DÜNYA TURİZMİNE BAKIŞ Şubat, 2007

DÜNYA TURİZM ÖRGÜTÜ 2007 OCAK AYI BAROMETERESİNE GÖRE; ULUSLARARASI TERÖRİZM PETROL FİYATLARINDAKİ ARTIŞ SAĞLIK ENDİŞELERİ (Kuş gribi) DOĞAL FELAKETLER SİYASİ UYUŞMAZLIKLAR gibi olumsuzluklara rağmen Kaynak: Dünya Turizm Örgütü Ocak, 2007 Barometresi verilerine göre hazırlanmıştır.

842 MİLYON ULUSLARARASI TURİST HAREKETİ 2006 yılı uluslararası turist hareketi bir önceki yıla göre % 4,5 artmıştır. 842 MİLYON ULUSLARARASI TURİST HAREKETİ EKONOMİK BÜYÜME % 5,1 Artış oranı hala tahmini uzun vadeli artış oranı olan % 4,1’in üzerindedir. Uluslararası Turist Hareketinin Aylara Göre Dağılımı (2004 - 2006)

2006 yılı Ocak ayında D.T.Ö. 2006 yılı tahmini büyüme oranını % 4,6 olarak açıklamıştır. 2006 yılı sonunda sadece % 0,1’lik sapma ile % 4,5’lik büyüme oranı yakalanmıştır.

Tüm Olumsuzluklara Rağmen 2006 Yılında Turizmi Olumlu Etkileyen Faktörler Özellikle Çin, Hindistan, Brezilya gibi gelişmekte olan pazarların artan rolü Geleneksel ana pazarlardaki sürdürülebilir büyüme Müşteri odaklı turizm anlayışı Online seyahatlerin giderek artması Turizmde çeşitlilik Petrol fiyatlarındaki artışa ve sektörde artan rekabete rağmen havayolları endüstrisindeki canlanma

Uluslararası Turist Hareketinin Bölgelere Göre Dağılımında Gözlenen Gelişmeler 2000 YILI 2006 YILI

GELENEKSEL ANA PAZARLARDA ULUSLARARASI TURİST HAREKETİ SIRA 1950 1970 1990 2006 DESTİNASYON PAY 1 A.B.D. 71% İTALYA 43% FRANSA 38% 33% 2 KANADA İSPANYA 3 4 ÇİN 5 İSVİÇRE MACARİSTAN 6 İRLANDA 17% AVUSTURYA 22% 19% BİRLEŞİK KRALLIK 14% 7 ALMANYA MEKSİKA 8 9 YUGOSLAVYA TÜRKİYE 10 İNGİLTERE 11 NORVEÇ 9% 10% 9,5% 12 ARJANTİN ÇEKOSLOVAKYA YUNANİSTAN MALEZYA 13 BELÇİKA PORTEKİZ POLONYA 14 HOLLANDA BULGARİSTAN HONG-KONG (ÇİN) 15 DANİMARKA ROMANYA HIRVATİSTAN TAYLAND  TOPLAM DİĞERLERİ 3% 25% 43,8% 25,3 Milyon 165,8 Milyon 441 Milyon 806 Milyon

2006 yılında en fazla büyüme kaydedilen bölge Afrika olmuştur.

Bölgelere Göre Dönemsel Büyüme 2005 – 2006   1. Çeyrek 2. Çeyrek 3. Çeyrek 4. Çeyrek 2006 2005 DÜNYA 2,6% 7,4% 6,2% 5,1% 3,2% 5,2% 4,6% 3,8% AVRUPA -1,2% 5,3% 6,5% 2,2% 2,7% 4,4% 3,6% ASYA & PASİFİK 8,7% 10,4% 7,8% 8,5% 6,3% 7,2% 7,6% 5,4% AMERİKA 1,3% 5,8% 1,1% 3,7% 4,0% AFRİKA 7,9% 11,9% 14,2% 6,7% 7,1% 5,9% ORTA DOĞU 9,6% 0,4% -7,6% 38,4% 3,5% 4,2% 12,4% -4,0%

2005 yılında 806 olan uluslararası turist hareketi 2006 yılında 36 milyon artarak 842 milyona ulaşmıştır.

