkopu,

Diğer klinik durumlar; Yenidoğan bebeklerde soğuk travması (Sklerema Neonatorum); Hazırlayıcı faktörler; Premature doğum, doğum travması, enfeksiyon, konjenital kalp hastalığı, Gizlenip ölme (hide and die) sendromu, Mantığa aykırı çıplaklık (paradoxical Undressing)

Hipotermi’ nin sistemik etkileri 37-32 °C titreme, vazokonstriksiyon, 29.4 °C ısı düzenleme merkezinin fonksiyonu durur. 32-24 °C bilinçte bulanıklaşma, solunum ve kalp hızında düşme, reflekslerde zayıflama ölüm riski fazla,

Hipotermi’ nin sistemik etkileri Dokularda oksijen utilizasyon kapasitesinin bozulması: Merkezi sinir sistemi regülasyonu bozulur; bilinç bulanıklığı, halusinasyon, reflekslerde yavaşlama, analjezi, soğuk anestezisi, Kardiyovasküler sistem; nabız hızında ve kardiak hacimde düşme, P-QRS uzama (depolarizasyon uzaması), ters T (repolarizasyon uzaması), J dalgası, atrial fibrilasyon (30 °C’nin altı), ventriküler fibrilasyon riski (25-28 °C).

Hipotermi’ nin diğer sistemik etkileri Solunum sıklığı ve tidal volüm azalır. Pnömoni, pulmoner ödem, Sindirim sistemi; barsaklarda paralizi, mide mukozasında erezyon, ülser, Pankreatit, Böbreklerde diürez etki, Adrenalin, noradrenalin düzeyinde artış, Hemokonsantrasyon, hemotokrit değerinde artış, dissemine intravasküler koagülopati, İnsülin salg. inhibisyonu, erken önemde hiperglisemi, geç dönemde hipoglisemi, Elektrolit dengesinde bozulma.

Hipotermi’de Otopsi Bulguları; Vücut yüzeyinde pembe renkli alanlar, büyük eklemlerde kenarları seçilemeyen kahverengi-pembemsi alanlar, Periferde ödem, morarma, Veziküller, İç organlar; gastrik erezyon, kanama, Miyokardial dejenerasyon, serebral infarktüs, hemorajik pankreatit, yağ nekrozu, Akciğer ödemi (kalp dışı nedene bağlı) Kan parlak kırmızı renkte.