Akıllı Ulaşım Sistemleri Ömer Yıldız İstanbul Ulaşım A.Ş.
Milyar Kaynak: Dünya Bankası Dünya genelinde bugün yaşamı ve ulaşım sektörünü etkileyen bazı ana trendler ile karşı karşıyayız. Dünya genelinde kent yaşamını etkileyen bu trendlerin başında şüphesiz ki başta hızlı nüfus artışı geliyor.!!! Son dönemdeki projeksiyonlara göz attığımızda dünya nüfusunun ne kadar hızlı arttığını rahatlıkla görebiliriz. Bu exponansiyel büyüme sayesinde 1950 yılı ile 2000 yılı arasında dünya nüfusunun neredeyse ikiye katladığı gözümüze çarpıyor. Ve bu artışın özellikle gelişmekte olan ülkelerde çok daha yoğun olarak görüldüğünü biliyoruz. Kaynak: Dünya Bankası
Milyar Kırsal Alan Nüfusu Kent Nüfusu Kaynak: Dünya Bankası Sadece dünya nüfusu artmakla kalmıyor, şehirlerde yaşayanların oranı ve kentleşmede çok hızlı biçimde artıyor.!!! 1800 yılında dünya nüfusunun sadece %3’ü kentlerde yaşarken, 2010 yılı itibarıyla ise bu oran %50’nin üzerine çıkmıştır. Kaynak: Dünya Bankası
Büyük Kentler, Artan Ulaşım Talebi Önümüzdeki yıllarda 50 milyon kişi kentlere göç edecek – her yıl! 2008’de dünya nüfusunun %50’den fazlası kentlerde yaşıyordu. 2050’de bu oran %70’e çıkacak! – Toplam Dünya nüfusu ise 9 milyar! Bu önümüzdeki 40 yıl içinde kentlerde yaşayan insanların sayısının iki katına çıkması anlamına geliyor. Tüm bu insanlar için ulaşım ihtiyacı!
Yeni Ulaşım Yaklaşım ve Çözümleri İhtiyacı Sistem Verimliliğinin Geliştirilmesi ve Optimizasyonu (yeni maliyetlerden kaçınma) Tek Ulaşım Konseptinin Geliştirilmesi, farklı modların entegrasyonu Metro, Otobüs, Feribot, Bisiklet, Taksi, (hatta özel araç!) Fakat bunlarla birlikte: Müşteri Kolaylığı ve Hizmet Kalitesinin İyileştirilmesi
Akıllı Ulaşım Sistemleri Bilgi teknolojileri bugün eğitim, sağlık vb. gibi bir çok önemli endüstrinin transformasyonunda önemli rol oynamıştır. Ulaşım sistemlerinin bilgi teknolojileri aracılığı ile transformasyonu ise hala devam etmektedir. Ülke genelinde ulaşım sisteminin iyileştirilmesi için yeni ulaşım sistemlerinin inşa edilmesi veya yaşlananların bakımı planlanırken konu sadece demir-çelik ve beton yapıdan ibaret olarak düşünülmemeli, tüm planlama ve çözüm arayışlarında IT artan biçimde kullanılmalıdır. IT sistemleri, araçlar, altyapı ve insan gibi ulaşım sistemi elementlerinin daha akıllı işlev görmesini ve kolay iletişimini sağlayarak sistem verim ve kapasitesini ciddi biçimde arttırmaktadır. Bugün kentlerimizde artan ulaşım talebi ile birlikte azalan kentsel alan, artan çevre kirliliği, akaryakıt tüketiminin çok büyük önem kazanması gibi parametreler göz önünde alındığında Akıllı Ulaşım Sistemleri kent içi ulaşımda kıt kaynaklarla verimin arttırılmasında kullanılabilecek en önemli araçların başında gelmektedir. Akıllı ulaşım sistemlerinin yaygınlaştırılması ülke genelinde ve kentlerimizde mevcut altyapının daha verimli kullanılarak yeni altyapı gereksinimlerinin azalmasını sağlar.