2006 yılında “En Fazla Büyüme Kaydedilen Bölge” % 8,1’lik büyüme oranı ile Afrika olmuştur. Afrika’yı % 7,6 ile Asya & Pasifik Bölgesi takip etmiştir. Sahara Afrikası’nda Güney Afrika, Kenya, Swaziland, Seyşeller büyümeyi tetikleyen destinasyonlar olmuştur. % 5,9’luk büyüme kaydeden Kuzey Afrika’da ise Fas ve Tunus % 2,6’lık büyüme farklı büyümenin gözlendiği destinasyonlardır.

ULUSLARARASI TURİST HAREKETİNİN   Mutlak Artış Yüzdelik Artış AFRİKA 3 milyon 8,1 % Kuzey Afrika 0,8 milyon 5,8 % Sahara Bölgesi 2,2 milyon 9,4 % ULUSLARARASI TURİST HAREKETİNİN % 19,8’İ

Destinasyon Bazında Afrika Bölgesi ÜLKE GELEN TURİST TURİZM GELİRİ 2005/2004 2006 FAS 6,7 9,3 17,7 26,1 TUNUS 6,3 2,7 300,9 52,4 KENYA 16,7 14 13,8 15,6 MAURİTUS 5,9 3,6 9,6 22,8 GÜNEY AFRİKA 10,3 14,5 14,8 Destinasyon Bazında Orta Doğu Bölgesi ÜLKE GELEN TURİST TURİZM GELİRİ 2005/2004 2006 MISIR 5,8 5,6 4,3 9,8 ÜRDÜN 4,7 8 8,3 8,2 SUUDİ ARABİSTAN 6,1 -14,6 -5,8 -38,2 B.A.E.   4,1

ULUSLARARASI TURİST HAREKETİNİN   Mutlak Artış Yüzdelik Artış ASYA & PASİFİK 11,7 milyon 7,6 % Kuzey - Doğu Asya 6,4 milyon 7,4 % Güney Doğu Asya 4,5 milyon 9,0 % Okyanusya 0,3 % Güney Asya 0,8 milyon 10,1 % ULUSLARARASI TURİST HAREKETİNİN % 4,8’İ

Destinasyon Bazında Asya&Pasifik Bölgesi ÜLKE GELEN TURİST TURİZM GELİRİ 2005/2004 2006 ÇİN 12,1 6 12,7 7,6 HONG KONG 8,2 7,1 14,1 JAPONYA 9,6 9 12,5 33,2 KORE CUMHURİYETİ 3,5 2,2 -16,6 -5,7 MACAO (ÇİN) 8,3 18,5   TAYVAN 14,5 4,2 19,7 3,4 ENDONEZYA -6 -4,6 2,3 -12,2 MALEZYA 4,6 5,6 3,9 5 FİLİPİNLER 8,8 3,8 8,9 SİNGAPUR 8 18,3 TAYLAND -1,4 23 -4,4 27,9 FİJİ 10,3 -2,2 2 1,4 HİNDİSTAN 13,4 13 17,9 19,1 MALDİVLER -35,9 52,3

ULUSLARARASI TURİST HAREKETİNİN   Mutlak Artış Yüzdelik Artış AVRUPA 17 3,9 % Kuzey Avrupa 3,4 6,6 % Batı Avrupa 6,1 4,3 % Orta & Doğu Avrupa 0,9 1,0 % Güney Avr. / Akdeniz 6,6 4,2 % ULUSLARARASI TURİST HAREKETİNİN % 16,2’Sİ

