9.Sınıf Psikoloji 4.Ünite Ruh Sağlığının Temelleri BİREYSEL FARKLILIKLAR ve KİŞİLİK DEĞERLENDİRMESİ ( 05-09 / 05 / 2014 )

BİREYSEL FARKLILIKLAR ( Her İnsan Bir Dünyadır ) Her bireyin bir kişiliği vardır.Bu kişilik ona özeldir ve kişiyi diğerlerinden ayırır. Kişiliği Anlamak İçin ; 1.) Bireysel farklılıkların hangi özelliklerden kaynaklandığını bilmek gerekir, 2.) Bu özellikleri ölçebilmek gerekir.

Kişilik ve bireysel farklılıkları oluşturan özellikler nelerdir Kişilik ve bireysel farklılıkları oluşturan özellikler nelerdir ? Psikoanalitik Kurama Göre ; bu özellikler dürtüler,arzu ve isteklerle ilgilidir. Sosyal Bilişsel Yaklaşıma Göre ; bu özellikler öğrenme yaşantıları ve bilişsel süreçlerle ilgilidir. Fenomenolojik Yaklaşıma Göre ; bu özellikler bütünleşik olma ve kendini gerçekleştirme ile ilgilidir.

Ama kişilik denince akla bir de ;. alçakgönüllülük,. dürüstlük, Ama kişilik denince akla bir de ; ..alçakgönüllülük, ..dürüstlük, ..samimiyet, ..dışadönüklük, ..içedönüklük, gibi özellikler geliyor.

Kişilik özelliklerini yani treytleri belirleyen ve sınıflayan pek çok çalışma yapılmıştır. Bunlardan günümüzde en çok kabul göreni ‘’Büyük Beş Kuramı ‘’ olarak adlandırılır.

Büyük Beş Kuramına Göre ; kişilik treytleri 5 kategoride toplanmaktadır: 1.))deneyime açık olma 2.))özdenetim / sorumluluk 3.))dışa dönüklük 4.))yumuşak başlılık / uzlaşabilirlik 5.)) duygusal tutarlılık

Örn; Ben yeni ve yabancı yemekleri sık sık denerim demek, deneyime açık olmak demektir. Örn; Karşılaştığım insanların çoğundan hoşlanırım demek, dışa dönüklük demektir.

KİŞİLİK DEĞERLENDİRMESİ ( KİŞİLİK ÖLÇÜLEBİLİR ) Kişilik bir ara değişken ve davranışlardan dolaylı olarak anlaşılıyor.Bu tür davranışların ölçülmesinde test ve ölçekler kullanılıyor.

Kişiliğin Değerlendirilmesinde Kullanılan Araçlar Envanterler : Bu ölçme araçlarını geliştiren bilim insanlarının, kişiliğin hangi treytlerden oluştuğu konusunda bir ön hazırlığı veya bir kuramı vardır. Envanterin maddelerinde bu treytlerle ilgili olaylar veya konular yer alır.

Maddeler cümle veya soru halinde olabilir Maddeler cümle veya soru halinde olabilir.Birey cümlelerde yazılanlar açısından kendini değerlendirir veya oradaki soruları cevaplar. Verdiği yanıtlardan bireyin kişilik özellikleri belirlenir. Minnesota Çok Yönlü Kişilik Envanteri ( MMPI ) Ülkemizde standardizasyonu yapılmıştır. MMPI’nın amacı; kişide psikiyatrik bozukluğun olup olmadığını ve hastalığın şiddetini belirlemektir.

2. Projektif Testler :Bu kişilik testlerinde, belirli bir nesne resmi oluşturmayan mürekkep lekeleri ( Rorschach Mürekkep Lekesi Testi ) veya yoruma açık resimler ( tematik algı testi ) vardır. Kişiden mürekkep lekelerinin neye benzediğini söylemesi veya resimler hakkında öykü anlatması istenir.

Bu testlerin standardizasyonu yoktur Bu testlerin standardizasyonu yoktur. Onların uygulanması ve özellikle değerlendirilmesi, bu konuda uzun bir eğitim almış uzmanlar tarafından yapılmaktadır. Bu kişilerin tercihen psikoanalitik eğitimden geçmiş olması beklenmektedir.

HAZIRLAYAN HARİKA ATA