UZAKTAN EĞİTİMDE ETİK *Cemal ULUDÜZ/120535046

Etik Nedir? Etik terimi ‘töre’, ‘karakter’ anlamlarını içeren Yunanca ethos sözcüğünden türetilmiştir. Aksiyoloji dalı olan etik, Felsefenin dört ana dalından biridir. Dünyanın farklı yerlerinde, bir çok farklı toplulukta çok eski çağlardan beri etik anlayışının var olduğu bilinir.

KISACA "AHLAKİ DEĞERLER" DİYEBİLİRİZ Etik; Doğruyla yanlışı, haklı ile haksızı, iyiyle kötüyü, adil ile adil olmayanı ayırt etmek ve buna uygun davranış sergilemektir. KISACA "AHLAKİ DEĞERLER" DİYEBİLİRİZ

Etiğin Amacı; İnsanlara ahlaki değerleri hatırlatmak, insanlarda bu bilinci geliştirmeye yardımcı olmaktır.

Etik Çeşitleri Din Etiği İş Etiği Öğretmen Etiği Tıp Etiği Kütüphane Etiği Polis Meslek Etiği Sosyal Medya Etiği Etik çeşitlerinden bazılarıdır.

sorularıyla test edebiliriz. Etik Davranış İlkelerine Uymak Kurumlar ve yaşayışlar içerisinde, temel değerler ve etik prensiplerinin sahiplenilmesi ve yaşatılması zorunludur. *“Yaptığım doğru, adil ve yasal mıdır?”, *“Bu davranışım kuruluşumun temel değerleri ile örtüşmekte midir?”, *“Bu yaptığımı rahatlıkla arkadaşlarımla paylaşabilir miyim?”, *“Bu davranışımızdan kimler, nasıl haksız zarar görebilir?” sorularıyla test edebiliriz.

Etik; Etik davranışı etkileyen 3 faktör : 1-Kişisel ahlak özellikleri, 2-Kişinin yaşadığı sosyal çevre, 3-Çalıştığı kuruluşun özellikleridir.

Çalışanların işyerine karşı sorumlulukları, kişilerin sadakat bilincine sahip olmaları ile ilgilidir. Çalışanların işyerindeki tüm değerleri kendi öz değerleri gibi benimsemeleri gerekmektedir.

İnsanlar Etik İlke Ve Değerlere Neden aykırı Davranırlar? İyi niyet Açgözlülük İdeolojik inanç ve adanma Kişisel yada ailevi kazanç Ekonomik sorunlar ve baskılar Servet açlığı Kısa yoldan köşeyi dönme Hırs Benlik güç gösterisi

Etik Dışı Davranışları Önlemek İçin; Etik dışı davranışların ülkeye verdiği zararlar konusunda toplumun her kesiminin bilinçlendirilmesi gerekir. Bunun için ailede başlayıp, okullarda devam eden eğitimle etik ve sorumluluk gibi temel değerlerin verilmesi çok önemlidir. Eğitim kurumları dışında, işyerlerinde de hizmet içi eğitimler, seminerler gibi etkinliklerle etik dışı davranışlara karşı bir kamuoyu oluşturmak, etik dışı davranışların önlenmesinde faydalı olacaktır.

Etiği Uygulamak Bize Ne Sağlar? Etik programlar ekip çalışmasını ve verimliliği arttırırlar. Çalışanlar birbirlerinin değerlerine ve kuruma bağlılık hissederler ve bu da güçlü motivasyon ve performansı getirir. Etik programlar kurumun yanında çalışanların da gereksinimlerini ve amaçlarını destekler. Etik olmayan davranış ile stres arasında bağlantı vardır. Etik programlar stresi de azaltırlar.  Etik, bir yönetici açısından iş alanında gerçekleştirilecek doğru ve iyi bir iştir

http://www.youtube.com/watch?v=dEzuCwl1_ug

BİLİŞİM ETİĞİ

Bilişim Etiği; Günümüzde bilgisayar birçok alanda kullanılmaktadır. Bilgisayarın bu şekilde kullanılması hayatı kolaylaştırmakta, yapılan işlerin daha hızlı bir şekilde ilerlemesini sağlamaktadır. Bunun yanında doğru kullanılmaz ise bazı sıkıntılı durumlara yol açmaktadır. Örneğin: hackerlik, dosya paylaşımı, internetin demokratik olup olmaması, lisanslar sıklıkla tartışılan konulardır. Bilgisayar bize katkılarının yanında da bazı sorumluluklar yüklemektedir.