Destinasyon Bazında Avrupa Bölgesi ÜLKE GELEN TURİST TURİZM GELİRİ 2005/2004 2006 FİNLANDİYA 10,6 10,8 5,3 7,1 İZLANDA 4,2 13,9 -1,3 11,7 İRLANDA 5,5 7,8 11,2 BİRLEŞİK KRALLIK 8 9,5 7,4 BELÇİKA 0,6 4,1 6,8 18,9 FRANSA 1,1 -2,6 3,5 -0,1 ALMANYA 11,6 HOLLANDA 3,8 10,2 1,4 10,1 MACARİSTAN -17,7 -8,3 5,1 -3 LİTVANYA 11,1 8,1 18,4 9,2 POLONYA 6,4 -4,7 12,7 ROMANYA 5,2 -6,4 108,1 17,3 SLOVAKYA 8,2 29,1 19,9 İTALYA -1,5 -0,7 6,6 İSPANYA 4,5 5,8 0,3 TÜRKİYE 20,5 -6,7 7,7 -6,6

Avrupa Turizmini Olumlu Etkileyen Faktörler: Olimpik Kış Oyunları – Turin FİFA Dünya Futbol Kupası – Almanya Binicilik Kupası – İrlanda Sayısız Kültürel Etkinlikler Mozart’ın 250. Doğum Yıldönümü Picasso’nun 125. Doğum Yıldönümü

ULUSLARARASI TURİST HAREKETİNİN   Mutlak Artış Yüzdelik Artış AMERİKA 2,8 milyon 2,1 % Kuzey Amerika 0,4 milyon 0,5 % Karayip Adaları 0,6 milyon 3,2 % Merkez Amerika 6,1 % Güney Amerika 1,3 milyon 7,2 % ULUSLARARASI TURİST HAREKETİNİN % 4,8’İ

Destinasyon Bazında Amerika Bölgesi ÜLKE GELEN TURİST TURİZM GELİRİ 2005/2004 2006 KANADA -2 -3,5 -1,7 -1,5 MEKSİKA 6,3 -2,8 5,6 18,2 A.B.D. 6,8 5,2 9,6 4,7 ANGUİLLA 15 18,8 24,7 21,1 ARJANTİN 12,7 7,6 22,4 20,2 ŞİLİ 13,6 10,8 0,4 -3,2

ULUSLARARASI TURİZM HARCAMALARI (milyar $)    ÜLKE 1995 2000 2003 2004 2005 2005 / 2004 2006*/2005 DÜNYA 411 482 535 635 683 % 3,3 1 ALMANYA 60,2 53,0 64,7 71,0 72,7 % 2,4 % 3,5 2 A.B.D. 44,9 57,4 65,8 69,2 % 5,2 % 5,5 3 BİRLEŞİK KRALLIK 24,9 38,4 47,9 56,5 59,6 % 6,2 4 JAPONYA 36,8 31,9 28,8 38,2 37,5 % 0,0 % 4,0 5 FRANSA 16,4 17,8 23,4 28,6 31,2 % 8,9 % 3,4 6 İTALYA 14,8 15,7 20,6 20,5 22,4 % 9,0 % 0,7 7 ÇİN 3,7 13,1 15,2 19,1 21,8 % 12,5 % 16,1 8 KANADA 10,3 12,4 13,4 15,9 18,4 % 7,3 % 5,3 9 RUSYA FEDERASYONU 11,6 8,8 12,9 % 11,1 % 4,7 10 HOLLANDA 11,7 12,2 15,3 16,2 % -1,6 % 1,9 12 İSPANYA 4,5 6,0 9,1 15,1 % 24,1 % 10,2 38 YUNANİSTAN 1,3 4,6 2,4 2,9 3,0 % 5,9 % -3,1 43 TÜRKİYE 0,9 1,7 2,1 2,5 % 7,2 % -4,1 49 MISIR 1,1 1,6 % 20,8 % 4,3  TURİZM HARCAMALARINDA EN ÇOK ARTIŞ GÖZLENEN 5 ÜLKE POLONYA 5,5 3,3 2,8 3,8 4,3 % -0,2 % 29,9 HİNDİSTAN 1,0 2,7 3,6 4,8 5,9 % 19,7 % 28,2 BREZİLYA 3,4 3,9 2,3 4,7 % 36,8 % 22,1 KORE CUMHURİYETİ 6,3 7,1 10,1 % 10,9 % 18,7 İLK 30 ÜLKE TURİZM HARCAMALARININ % 60 INI OLUŞTURMAKTADIR… ASYANIN EN ÇOK TURİST GÖNDEREN DESTİNASYONU OLAN ÇİN’İN TURİZM HARCAMALARI % 16 ORANINDA ARTARKEN; GÖNDERDİĞİ TURİST SAYISI % 11 ARTMIŞTIR.

