TÜRKÇE DERSİ PERFORMANS ÖDEVİ KONU: SES BİLGİSİ HAZIRLAYAN :AYBALA YAREN TAĞ

A) Kırbaç B) Yatak C) Gül D) Kebap 1.Aşağıdaki kelimelerden hangisine sesliyle başlayan bir ek getirildiğinde yumuşama görülmez? A) Kırbaç B) Yatak C) Gül D) Kebap

Türkçe sözcüklerin sonunda "b, c, d, g" yumuşak ünsüzleri bulunmaz; bunların yerine "p, ç, t, k" sert ünsüzleri bulunur, "p, ç, t, k" ile biten bir sözcüğe ünlü ile başlayan bir ek getirildiğinde "p> b'ye, ç> c'ye, t> d'ye, k>g, ğ 'ye" dönüşür. Sonu l ile biten kelimelerde yumuşama olmaz .Doğru cevap C şıkkıdır.

2.Aşağıdaki sözcüklerden hangisinde kaynaştırma ünsüzü yoktur? A) Yirmişer B) Kapıya C) Halısı D) Düğünün

Türkçe sözcüklerde iki ünlü yan yana bulunmaz Türkçe sözcüklerde iki ünlü yan yana bulunmaz. Ünlü ile biten bir sözcüğe, ünlü ile başlayan ekler gelecek olursa bu iki ünlü arasına "y-ş-s-n" ünsüzlerinden biri girer. masa-s-ı masa-y-ı bahçe-s-i bahçe-y-i iki-ş-er altı-ş-ar Düğün kelimesine –ün eki getirilmiş ve arasına kaynaştırma harfi girmemiştir.Doğru cevap D şıkkıdır.

3.Aşağıdaki kelimelerin hangisinde sessiz düşmesi yoktur? A) Küçücük B) Büyücek C) Ufacık D) Kısacık

Sonunda "k" sesi olan sözcükler küçültme ekleri "-cık, -cik , -cek, -cak" ve "-l" yapım ekini aldığında, sözcüğün sonundaki "k" sesi düşer.Kısa sözcüğü ünlü harfle bitmektedir.Sessiz düşmesi olmaz.Doğru cevap D şıkkıdır. .

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünsüzlerin yumuşaması kuralına örnek yoktur? A) Yurdumuzu sevmeli ve korumalıyız. B) Kitabının yaprakları sararmıştı. C) Umudumuzu yitirmeden çalışmalıyız. D) Memleketimin dağlarına bahar gelmiş

A şıkkında yurdumuzu,B şıkkında kitabının ve C şıkkında umudumuzu kelimesinde yumuşama olmuştur.D şıkkında yumuşama yoktur.Doğru cevap D şıkkıdır

5.Aşağıdaki sözcüklerin hangisi ünlü ile başlayan bir ek aldığında ünsüz yumuşamasına uğrar? A) Taşıt B) Bulut C) At D) Öğüt

Doğru cevap D şıkkıdır. Şıkları incelediğimizde hepsi t harfi ile bitmektedir ama öğüt ek alırsa öğüdü olur.

6.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünsüz düşmesi vardır? A)Onu ilk gördüğümde örgülü saçlı, küçücük bir kızdı. B)Yepyeni bir çağ var önümüzde yaşana­cak. C)Kısacık ömrüne birçok yararlı iş sığdır­mıştı. D)Seksen günde devri alem yaşamış birileri.

Devri yazarken i harfi düşmüştür. Sözcüğün kökü devirdir Devri yazarken i harfi düşmüştür.Sözcüğün kökü devirdir.Doğru cevap D şıkkıdır.

7.Senin derdin dert midir, benim derdim yanında Bu cümledeki altı çizili sözcükte görülen ses olayı aşağıdakilerin hangisinde yoktur? A)Bize bu mağazayı devreden kişi uzaktan akrabamız oluyor. B)Artık o güzelim meyvelerin tadını bile unuttuk C)Denizin derinliğini anlayabilmek için bir alet sarkıttılar. D)Bence bu yoldan iki araba rahatlıkla geçer.

