EKLEM BACAKLILAR www.fendosyasi.com

25. Phylum (Şube): Arthropoda Animalia -- Eumetazoa -- Bilateria Protostomia -- Eucoelomata 25. Phylum (Şube): Arthropoda EKLEM BACAKLILAR www.fendosyasi.com

Hayvanlar aleminin en geniş şubesidir ve tüm bilinen türlerin yaklaşık ¾'ünü içerir. Fosil kayıtları, Prekambriyen'den beri dünya üzerinde olduklarını göstermektedir. Gerçek ve şizosöl tipte bir sölom boşluğu, triploblasti ve çoğunlukla superfisiyal segmentasyon görülür. Bazı ilkel formlarda spiral segmentasyon görülebilir www.fendosyasi.com

Segmentli vücutları, eklemli üyeleri ve oldukça iyi gelişmiş organ sistemleri bulunur. Heterenom metameri görülür. Vücut segmentleri, birbirleriyle kaynaşarak Tagmata adı verilen vücut bölümlerini oluşturur: Cephalon (Baş), Thorax ve Abdomen. Genel olarak her segmentte bir çift üye bulunur. Ancak çeşitli gruplarda üyelerin sayısında değişiklik veya üyelerde çeşitli amaçlara yönelik değişiklikler görülebilir. Kasları çoğunlukla çizgilidir ve bu şubede hücreler asla sil taşımaz www.fendosyasi.com

METAMORFOZ www.fendosyasi.com

www.fendosyasi.com

Ergin bireylerde sölom boşluğu indirgenerek, sadece gonadların etrafında yer alır. Vücut boşluğu Haemocoel halindedir. Bu boşluğun içi, hemolenf ile dolmuş durumdadır. Kitin ağırlıklı olup, protein, lipid ve CaCO3 yapıdaki kütikuladan oluşan bir dış iskelet bulunur. Dış iskelet, savunma ve dayanıklılık sağlaması ve su kaybını önlemesine karşın, vücut büyümesini önlediği için; periyodik aralıklarla Ecdysis adı verilen deri değişimi görülür. Bu olay, Juvenil hormonu ve ecdyson gibi hormonlarla, enzimlerin kontrolü altındadır. Şubenin hemen tüm üyelerinde gözler oldukça gelişmiştir www.fendosyasi.com

Ağız ve anüs gelişmiştir. Sindirim sistemi tam ve tek yönlüdür Ağız ve anüs gelişmiştir. Sindirim sistemi tam ve tek yönlüdür. Açık dolaşım sistemi görülür. Kılcal damarlar bulunmamaktadır. Gaz değişimi; deri yüzeyi, solungaçlar, trake sistemi veya kitapsı akciğerler ile gerçekleştirilir. Boşaltımda Coxal, Maxillar ve Antennal bezler ile Malpighi tübülleri görevlidir. www.fendosyasi.com

3. Subphylum (Alt şube): Mandibulata (Mandibullular) Eşeyler ayrıdır. Karasal formlarda iç döllenme ve çoğunlukla bir metamorfoz evresi görülür. Bazı gruplarda partenogenez, bazı gruplarda ise neoteni görülebilir 1. Subphylum (Alt şube): Trilobitomorpha 2. Subphylum (Alt şube): Chelicerata (Keliserliler) 3. Subphylum (Alt şube): Mandibulata (Mandibullular) www.fendosyasi.com

BÖCEKLER Hiçbir hayvan sınıfı böceklerinki kadar kalabalık değildir.Bütün diğer hayvan türlerinin tümünün sayısından çok, milyona yakın böcek türü vardır.Dünyanın deniz hariç,hemen hemen her tarafında bulunurlar. www.fendosyasi.com

Bir böceğin vücudu üç kısımdan yapılmış:Baş,gövde ve karın Bir böceğin vücudu üç kısımdan yapılmış:Baş,gövde ve karın.Başta genellikle bir çift çene bir çift anten ve bir çift göz bulunur.Gövdenin her birinde yürümeye yarayan birer çift bacak bulunan üç boğumu vardır.Gövdede bulunan başka,birçok böceklerde,iki çift kanat bulunur.Bazılarında bir çift kanat vardır,pek azıda kanatsızdır(pire).Bacaklar eklemlidir ve vücudun geri kalan kısımları gibi sert bir mahfoza,dış iskeletle kaplıdır. www.fendosyasi.com

www.fendosyasi.com

Böcekler sınıfında yaklaşık olarak 26 takım vardır Böcekler sınıfında yaklaşık olarak 26 takım vardır.Örneğin arılar,eşek arıları ve karıncalar bir takım,uğur böcekleri başka bir takım,güveler ve kelebekler üçüncü bir takım,çekirgeler ,ağustos böcekleri dördüncü bir takım teşkil ederler.Böcekler insanın ve diğer hayvanların hayatında çok önemli rol oynar.Bir çok cinsi zararlıdır.Tahıla depo edilmiş besin maddelerine ve eşyaya büyük zarar verir.Bazıları da çiçek tohumlarının dağılmasına,çürüme olayına yardım ederler.Kuşlar,yarasalar,karınca yiyenler ve böcek yiyenler gibi bir çok hayvan besinlerini böceklerden sağlar. www.fendosyasi.com