Turizm Harcamasındaki Artış Oranı Yurtdışına Gönderdiği Destinasyon Turizm Harcamasındaki Artış Oranı Yurtdışına Gönderdiği Turist Sayısındaki Artış Oranı ÇİN 16% 11% KORE 19% 13% JAPONYA 4% 1% ALMANYA 7% 3% TAYVAN -0,4% 6% BİRLEŞİK KRALLIK 3,5% A.B.D. * KANADA ** 5,5% 7,0% * :Ocak - Eylül Dönemi verileri **: Ocak - Haziran Dönemi verileri

HAVAYOLU TAŞIMACILIĞI Afrika  Including Eygpt Orta Doğu  Incl. Israel, Iran Olumsuz Etkileyen Faktörler Terörist tehditler Petrol fiyatlarındaki artış Kaynak: Dünya Turizm Örgütü, Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği IATA

HAVAALANLARINDA TRAFİK YOĞUNLUĞU 2006’nın ilk 11 ayında; Dünya genelinde yolcu trafiğinde % 4 oranında artış, Latin Amerika ve Karayip Bölgesi’nde 2005 yılında yaşanan hortum felaketine bağlı olarak, havayolu trafiğinde düşüş gözlenen Meksika Havaalanlarında 2006 yılında artış gözlenirken; Varig Air’in yeniden yapılanma sürecinde olması nedeniyle Brezilya havaalanlarındaki trafikte düşüş, Avrupa’da orta ölçekli havalanlarında çift haneli artışlar, Asya & Pasifik’te Çin Havaalanları’nda yoğunluk, Dubai’nin lider olduğu Orta Doğu Bölgesi’nde % 13 artış Özellikle Güney Afrika’nın güçlü bir çıkış yakaladığı Afrika Bölgesi’nde % 7’lik büyüme gözlenmiştir. Kaynak: Airports Council International, ACI

HAVAYOLU TAŞIMACILIĞI BÖLGE Kapasite ( % ) Doluluk Oranı ( % ) 2005/2004 2006/2005 Kuzey Amerika 8 4,7 79,5 80,3 Latin Amerika 9,6 -3 72,7 73,1 Avrupa 4,5 76,4 77,2 Afrika 9,2 8,8 68,4 68,3 Orta Doğu 10,6 15,2 73,5 73,3 Asya & Pasifik 5,9 2,8 72,8 74,6 GENEL TOPLAM 6,4 4,6 75,1 76,1 Kaynak: Dünya Turizm Örgütü, Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği IATA

EUROSTAR 2006’da tren yoluyla ulaşımı tercih eden turistlerin sayısında da artış gözlenmiştir. İstatistikler, her ay iş amacıyla seyahat eden 1000 kişinin uçak yerine hızlı treni tercih ettiğini göstermektedir. Birleşik Krallık ile Fransa ve Belçika arasında sefer yapan hızlı tren Eurostar’ın 2006 yılı satışları 766 milyon Euro’ya; yolcu sayısı ise 7,9 milyona ulaşmıştır. Eurostar’ın satışlarında 2005 yılına kıyasla % 11,7 artış; yolcu sayısında ise % 5 artış gözlenmiştir. Eurostar satışlarındaki % 11,7’lik artışın % 10,6’sında “Da Vinci Şifresi” filmi ile yapılan ortaklığın etkisi vardır. Özellikle Batı Avrupa ve kısmen Hollanda ve Almanya’dan yolcu potansiyeline sahip Eurostar’ın ana pazarı Amerika’dır; Asya&Pasifik pazarındaki payı da giderek büyümektedir. 2007’de yapılacak olan Fransa Turu’nun ve Dünya Ragbi Kupası’nın Eurostar satışlarında artış gözlenmesine sebep olacağı tahmin edilmektedir.