Derdin kelimesinin kökü derttir. Bu kelimede yumuşama olmuştur Derdin kelimesinin kökü derttir.Bu kelimede yumuşama olmuştur.A şıkkında devreden kelimesinde, B şıkkında tadını kelimesinde ve C şıkkında ‘derinliğin ‘kelimesinde yumuşama vardır ama D şıkkında yoktur.Doğru cevap D şıkkıdır.

A) anne B) dergi C) gönül 8.Türkçede ad tamlamaları oluştururken kaynaştırma harfleri “n” ve ”s” kullanılabilir. Aşağıdaki sözcüklerden hangisiyle ad tamlaması kurulduğunda kaynaştırmaya gerek yoktur? A) anne B) dergi C) gönül D) masa

Kaynaştırma harfleri ünlü bir harfle biten kelimelerde kullanılır Kaynaştırma harfleri ünlü bir harfle biten kelimelerde kullanılır.Gönül kelimesi ünsüz harfle bittiği için kaynaştırma harflerine gerek yoktur.Doğru cevap C şıkkıdır.

Aşağıdaki sözcüklerden hangisi bu kurala uyar? Türkçede "p, ç, t, k" sert ünsüzlerinden biriyle biten sözcükten sonra, ünlü ile başlayan bir ek geldiğinde, sözcüğün sonundaki sert ünsüz yumuşar. Aşağıdaki sözcüklerden hangisi bu kurala uyar? A) Millet B) Rest C) Gayret D) Ümit

Şıkları incelediğimizde hepsi t ile bitmekte ama ümit sözcüğünün sonuna ünlü getirirsek ümidi olur.Doğru cevap D şıkkıdır.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünlü düşmesi olmuştur? A)Hamburger macerası hüsran ile sona erdi. B)Bu öğrencinin kaydını hemen yapalım. C)1959 yılında topluluk iyice bir elekten geçti. D)Sorunsuz bir yaşam sürdürmek istiyoruz

Doğru cevap B şıkkıdır.Çünkü B şıkkındaki kaydını sözcüğünün kökü kayıttır. Ünlü düşmesi olmuştur.

Aşağıdakilerin hangisinde”-cık” ekini alan sözcükte ses düşmesi olmuştur? A) Kısacık bir etek giyerek okula gelmiş. B) Ufacık bir kuzuyu biberonla besliyordu.* C) Sınav kitapçıklarına adınız yazınız. D) Gözünde arpacık çıkınca doktora gitti.

B şıkkındaki ufacık kelimesinin kökü ufaktır B şıkkındaki ufacık kelimesinin kökü ufaktır.-cık eki geldiğinde k harfi düşmüştür.Doğru cevap B şıkkıdır.

Aşağıdakilerin hangisinde ses düşmesi vardır Aşağıdakilerin hangisinde ses düşmesi vardır? A) Zavallıcığın elleri soğuktan donmuş. B) Küçücük bir kedi açlıktan ölmüş. C) Ayşecik üzüntüden hasta olmuş. D) Sen de şuracığa kıvrıl da uyu

B şıkkındaki küçücük kelimesinin kökü küçüktür. Ses düşmesi olmuştur B şıkkındaki küçücük kelimesinin kökü küçüktür.Ses düşmesi olmuştur.doğru cevap B şıkkıdır.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ses düşmesi yoktur Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ses düşmesi yoktur? A) Küçücük bir kızı bile ailesine yardım ediyor. B) Mesleğinde gün geçtikçe yükseliyordu. C) Fırından, taze yumuşacık ekmekler aldım. D) Ortalık ağarmadan yola çıktı.*

A şıkkında küçücük, B şıkkında yükseliyordu ve C şıkkında yumuşacık kelimesinde ses düşmesi vardır ama D şıkkında yoktur.Doğru cevap D şıkkıdır.