Akıllı Ulaşım Sistemleri (AUS) Akıllı Ulaşım Sistemleri, farklı ulaşım modlarına ve trafik yönetimine dair yenilikçi hizmetler sunmayı amaçlayan, çeşitli kullanıcıları daha iyi bilgilendirmeyi olanaklı hale getiren ve ulaşım ağlarının kullanımını daha emniyetli, daha koordine ve ‘akıllı’ kılan ileri teknolojik uygulamalardır. (Avrupa Parlamentosu Direktifi, 2010/40/EU) Akıllı Ulaşım Sistemi (AUS) akıllı bir şehrin bir alt sistemi olarak görülmelidir.
Akıllı Ulaşım Sistemleri (AUS) AUS ulaşım sistemlerinin planlaması, tasarımı, işletmesi, bakımı ve yönetimi amacıyla telekomünikasyon, elektronik ve bilgi teknolojilerini ulaşım mühendisliğiyle entegre eder. (Avrupa Parlamentosu Direktifi, 2010/40/EU)
Akıllı Ulaşım Sistemleri İleri Yolcu Bilgilendirme Sistemleri İleri Ulaştırma Yönetim Sistemleri IT Destekli Ulaşım Fiyatlama ve Ücret Toplama Sistemleri İleri Toplu Taşımacılık Sistemleri Araç-Altyapı ve Araç-Araç Entegrasyonu Araç-şehir entegrasyonu ABD Merkezli Bilgi Teknolojileri ve İnnovasyon Vakfı tarafından 2010 yılında hazırlanan Akıllı Ulaşım Sistemleri Raporunda «Akıllı Ulaşım Sistemleri 5 Temel Gruba ayrılmıştır » Gerçek Zamanlı olarak Trafik Bilgisi Sağlama, Güzergah Navigasyon Sistemleri, Otopark Bilgisi, Yol Boyunca Hava Durumu gibi alt sistemleri içeren «İleri Yolcu Bilgilendirme Sistemleri» Trafik İşletme Merkezleri, Adaptif Trafik Işık/İşaretleri Kontrolü gibi alt sistemleri içeren «İleri Ulaştırma Yönetim Sistemleri» Elektronik Ücret Toplama, Trafik Sıkışıklığı Ücretlendirmesi, Otopark Ücret Yönetimi gibi alt sistemleri içeren «IT Destekli Ulaşım Fiyatlama ve Ücret Toplama Sistemleri» Akıllı Filo Yönetimi, Yolcu Bilgilendirme, Yolcu ve Personel Güvenliği gibi konuları içeren « İleri Toplu Taşımacılık Sistemleri» Sistem veriminin ve emniyet düzeyinin arttırılması için Ulaştırma Altyapısı ile Ulaşım Araçlarının ve Ulaşım Araçlarının kendi aralarında iletişimini sağlayan «Araç-Altyapı ve Araç-Araç Entegrasyon Sistemleri»
AUS’nin Faydaları Kullanıcı, Çalışan ve Yayaların Sistem Emniyetinin Arttırılması Ulaşım Sisteminin Performansının İyileştirilmesi – Trafik Sıkışıklığının Azaltılması ile Hizmet Kalitesinin Arttırılması Çevresel Faydaların Sağlanması Verimliliğin arttırılması ve ekonomik faydalar Bugün Akıllı Ulaşım Sistemlerinin Faydalarını temel olarak şöyle gruplandırabiliriz: Kullanıcı, Çalışan ve Yayaların Sistem Emniyetinin Arttırılması Ulaşım Sisteminin Performansının İyileştirilmesi – Trafik Sıkışıklığının Azaltılması ile Hizmet Kalitesinin Arttırılması Çevresel Faydalar Verimliliğin arttırılması ve ekonomik faydalar
Akıllı Ulaşım Sistemi uygulamaları Trafik Kameraları Yol Sensörleri Trafik Yoğunluk Haritası DMS (Değişken Mesaj Sistemi) Mobil Bilgi Sistemi Trafik Analiz Sistemi Kural İhlal Tespit Sistemi Seyahat Süresi