KONAKLAMA Bölgelere Göre Otellerin Performansları DOLULUK ( % ) ORTALAMA ODA ÜCRETİ (A.B.D. $) RevPAR (A.B.D. $) Toplam Gelir / Oda Sayısı 2006 2005 Değişim (%) Avrupa 69,2 67,4 2,8 139 129 8,4 97 87 11,4 Avrupa ( Euro ) 110 104 5,6 76 70 8,5 Orta Doğu 68,8 69,5 -1 143 121 17,8 98 84 16,7 Asya Pasifik 71,8 10 79 10,1 Merkez & Güney Amerika 64,4 64 0,6 118 108 9,3 69

ÖNÜMÜZDEKİ DÖNEMDE SEYAHAT TERCİHLERİ Tatile daha çok zaman ayrılacak, Turist tercihleri farklılaşacak, yenilik ve çeşitlilik talebi artacak, Uzun mesafeli ve deniz aşırı seyahatler artacak Deneyimli turist sayısı büyüyecek, Destinasyon seçimi ve rezervasyon süreçlerinde bilgi ve haberleşme teknolojilerinin önemi artacak, Kendi tatilini kendi organize eden (do it yourself) turist sayısı artacak, 3.yaş grubunda seyahat edenler ağırlık kazanacak, Hava taşımacılığında düşük maliyetli havayollarının payı artacak, Bilinçli tüketicilerin etkisi her zamankinden fazla olacak.

ÖNÜMÜZDEKİ DÖNEMDE TURİZM SEKTÖRÜNÜ ETKİLEYEBİLECEK FAKTÖRLER Jeopolitik durum, terör Sağlık tehdidi Doğal afetler Ekonomik Gelişmeler Faiz oranları Enflasyon Döviz kurlarında oynama Petrol fiyatlarının artması

2007 YILI BEKLENTİLERİ 2007 yılında ekonomik büyümenin % 4,9 seviyelerinde olması beklenmektedir. Uluslararası turist hareketinin 2006 yılına göre % 0,5 azalarak % 4 oranında büyüme göstermesi beklenmektedir. Rekabetin ve ürün çeşitliliğinde artışın devam edecektir. Yeni pazarlarda büyüme gözlenecektir. Düşük maliyetli hava ulaşımı büyüyecek ve güçlenecektir. Hava trafiğinin azalacağı öngörülmektedir. Sınır formalitelerinde kolaylıklar sağlanacaktır.

Afrika’nın % 9 büyüme oranı ile 2007 yılında da en çok büyüme kaydeden bölge olacağı öngörülmektedir. Afrika’yı, % 8’lik büyüme oranı ile Asya & Pasifik Bölgesi’nin izleyecektir. Amerika’nın ortalama % 2; Orta Doğu’nun % 4; Avrupa’nın ise % 3 oranında büyüme kaydedeceği diğer öngörülerdir. A.B.D., Japonya ve Avrupa ana pazarlarında az da olsa düşüş beklenmesine karşın özellikle Çin ve Hindistan gibi gelişmekte olan pazarlarda gözlenmesi beklenen artış dünya turizmini olumlu yönde etkileyecektir.

SONUÇ KAMU / ÖZEL SEKTÖR ORTAKLIĞI BÖLGESEL İŞBİRLİĞİ SÜRDÜRÜLEBİLİR POLİTİKALAR İLETİŞİMDE SÜREKLİLİK KRİZ YÖNETİMİ TURİZMDE ÇEŞİTLİLİK YENİLİKÇİLİK büyüyen ve gelişen turizm pazarında önümüzdeki dönemde önemle üzerinde durulması gereken konulardır.