www.fendosyasi.com

ÇOK AYAKLILAR Pek çoğu gece hayatı yaşar.Geceleri beslenir,gündüzleri saklanırlar.Hepsi karada yaşar. Çıyanların vücutları yassı olup halkada bir çift bacak bulunur ve uçlarındaki kıskaçları zehirlidir.Bunlar etçil ve avcı oldukları için kıskaçlarını avlarını yakalamakta kullanırlar.Boyları çıplak gözle ancak görülebilecek dereceden 30 cm e kadar değişir.Büyükleri bazen kuşlara bile saldırır.Fakat çoğu küçük böceklerle geçinir. Kırkayaklar çıyanlardan çok daha ağır hareket ederler. www.fendosyasi.com

www.fendosyasi.com

ÖRÜMCEKGİLLER Ortalama 60.000'in üzerinde tür ile, oldukça kalabalık bir gruptur. Sınıfa dahil olan canlıların büyük çoğunluğu karasal yaşama uyum sağlamıştır. Sınıfın bir grubunu oluşturan karepler, karasal hayata geçen ilk hayvan gruplarındandır. Prosoma ve opisthosoma adını alan bir çift tagmata taşırlar. Prosoma kısmen veya tamamen karapaks benzeri bir zırh ile örtülüdür. Segmentli veya segmentsiz olabilen opisthosoma üzerinde bulunan ek vücut kısımları tamamen körelmiş veya modifiye olmuştur (örn. Örümceklerdeki örü memeleri). www.fendosyasi.com

Solunum organı kitapsı akciğerler veya trakelerdir Solunum organı kitapsı akciğerler veya trakelerdir. Küçük yapılı örümceklerin bir kısmında ise deri solunumu görülür. Kalp sırt tarafında konumlanmıştır. Kanları renksizdir ve solunum pigmenti çoğunlukla hemosiyanin'dir. Beslenme çoğunlukla karnivordur (etçil) ve birçok tür, uzun süre açlığa dayanma özelliğine sahiptir. Bazı akrep türleri bir yıl boyunca, bazı örümcek türleri ise 2 yıl kadar açlığa dayanabilmektedir. Boşaltımda malpighi tüpleri ve koksal bezler görevlidir. En önemli boşaltım ürünü "guanin"dir. Göz yapıları kabuklulardan ve böceklerden farklıdır. Gözlerde bulunan duyu hücreleri uyartının alımı yanında, iletiminden de sorumludur. Optik sinir, beyindeki optik merkez ile ilişkilenmiştir. Ayrı eşeylidirler ve erkek genellikle dişiden daha küçüktür. Yumurtaların korunmasında çeşitli stratejiler görülür www.fendosyasi.com

Ordo (Takım): Scorpionida (Akrepler) 2. Ordo (Takım): Pedipalpi (Kamçılı akrepler & Kamçılı örümcekler) 3. Ordo (Takım): Palpigradi (Kırbaçlı örümcekler) 4. Ordo (Takım): Araneida (Örümcekler) 5. Ordo (Takım): Pseudoscorpionida (Yalancı akrepler) 6. Ordo (Takım): Opilionidea (Torba Kuyruklular) 7. Ordo (Takım): Solifugae (Karabüyüler) 8. Ordo (Takım): Ricinulei 9. Ordo (Takım): Acarina (Akar ve keneler) www.fendosyasi.com

lİPHİSTİUS AVICULARIA ARGYRONETA AMAUROBIUS www.fendosyasi.com

ANDROCTONUS CENTRURUIDES www.fendosyasi.com

KABUKLULAR Eklem bacaklılar içinde yer alan ve iki çift anten taşıyan tek gruptur. Ancak tespih böceklerinde (Isopoda), karasal formlarda sadece tek bir çift anten bulunur. Diğeri kaybedilmiştir. Çoğu sucul ortamlarda yaşar ve sucul faunadaki zooplanktonların önemli bir kısmını teşkil ederler. Bir kısım kabuklu ise, çeşitli hayvanların severek tükettiği besinler arasında sayılır. Örneğin Artemia, flamingoların diyetinin önemli bir elemanıdır. Aynı zamanda biyolüminesans yapma özelliği de taşıyan Krill'ler (Euphausiacea) ise, balinaların besinidir. www.fendosyasi.com

Vücut, baş-thorax (gövde) ve abdomen (kuyruk kısmı) olmak üzere 3 belirgin bölgeye ayrılır. Baş bölgesinde bir çift mandibula ve bir çift maxilla yer alır. Birinci çift anten dışındaki tüm üyeler iki dallıdır. Bazı türlerde dokunma, tat alma ve besinin yakalanmasında görevli olan Maxilliped görülür. Kabukta kalsiyum biriktirilmesi ile, yapıda sağlamlık kazanılmıştır. Kabuğun öne doğru yaptığı çıkıntıya Rostrum (gaga) adı verilir. Thorax'da bulunan 5. bacak çifti körelmiştir ve abdomen bacak taşımaz. Yengeç ve ıstakozlarda (Decapoda), birinci bacak çifti makas şeklini almıştır ve Cheliped adını alır. www.fendosyasi.com

CYCLOPS ARGULUS ARTEMİA CALANUS www.fendosyasi.com

Solunum, solungaçlarla gerçekleştirilir Solunum, solungaçlarla gerçekleştirilir. Bacaklar da solungaç görevi görebilir. Kan hücreleri amebosit tiptedir. Hemosiyanin ve hemoglobin içerirler. Açık dolaşım sistemi görülür ve toplar damarlar bulunmaz. Ayrı eşeylidirler ve gelişmelerinde genellikle metamorfoz görülür. Birçoğunun derisinde bulunan kromatoforların hormon kontrolündeki hareketiyle renk değişimi görülür. Çoğu kabuklu, güneş ışığına veya günün saatlerine göre dikey göç içgüdüsüne sahiptir. CANDONA www.fendosyasi.com