Toplu Taşımacılıkta AUS Uygulamaları Akıllı Filo Yönetimi ve Ağ Operasyonu Gerçek Zamanlı Yolcu Bilgilendirme Elektronik Biletleme ve Akıllı Kartlar Yolcu ve Çalışan Güvenliği Ulaşımın bir çok alanında yaygın olarak kullanıldığı gibi toplu taşımacılık işletmeciliğinden de IT Sistemlerinin farklı kullanım alanları söz konusudur. Akıllı Filo Yönetimi ve Ağ Operasyonu Gerçek Zamanlı Yolcu Bilgilendirme Elektronik Biletleme ve Akıllı Kartlar Yolcu ve Çalışan Güvenliği
Güney Kore Ülke Genelinde Akıllı Ulaşım Sistemleri (AUS) Master Planı - 1997 1999 Ulaşım Sistem Verimliliği Yasası 1999 yılında ITS Korea (Intelligent Transport Society Korea) kuruldu ve devlet tarafından görevlendirildi. 2008-2020 arası için 3.2 milyar USD AUS Yatırımı Akıllı Ulaşım Sistemi Uygulamalarında Dünya Liderlerinden Akıllı Ulaşım Sistemlerinin geliştirilmesi 1990’lı yılların ikinci yarısından itibaren Güney Kore’nin en önemli önceliklerinden birisi oldu. Bu bağlamda hem hukuksal hem de yasal altyapıda adımlar atıldı. 1997 yılında ilk AUS Master Planı hazırlandı, 1999’da AUS alanında önemli kısımlar içeren Ulaşım Sistem Verimliliği Yasası yürürlüğe girdi ve 1999’da devlet tarafından da desteklenen ITS Korea kuruldu. Akıllı Ulaşım Sistemi Uygulamalarında Dünya Liderlerinden Güney Kore’de 2008-2020 yılları arası için Akıllı Ulaşım Sistemlerine 3.2 Milyar USD’lik bir yatırım planlanmıştır.
Güney Kore AUS Master Planı Güney Kore AUS Master Planı Bileşenlerine bakılacak olursa: -İleri Trafik Yönetimi İleri Araç ve Otoyol Yönetimi İleri Toplu Taşımacılık Ticari Araç Operasyonu İleri Trafik Bilgilendirme Elektronik Ödeme
Singapur AUS Master Planı: Ana Kullanım Alanları: Singapur genelinde AUS kullanımını yaygınlaştırmak ve entegrasyonunu sağlamak Kamu ve özel sektör arasında ortaklıklar geliştirmek AUS’i endüstri gelişimi için bir platform olarak kullanmak. Ana Kullanım Alanları: Elektronik Yol Fiyatlaması (Trafik Sıkışıklığı Ücretlendirmesi) Kent genelinde adaptif trafik ışıklandırması Trafik Yönetimi AUS Uygulamaları Taksi ve Özel Araçlardan trafik bilgisi toplanması Singapur’da Akıllı Ulaşım Sistemlerinin başarı ile kullanıldığı kentlerden birisidir. Singapur AUS Ana Planı 3 Stratejik Hedefi Bulunmaktadır: Singapur genelinde AUS kullanımını yaygınlaştırmak ve entegrasyonunu sağlamak Kamu ve özel sektör arasında ortaklıklar geliştirmek AUS’i endüstri gelişimi için bir platform olarak kullanmak. Singapur’da AUS uygulamaları: Elektronik Yol Fiyatlaması (Trafik Sıkışıklığı Ücretlendirmesi) Kent genelinde adaptif trafik ışıklandırması Trafik Yönetimi AUS Uygulamaları Taksi ve Özel Araçlardan trafik bilgisi toplanması alanlarında başarıyla kullanılmaktadır.
