BANKA İŞLEMLERİ Doç. Dr. Mustafa ÇEKER Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Ticaret Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Tel: 0533 482 53 67 E-posta: mceker@cu.edu.tr

BANKA İŞLEMLERİ Bankacılık, günümüzde ekonomik ve ticari ilişkiler içinde çok önemli yer tutan faaliyetlerdendir. Gerçekten, bankalar, sermaye, para ve kredi konularına ilişkin her çeşit işlemi yapan ve düzenleyen, kişi ve işletmelerin, bu alandaki her türlü gereksinimini karşılayan iktisadi kuruluşlardır.

BANKA İŞLEMLERİ Bankalar, mevduat toplar, kredi verir, fatura öder, fatura ve senet tahsil eder, depo işletir, kredi kartı ve çek verir, borsada müşterisi adına işlem yapar, sanayi kuruluşlarına destek olur, bunlara ortak olur. Bankaların bu hizmetleri, ülkenin kalkınmasını destekler ve bireylerin daha geniş imkanlarla yaşam sürmelerini ve ticari faaliyette bulunmalarını sağlar. Bankaların üç temel işlevi vardır: 1. Mevduat toplama 2. Kredi verme 3. Hizmet İşlemleri

MEVDUAT İŞLEMLERİ Mevduat toplamak, banka işlemlerinin en önemlisidir. Mevduat toplama yetkisi, sadece bankalara kanunla tanınmış olan özel bir yetkidir. Kişilerin bankalara para yatırmasının iki temel nedeni vardır. Güvenlik: Kişiler, ellerinde bulunan birikimlerini güvenli bir şekilde saklamak üzere bankalara yatırırlar. Gelir Sağlama: Bankalar, yatırılan paraların belirli bir süre çekilmemesi koşuluyla mevduata faiz de vermektedir.

MEVDUAT KAVRAMI Mevduat kelimesi, “emanete bırakılmış, tevdi edilmiş şeyler” anlamına gelir. Ancak, bankacılık uygulaması bakımından “istenildiği anda veya belirli bir süre sonunda geri alabilmek üzere bankaya tevdi edilen paralar”ı ifade eder.

MEVDUATIN TANIMI Bankalar Kanunu’na göre, “yazılı ya da sözlü olarak veya herhangi bir şekilde halka duyurulmak suretiyle ivazsız veya bir ivaz karşılığında istenildiğinde ya da belli bir vadede iade edilmek üzere para kabulü mevduat kabulü sayılır”.

MEVDUAT KAVRAMI Mevduat işlemi 4 unsurdan oluşmaktadır: Mevduat işleminin konusunu para oluşturur. Para iade edilmek üzere verilir. Paranın geri ödemesi vadeye bağlanabilir. Paranın çağrı yoluyla toplanması şart değildir.

BENZER KAVRAMLARLA KARŞILAŞTIRMA a) Mevduat Hesabı - Cari Hesap b) Mevduat Hesabı - Katılma Hesabı c) Mevduat Hesabı - Mevduat Sertifikası d) Mevduat Hesabı – Yatırım Hesabı e) Mevduat Hesabı – Repo

TÜRLERİ A. Amacına Göre Mevduat Türleri 1. Tasarruf Mevduatı 2. Ticari Mevduat B. Hesap Sahibine Göre Mevduat Türleri 1. Gerçek Kişi Mevduatı 2. Tüzel Kişi Mevduatı C. Vadesine Göre Mevduat Türleri 1. Vadesiz Mevduat 2. Vadeli Mevduat 3. İhbarlı Mevduat 4. Birikimli Mevduat

TÜRLERİ D. Tasarruf Yetkisine Göre Mevduat Türleri 1. Bireysel Mevduat 2. Birlikte Mevduat aa) İştirak Halinde Mevduat bb) Müşterek Mevduat E. Para Cinsine Göre Mevduat Türleri 1. TL Mevduat 2. YP Mevduat F. Bankalar Kanununa Göre Mevduat Türleri 1. Tasarruf Mevduatı 2. Resmi Kuruluşlar Mevduatı 3. Ticari Kuruluşlar Mevduatı 4. Bankalararası Mevduat 5. Diğer Kuruluşlar Mevduatı