SÖZEL İLETİŞİM Konuşma Varlığımızı kanıtlamak, kendimizi kabul ettirmek, konuşmamızın gücüne bağlıdır. Konuşma insanlar için günlük gereksinimdir. Konuşmanın etkili olmasında birçok faktör vardır: ses tonu sözcüklerin seçimi vurgu içerik simgesel dil ve mizahın kullanımı hız telaffuz ses perdesi üslup-tarz hedefe yönelik konuşma anlamlılık zihinsel etkinlik
SÖZEL İLETİŞİM Konuşma KONUŞMA UNSURLARI: 1-Ses Tonu 2- Sözcüklerin Seçimi 3- Vurgu 4- Konuşmanın İçeriği 5- Simgesel Dilin Kullanılması 6- Konuşmada Mizahın Kullanılması 7- Konuşma Hızı
İletişim Biçimleri Sözel İletişim KONUŞMA UNSURLARI: Ses Tonu Konuşmada sesin yüksek veya alçak oluşu, tonlama, vurgulama, akıcılık, işitilebilirlik, tınlama gibi farklılıklar mesajın anlaşılmasında olumlu veya olumsuz rol oynar. Ses tonu konuşmanın içeriğine de işaret eder, kızgınlık, sevinç gibi duyguları dinleyene aktarır. İletişim alanında çalışan uzmanlar, sesin yüksek ve alçak tonlarda beraber kullanılmasıyla daha etkili olacağının altını çizerler. Çünkü monoton bir ses makine gibidir,yaşamı aksettirecek duyguları içermez.Cümlelerin sonuna doğru yapılan vurgular bu konuda daha çok yardımcı olur.
İletişim Biçimleri Sözel İletişim KONUŞMA UNSURLARI: Sözcüklerin Seçimi Sözcükler,insanın içinde doğduğu kültürün (aile kültürü,sokak kültürü vb.) sahip olduğu dilin tekrar tekrar duyulmasıyla öğrenilir. İki insanın iletişim kurmaları için aynı sözcük kalıplarına sahip olmaları gerekir. Etkili sözlü iletişimde kullanılan sözcüklerin anlamlarının açık olmasına dikkat edilmelidir. Konuşmalarda teknik sözcükler veya jargon kullanılması farklı mesleklerden veya alanlardan olan kişilerin konuyu anlamamalarına sebep olabilir.
İletişim Biçimleri Sözel İletişim KONUŞMA UNSURLARI: Vurgu Konuşurken veya sesli okurken bazı sözcüklerin veya sözcüklerdeki bazı hecelerin daha baskılı ve şiddetli olmasına vurgu denir. Örneğin,yer adlarında vurgu genellikle ilk hecelerde bulunur. Vurgu sayesinde mesaj belirginleşir. KONUŞMA UNSURLARI: Konuşmanın İçeriği Dinleyicinin yaş,eğitim,kültür seviyesine mutlaka dikkat edilmeli ve uygun konuşma içeriği hazırlanmalıdır. Eğer dinleyiciler konuya yabancı iseler,örnek olay ve detaylar verilerek anlamaları sağlanabilir.
İletişim Biçimleri Sözel İletişim KONUŞMA UNSURLARI: Simgesel Dilin Kullanılması Mecaz, teşbih(benzetme), abartma, alay ve buna benzer simgeler konuşmaya renk katar ve anlamı kuvvetlendirir. Mecaz, bir sözcüğü gerçek anlamı dışında kullanmaktır. Kültürle yakından ilişkilidir. Örneğin,Türk kültüründe kızılan bir insana “domuz” demek bir başka kültürde aynı değerlendirmeyi vurgulamaz. KONUŞMA UNSURLARI: Konuşmada Mizahın Kullanılması Konuşmadaki espriler dinleyenlerin dikkatlerini toplayabilir ve konuşmaya renk katar. Ama zorla yapılmış,dinleyenlere uymayan veya onların anlamadığı bir mizah konuşmanın tüm etkisini yok edebilir. Bu nedenle mizah kullanılacağı zaman dinleyicilerin durumu,konuşmanın içeriği dikkate alınmalıdır.
İletişim Biçimleri Sözel İletişim KONUŞMA UNSURLARI: Konuşma Hızı Konuşmada farklı hız kullanılarak dinleyenlerin dikkatlerini sürdürmeleri sağlanabilir. Etkili bir konuşmada,konuşma hızının dakikada 140-150 kelimeyi geçmemesi gerekir.