Avrupa Birliği Avrupa Birliği 2012/40/EU Yol Taşımacılığında Akıllı Ulaşım Sistemlerinin Geliştirilmesi ve Diğer Modlarla Entegrasyon Direktifi
Direktif Öncelik Alanları Yol, trafik ve yolculuk verilerinin en optimum biçimde kullanılması Trafik Yönetim AUS Servislerinin sürekliliği AUS yol güvenliği ve sistem emniyeti uygulamaları Araç ile Ulaştırma altyapısının bağının kurulması
AUS aktif çalışma alanları (1) Sensörler Network’ler Akıllı araçlar Çip teknolojileri İletişim ağları Gelişen bu teknolojiler, yeni aktif araştırma alanları doğurmuştur. Simülasyon ve test platformları ihtiyacı: Her şeyin bilgisayarlar tarafından kontrol edilmesi ve insanın devreden çıkması, yeni sistemlerin sanal testlere tabi tutulmasını gerektirir Daha kompleks modellerin geliştirilmesi İnsanın davranış biçimi ve çevreyle ilişkisinin modellenmesi: Kompleks bir problem Akıllı ve otonom araçlar: Başka önemli bir aktif araştırma alanı. Trafikte kendini süren araçlar. Bunların önümüzdeki 5 ila 10 yıl içerisinde trafiğe çıkması beklenmektedir. Şu an teknolojik olarak uygulanabilir durumdadır. Ancak bunların ticari olarak operasyonel hale gelmesi için yeterince test edilmesi ve güvenliğini ispatlaması gerekiyor. Ayrıca teknolojinin gelişerek aracın tamamını dolduran bilgisayarların birkaç karta indirgenmesi gerekecektir. Bu ise ancak önümüzdeki 5-10 yılda mümkün olacaktır.
AUS aktif çalışma alanları (2) Algoritmalar veri madenciliği hızlı arama algoritmaları görüntü analiz algoritmaları Çok çekirdekli gerçek zamanlı işletim sistemleri Gömülü sistemler Sanal test yazılım ve platformları Yazılım emniyeti (EN 61508, 50126, 50127, 50128, 50155)
İstanbul UlaşIm A.Ş. AUS UygulamalarI
1 - GSM SİNYALLERİNDEN YOLCULUK BİLGİLERİNİN ELDE EDİLMESİ Proje: IBM First Of A Kind Araştırma Projesi Proje Grupları: İstanbul Ulaşım A.Ş. – IBM Türkiye – IBM Research Smarter City Services – Vodafone Türkiye – Vodafone England Veri: GSM Sinyalleri Veri Türleri: Konuşma, SMS, Data, LAC Update Çalışma Kapsamı: Tüm İstanbul Çalışma Zamanı: Ekim 2011 – Mayıs 2012
Anlaşma
Çalışmanın Sonuçları (1 haftalık veriler) Verinin Boyutu: 8 GB Toplam Etkinlik: 1.6 Milyar Toplam Kişi: 4.6 Milyon Kişi başına ort. etkinlik sayısı: 355 Kişi başına ort. farklı hücre: 26 Kişi başına ort. hücre değişimi: 142 Toplam hücre: ~ 3500
Çalışmanın Çıktıları Toplam Nüfus / Hücre Saatlik Yoğunluk / Hücre Saatlik Hücreler Arası Yolculuklar
2 - İETT OTOBÜSLERİNE AİT GPS VE AKBİL BİLGİLERİYLE YOLCULUK ANALİZLERİ Proje Grupları: Ulaşım A.Ş. Proje Grubu Veri: Elektronik Bilet – İETT GPS Çalışma Kapsamı: Tüm İstanbul Çalışma Zamanı: Tüm Yıl
Akbil&GPS eşleşmesi
İETT DURAKLARI AKBİL & GPS DATASI
HAT - DURAK YOĞUNLUK AKBİL & GPS DATASI
Akıllı Ulaşım Sistemleri Ömer Yıldız İstanbul Ulaşım A.Ş.