TIP FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİ AİLE HEKİMLİĞİNİ NE KADAR TANIYOR? Beyza Boğa*, Merve Ayşe Atmaca*, Uğur Can İzlimek*, Kadir Özmen**, Nagihan Külahlıoğlu**, Ahmet Taş**, Arzum Şahin**, İbrahim Doyuran**, *Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi 1. Sınıf Erzurum/ TÜRKİYE **Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi 2. Sınıf Erzurum/ TÜRKİYE Amaç: Birinci ve 3. sınıf tıp öğrencilerinin aile hekimliği hakkındaki bilgi düzeylerini karşılaştırmaktır. Yöntem: Araştırmamız Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi 1. (n=25) ve 3.sınıf (n=25) öğrencilerinin aile hekimliğini tanıma açısından farkını saptamak amacıyla yapılmıştır. Türkiye’deki aile hekimliği sistemi hakkındaki anket formu yüz yüze görüşme yöntemiyle doldurulmuştur. Bulgular SPSS programına girilip ki-kare testi uygulanmıştır. P<0,05 olanlar anlamlı kabul edilmiştir. Bulgular: Anketimize katılanların 28’i erkek, 22’si ise bayandır. Anketteki toplam 18 sorunun 7’sinde anlamlı bir fark ortaya çıkmıştır. Aile hekimliğinin sadece koruyucu sağlık hizmeti sunan bir uzmanlık dalı olmadığını 3. sınıf öğrencileri (%100, n=25), 1. sınıf öğrencilerine (%72, n=18) göre daha yüksek oranda doğru cevaplamışlardır (p=0,01). Yine 1. sınıflarda (%56, n=14) aile hekimliğinde misafir hasta uygulamasının ücretli olduğuna dair yanlış bilgi 3. sınıflara (%88, n=22) göre daha fazladır (p=0,025). Aile hekimliğinde tanı koyma şansının yüksek olduğunu düşünenlerin sayısı 1. sınıflarda (%88, n=22) 3. sınıflara (%80, n=20) göre daha yüksektir (p<0,0001). Aile hekimliğinin dahili tıp bilimleri içinde olduğunu 1. sınıfların (%4, n=1) çoğu doğru cevaplayamamışken, 3. sınıflarda (%68, n=17) bu soruyu doğru cevaplama oranı yüksektir (p<0,0001). Kişinin aile hekimini tekrar değiştirmek için üç ay geçmesi gerektiğini 1. sınıf öğrencilerinin (%4, n=1) neredeyse hiçbiri bilememişken 3. sınıflarda (%68, n=17) bilenlerin oranı %50’nin üzerindedir (p<0,0001). Ülkemizde her bir aile hekimi için kayıtlı kişi sayısının 1000-4000 arasında olduğunu 3. sınıflarda (%88, n=22), 1. sınıflara (%88 n=22) göre daha çok bilen kişi vardır (p<0,0001). Aile hekimliğinin yıllık ortalama vizite sayısını 1. sınıflar (%12, n=3), 3. sınıflara (%80, n=20) göre daha düşük oranda bilmiştir (p<0,0001). Tartışma: Sağlık sektörünü bir orkestra olarak düşünürsek, birinci basamak hekimliği bu orkestranın şefi konumundadır ve diğer anabilim dallarına temel oluşturmaktadır. Toplumla en sık iletişim kuran tıbbi anabilim dallarından biridir. Biz bu çalışma ile tıp fakültesi öğrencilerinin aile hekimliğini ne kadar tanıdığını incelemeyi amaçladık. Anlamlı çıkan 7 sorunun 7’sinde de 3. sınıfların sorulara/önermelere doğru cevap verme oranlarının 1. sınıflara göre daha yüksek olduğu görülmüştür. Buradan birinci sınıfların koruyucu ve tedavi edici sağlık hizmetleri hakkında fazla bilgi sahibi olmadıkları yorumunu yapabiliriz. Aslında sadece anlamlı fark çıkan sorular/önermeler olarak olaya bakmayıp bakış açımızı daha da genişletirsek tablonun genelinde 3. sınıfların doğru cevaplara daha hakim oldukları görülmektedir. Bunun sebebi aile hekimliği yönetmeliğini daha iyi bilmeleri olabilir. Birinci ve üçüncü sınıfta aile hekimliği dersini aldıklarından yani 1. sınıflara göre toplamda gördükleri ders saati daha fazla olduğundan bu konuda daha bilgili olabilirler. Sonuç: Anketimize göre 3. sınıf öğrencileri, 1. sınıf öğrencilerine göre aile hekimliği hakkında daha fazla bilgi sahibi gibi görünmektedir.   Anket Sorusu Doğru Cevaplar 1.Sınıf Doğru Cevaplama (%) n 3.Sınıf Doğru P  1. Aile hekimliği hastaların başvuracağı ilk hekimdir. Doğru 96 (24) 1 2. Sosyal güvencesi olmayanlar aile hekimliği hizmetinden yararlanamaz. Yanlış 52 (13) 68 (17) 0,387 3. Aile hekimliği sadece koruyucu sağlık hizmeti sunan bir uzmanlık dalıdır. 72 (18) 100 (25) 0,01 4. Aile hekimi kendisine kayıtlı kişilerin ilk değerlendirmesini yapmak için 6 ay içinde ev ziyaretinde bulunur veya kişiler ile iletişime geçer. 88 (24) 96 (22) 0,609 5. Aile hekimliğinde misafir hasta uygulaması ücretlidir. 56 (14) 88 (22) 0,025 6. Kişi aile hekimliği uygulamasına geçtiği ilk 6 ayda kendi tercih ettiği aile hekiminden hizmet alır. 32 (8) 0,154 7. Aile hekimi hastalıklara karşı alınabilecek önlemleri uygular. 92 (23) 8. Aile hekimliğinde tanı koyma şansı yüksektir. 20 (5) 80 (20) <0,0001 9. Aile hekimi, aile sağlığı merkezini yönetmek, birlikte çalıştığı ekibi denetlemek, hizmet içi eğitimleri sağlamak ve bakanlıkça yürütülen özel sağlık programlarının gerektirdiği kişiye yönelik sağlık hizmetlerini yürütmekle yükümlüdür. 0,552 10. Aile hekimliği hangi tıp bilimi içindedir? Dahili Tıp 4 (1) < 0,0001 11. Aile hekimliği için hangisi söylenemez? Yüksek prevalans hekimliğidir 0,164 12. Kendi talebimizle seçtiğimiz aile hekimimizi tekrar değiştirmek için en az kaç ay geçmelidir? 3 ay geçmelidir 13. Aile hekimlerinin haftalık çalışma süresi en az kaç saattir? 40 saat 40 (10) 0,142 14. Türkiye'de aile hekimi uzmanlığı kaç yıldır? 3 yıl 84 (21) 0,083 15. Türkiye’de yaklaşık kaç aile hekimi uzmanı vardır? 2500 60 (15) 0,150 16. Türkiye ne zaman tamamen aile hekimliği uygulamasına geçmiştir? 2010 0,232 17. Türkiye'deki her bir aile hekimi için kayıtlı kişi sayısı kaçtır? En az 1000 En fazla 4000 18. Günümüzde Türkiye'de aile hekimliğine yıllık vizite sayısı birey başına ortalama kaçtır? 7 kere 12 (3)