İletişim Biçimleri Sözel İletişim Sözel İletişim Becerisi Olarak DİNLEME ZAMANIN %75 İ İLETİŞİM KURARAK BUNUN % 42’Sİ DİNLEYEREK GEÇİYOR.
DİNLEME DUYMA DİKKAT – ALGILAMA ANLAMA HATIRLAMA
ÖNEMLİ OLAN NE DEDİĞİNİZ DEĞİL, DİNLEYENLERİN NE DUYDUĞUDUR. Mr. Claiborne D. Haughton, Jr.
Dinlemeyi Engelleyen Faktörler Konuyu ilginç bulmamak Konuşanda kusur bulmaya çalışmak Konuşmadaki bazı noktalara aşırı duyarlılık göstermek Sahte dikkat Dikkatin kopmasına neden olmak ya da aldırmamak
Dinleme Türleri Görünüşte Dinleme: Dinlermiş gibi görünmek, ama aslında biraz sonra ne söyleyeceğimizi düşünmek ya da başka şeyler düşünmek. Savunmada Dinleme: Dinlerken söylenenler içinde bize yönelik bir eleştiri ya da saldırı olup olmadığını araştırmak. Seçerek Dinleme: İlk önce görünüşte dinlemedeyken daha sonra ilgimizi çeken bir konudan söz edildiğinde kulak kesilmek. Tuzakçı Dinleme: Konuşanın sözlerine, bir açığını yakalayıp üzerine yüklenmek amacıyla kulak vermek. Denetçi Dinleme: Karşımızdakilerin bize nasıl tepki verdiğini ve istediğimiz sonucu alıp almadığımızı ölçmek için dikkat kesilmek. Nezaketen Dinleme: Dinlememek ayıp olduğu için dinlermiş gibi yapmak. Ürkek Dinleme: Karşımızdakini dinlemek istemediğimizi açıkça söyleyemediğimiz için dinleme tavrı takınmak.
dinlerken ve konuşurken: jest ve mimiklerimiz, duruşumuz, ses tonumuz, gözlerimiz karşımızdakine mesaj vermektedir (sözsüz iletişim) İletişim anında birini dinlerken sözel mesajların yanı sıra sözel olmayan mesajlara da dikkat ederek karşımızdakini daha doğru anlarız.
Dinleme işitme değildir. Dinleme becerisi doğal değildir. Bütün dinleyiciler aynı mesajı almazlar.
Başından geçeni anlat!
İyi Bir Dinleyici Olmak İçin Temel İlkeler Susun, Konuşanı Rahatlatın, Dinlemek İstediğinizi Gösterin, Dikkat Dağıtıcı Öğeleri Uzaklaştırın, Karşınızdaki Kişiye Empati Gösterin, Zaman Tanıyın, Öfke ve Olumsuz Duygularınızı Kontrol Edin, Soru Sorun ve Yargılayıcı Olmayın.
İletişim Biçimleri İletişim Biçimleri iletişimin %93ü sözsüz iletişim İki insan birbirinin farkına vardığı andan itibaren söylediği – söylemediği yaptığı - yapmadığı yüz ifadesi, duruşu, sesi, bakışı her şeyin bir anlamı vardır.
İletişim Biçimleri Sözsüz İletişim İşlevleri Söylenen sözleri tekrar eder ve vurgular: Anlamadım dediğimizde başımızı iki yana sallarız. Sözcüklerin yerine kullanılır: Evet demek yerine kafamızı öne ve arkaya doğru hareket ettiririz. Sözlerimizi tavrımızı ortaya koyarak tamamlayabiliriz: Öğretmenin, öğrenciye aferin derken onun başını okşaması. Sohbetimizin akışını düzenler: Söz almak isteyen bir öğrenciye öğretmenin eliyle bekle işareti yapması gibi. Konuşulanları yalanlar: Örneğin bir kişi sizi onayladığını söylemesine rağmen, beden dilinin farklı bir mesajı yansıtması, söylenenlerle denilmek istenenlerin çatışmasına yol açar.
İletişim Biçimleri Sözsüz İletişim Bedenin Konumu: Diğer bireylerle olan ilişkilerimizde bedenimizi, ayaklarımızı, başımızı hangi biçimde bulundurduğumuzla ilgilidir. Örneğin, birisiyle konuşmak istemiyorsak ya da hoşlanmıyorsak, o kişiden uzaklaşırız. Bedenin Duruşu: Beden duruşumuz duygularımızı yansıtır. Omuzların dik ya da çökük oluşu, kolların açık ya da kapalı oluşu, ayakların açıklığı ya da kapalılığı, bacakların üst üste atılmış olması birer mesajdır. Örneğin, kendimize güvenimiz tamsa ve coşkuluysak dik dururuz.