Türkçe sözcüklerde iki ünlü yan yana gelmez Türkçe sözcüklerde iki ünlü yan yana gelmez. Aşağıdakilerin hangisinde bu kurala uymayan bir sözcük vardır? A) Sizin resim ile ilgilendiğinizi duymuştum. B) Şiir okumayı da yazmayı da sever.* C) Marketten sabun almayı unutmuşuz. D) Soğuktan elleri kıpkırmızı olmuştu.

B şıkkındaki şiir kelimesinde iki ünlü yan yana gelmiştir B şıkkındaki şiir kelimesinde iki ünlü yan yana gelmiştir.Doğru cevap B şıkkıdır.

Aşağıdakilerin hangisinde ünsüz yumuşaması olmaz. A) İzmit Aşağıdakilerin hangisinde ünsüz yumuşaması olmaz? A) İzmit* B) Renk C) Bakraç D) Kurt

Özel adlara gelen ekler kesme işareti ile ayrıldığı için yumuşama olmaz.İzmit özel addır.Doğru cevap A şıkkıdır.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünsüz yumuşamasına örnek bir kelime vardır? A) Hareketlerini hiç mi hiç beğenmiyorum. B) Toprağımdan ayrılamam diyordu.* C) İnsanca davranmayı öğrenemedin. D) Kırtasiyeden kitap almayı unutma.

Doğru cevap B şıkkıdır. Toprak kelimesi ek almış ,yumuşamaya uğranış ve toprağım olmuştur.

Altı çizili sözcüklerden hangisinde hece düşmesi vardır .Altı çizili sözcüklerden hangisinde hece düşmesi vardır? A) Toplantıda hiç ağzını açmadı.* B) Karın ağrılarım dinmiyordu. C) Müdürden üç gün izin aldım. D) Devir değişti oğlum,dedi.

Doğru cevap A şıkkıdır. Ağzını kelimesinin kökü ağızdır Doğru cevap A şıkkıdır. Ağzını kelimesinin kökü ağızdır. Kelime ek alınca ünlü düşmesi olmuştur.

Aşağıdaki dörtlüğün hangi dizesinde hece düşmesine uğrayan bir sözcük vardır? A) Ömrümde çok acı günler yaşadım.* B) Dilimden düşmedi o güzel adın. C) Acılar çekerken, sessiz ağlardın. D) Ne olur gözünü siliver anne.

Doğru cevap A şıkkıdır. Ömrümde kelimesinin kökü ömürdür Doğru cevap A şıkkıdır. Ömrümde kelimesinin kökü ömürdür. Kelime ek alınca kelimede ünlü düşmesi olmuştur.

Aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangisinde ünlü daralması yoktur Aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangisinde ünlü daralması yoktur? A) Kitabında kendi yaşamını anlatıyor.* B) Kardeşim güzel türkü söylüyor. C) Yokluğuna ağlıyor yüreğim. D) Kızını üniversiteye yolluyor.

Doğru cevap A şıkkıdır Şimdiki zaman eki "-yor“ daki "y" sesi kendinden önce gelen geniş ünlüleri (a, e) daraltıp "ı, i, u, ü“ ye dönüştürür Anlatıyor kelimesinin kökü anlattır. Bu yüzden ünlü daralması olmaz.

Aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili kelimelerden hangisi ünsüz yumuşamasına örnek olabilir? Herkes bu konuda devlete yardım etmeli. Yükümüzü biraz olsun hafifletemez mi? Bugün yine açız evlatlarım, diyordu. Mektubunun gecikmesi beni üzdü.

Devlete,yükümüzü ve açız kelimelerinde yumuşama yoktur ama mektubunun kelimesinde vardır,kelimenin kökü mektuptur. Doğru cevap D şıkkıdır.