İletişim Biçimleri Sözsüz İletişim Jestler ve Mimikler: Yüz kaslarının anlatım amaçlı kullanımı = mimikler, baş, el, kol, bacak ve bedenin kullanımı = jestler Jestler duyguların en güzel belirtileridir. kızgınlığını, gerginlik ve rahatsızlık vb. Mimikler Kaş çatma, gülme, hüzün, umut, beklenti, şaşkınlık, sinirlenmek ise yüzümüzdeki mimiklerimiz sayesinde ortaya çıkar.
İletişim Biçimleri Sözsüz İletişim Gözler: İnsanlarla iletişimde göz ve göz teması çok önemlidir. Konuşurken gözünüze bakan kişi sizinle ilgileniyor demektir. Eğer karşınızdaki kişi sizden gözünü kaçırıyorsa, sizden bir şeyler saklıyor olabilir. Söyleyiş tarzı, sesin tonu, vurgulamalar, susmalar: Ses tonumuz ve sözcükleri vurgulama biçimimiz mesajın anlamını değiştirebilir. Örneğin, “Çok ilginç bir toplantıydı” derken farklı tonlamalar yaparak sıkılmışlık, coşku ya da alaycı duyguları aktarabiliriz. Ayrıca, sesin ayarı, duraklamalar, konuşmanın hızı ve akıcılığı da önemli etkenlerdir.
İletişim Biçimleri Sözsüz İletişim Dokunma: Dokuma, bir insana en kısa yoldan “sen benim için değerlisin” mesajını verir. Dokunmalar insanlar arasında sıcak ilişkiler yaratır. Görünüş ve Kıyafet: İnsanların görünümlerine ve kıyafetlerine göre hakkında yorum yaparız. Bu nedenle, daha düzenli ve güzel kıyafetler giymeliyiz. Mekânın Kullanımı ve Alancılık: Kişinin kendisi ve başkaları arasında oluşturduğu alan, ilişkilerinin doğasını belirler. Sıcak, resmi olmayan ilişkilerimizde, karşımızdaki ile alan uzaklığımız daralır, tersi durumda alanı genişletiriz.
MEKAN KULLANIMI
İletişim ortamı: İletişimin yer aldığı ortamın psikolojik ve fiziksel özellikleri (mekânın mimarisi, iç tasarımı, ısısı) gönderilen mesajın yorumlanmasını önemli ölçüde etkilemektedir.
Dikkat, mesajınızı iletirken vücudunuz konuşuyor! İletişim Biçimleri Sözsüz İletişim Sözsüz İletişimi Unsuru Olarak BEDEN DİLİ Dikkat, mesajınızı iletirken vücudunuz konuşuyor!
İletişim Biçimleri Sözsüz İletişim Beden dili insanlık tarihi açısından en eski iletişim aracımızdır. Beden dili duygu ve düşüncelerimizin yansımasıdır. İnsanların yüzyüze kurdukları ilişkide, sözle ifade edilen kelimeler %7, ses tonu %20, beden dili %73 önem taşır. Yüz ve Beden Bedensel Temas Mekan Kullanımı Araçlar (Rozetler ya da takılar takarak, belirli kıyafetlere bürünerek çevremize çeşitli mesajlar iletebiliriz)
İletişimi Kolaylaştıran İletişim Engelleri ve Beden Dili İletişimi Engelleyen Davranışlar İletişimi Kolaylaştıran Ellerinizi kenetleyin, kollarınızı bağlayın, ayak ayak üstüne atın ve geriye doğru yaslanarak oturun. Kollarınızı bağlamadan, ayak ayak üstüne atmadan, elleriniz açık olarak öne doğru eğilin. Karşınızdaki insanın yüzüne bakmayın, mümkünse gözlerinizi kaçırın. Karşınızdaki insanın yüzüne bakın, mümkün olduğu kadar çok göz teması kurun. Karşınızdaki insanı ses çıkarmadan dinleyin veya karşınızdaki söyleyeceğini tamamlamadan sözünü kesin. Karşınızdaki konuşurken "evet", "demek öyle", "gerçekten mi?" gibi etkin dinlediğinizi belirten sözler söyleyin. İfadesiz bir şekilde durun Gülün