http://www.youtube.com/watch?v=5WFq5cGH_c0

UZAKTAN EĞİTİMDE ETİK

Uzaktan Eğitim Etiği Son zamanlarda bilgisayar ve bilişim teknolojilerinin gelişmesi, internet teknolojisinin yaygınlaşması, daha ucuz ve de daha hızlı internet bağlantıları ile birlikte internet eğitimde daha yaygın bir şekilde kullanılmaya başlanmıştır. Bu şekilde uzaktan eğitim ve web tabanlı uzaktan eğitim yaygınlaşmaya başlamıştır.

Uzaktan eğitimi bir tekrarlamak gerekirse; En basit tanımıyla, Bireylere kendi kendilerine öğrenme imkanının sağlandığı, geleneksel eğitime göre daha esnek ve birey koşullarına uygulanabilir bir eğitimdir. Günümüzde ise öğretmen ve öğrenciler arasındaki eğitsel iletişimin çoğunluğunun karşılanmadığı, eğitsel sürecin desteklenmesi ve yapılandırılması için öğretmen ve öğrencilerin iki yönlü iletişimin uzaktan sağlandığı ve iki yönlü iletişimde teknolojinin kullanıldığı eğitim olarak tanımlanmaktadır.

Web Tabanlı Uzaktan Eğitim Uzaktan eğitimin internet teknolojisi ile birlikte kullanılması web tabanlı uzaktan eğitimin oluşmasını sağlamıştır. WTUE,uzaktan eğitimde internet imkanlarının kullanılmasıyla verilen eğitim yada bilgiyi düzenlemek ve sunmak için kullanılan bilgisayar teknolojilerine dayalı bir yaklaşım olarak tanımlanabilir.

WTUE; Öğretmen ve öğrenci arasındaki zamansal ve mekânsal ilişkiyi bilişim teknolojilerini(e - posta, video Konferans, sanal sınıflar vb.) kullanarak bağımsız hale getiren ve çift yönlü iletişimin oluşmasını sağlayan, web ortamlarında yürütülen uzaktan eğitim sistemidir.

WTUE’ in ortam olarak interneti kullanması da beraberinde web ’de yaşanan sorunların bu uzaktan eğitim sisteminde de yaşanmasına neden olmaktadır. Bu sorunlardan en önemlisi sistemi kullanan kullanıcıların sorumlukları ile ilgilidir. Sistemi kullananlar kendilerinden sorumludur ve bu sistem içinde uyulması gereken kurallar olduğunun farkında olmalıdırlar. Sitem içerisinde uyulması gereken bu kurallar Uzaktan eğitim etiği ilkeleri olarak ta adlandırılabilmektedir.

WTUE; WTUE sistemi içerisinde web ortamı kullanılması nedeniyle web sitelerinde uyulması gereke kurallar da uzaktan eğitim etiği ilkeleri içerisinde yer almaktadır. Bir web sitesi için olası kuralları Bynum ve Rogerson aşağıdaki şekilde sıralanmaktadır.

Kullanıcının sabit diskindeki bilgilere zarar vermemek, Kullanıcının izni olmadan kullanıcının sabit diskindeki bilgileri yok etme, Kullanıcının izni olmadan kullanıcının sabit diskindeki çerezlere(kullanıcının tercihleri ile ilgili bilgiler)izin vermemek, Kullanıcının sabit diskindeki çerezlere izin vermek ve kullanıcıyı bilgilendirmek, Kullanıcının sabit diskindeki herhangi bir kalıcı bilgiyi seçmek yada izin vermek Çerezleri kabul etmek yada reddetmek için kullanıcı bilgilerini ve yeteneklerini vermemek,

Web Etiği Web sitelerinin kurallarının yanı sıra uzaktan eğitim etiği içerisine web etiği olarak ta adlandırdığımız web ’de herhangi bir işlem veya faaliyet gerçekleştirirken uyulması gereken kurallarda vardır.Kutluata internetin yani web ’in nasıl kullanılması gerektiği ile ilgili sorumlulukları başka bir deyişle web etiği ilkelerinin aşağıdaki şekilde ifade etmektedir:

Web Etiği İlkeleri Web sitenize doğrudan büyük resimler koymayın, Daha büyük bir boyuta ulaşmak istenirse link koyun, Başkalarının sitesine listenizden link verecekseniz, nezaket açısından ilgili kişiye bilgi verin, Web sayfanızın sadece metinden oluşan versiyonlarını da sergileyin, Görsel yada ses dosyaları ekleyecekseniz, yanlarına büyüklüklerini yazınız, Sayfanızın altına size ulaşacak e-posta adresinizi yazınız, Bilmediğiniz, tanımadığınız yada güvenli olmadığına inandığınız sitelerden alışveriş yapmayınız.

Toplumsal Genel Ahlaki Zorunluluklar Toplum ve insan refahı için katkıda bulunmak, Başkalarına zarar vermemek, Dürüst ve güvenilir olmak, Adil olmak, Eğitim öğretim sürecinde ayrımcılık yapmamak, Fikri mülkiyete inanmak, Başkalarının gizliliğine saygı duymak, Eğitim-öğretim materyallerinde telif ve patent dahi mülkiyet haklarına değer vermek,

Eğitmen Sorumlulukları Hem eğitim-öğretimde hem de süreçte yüksek kalite, etkinlik ve saygınlık elde etmeye çalışmak, Mesleki yetkinlik edinmek ve sürdürmek, Eğiti-öğretim ile ilgili mevcut yasaları bilmek ve saygı duymak, Uygun eğitim görünümünü sağlamak ve kabul etmek Sözleşmeler, anlaşmalar ve verilen sorumluluklara değer vermek Yalnızca yetkili iletişim kaynaklarına erişmek

Yönetici Zorunlulukları Bir kuruluş birimi üyelerinin sosyal sorumluluklarını vurgulamak ve bu sorumlulukların tam kabul edilmesini teşvik etmek, Çalışma hayatının kalitesini arttıran bilgi sistemlerini kurmak ve tasarlamak için personel ve kaynakları önetmek, Kuruluşun işlem ve iletişim kaynaklarının doğru ve yetkili kullanılmasını desteklemek ve kabul etmek, Bir sistem tarafından etkilenecek kullanıcıların, ihtiyaçlarının tasarımı ve değerIendirilmesi sırasında kendi ihtiyaçlarını açıkça ifade etmelerini sağlamak ve daha sonra sistemin gereksinimini karşılamak için gerekli olmak

Bir uzaktan eğitim sistemi tarafından etkilenen kullanıcıların ve başkalarının saygınlığını koruma politikalarını vurgulamak ve desteklemek, Uzaktan eğitim sisteminin ilkelerini ve sınırlarını öğrenmek için üyelerine fırsatlar yaratmak,

Öğrenci Sorumlukları Bant genişliğini akademik işler için kullanmak, akademik olmayan işler için kullanmamak, Şifreleri başkaları ile paylaşmamak, Başkalarının çalışmalarını kendisi yapmış gibi sunmamak, Yapılan çalışmaları izin alarak yada atıf yaparak kullanmak, Online iletişimi kendisi yapmak, Orijinal çalışmalar sunmak,

Kurumun Zorunlulukları Etik ile ilgili bir bakış açısı geliştirmek, Analiz edilecek durumun ayrıntılı bir açıklamasını geliştirmek, Etik sorunlar ve duruma uygun geleneksel çözümleri görmeye çalışmak, Etik ile ilgili kendi bilgi ve becerilerini oluşturmak, Kurallar ve uygulamalar ile ilgili başka kurumlardan tavsiyeler ve öneriler almak, Gelecek ile ilgili dersler çıkarmak,

Uzaktan eğitim etiği ilkelerini genel bir şekilde özetlemek gerekirse etik ilkeleri aşağıdaki gibi sıralanabilir:

Başka insanlara zarar vermek için kullanmamak, Yalan bilgi yaymak için kullanmamak, Bedeli ödenmemiş dokümanları kullanmamak, İzin almadan başka bilgisayar kaynaklarını kullanmamak, Topluma zarar verecek şekilde kullanmamak, Üçüncü şahısların yasal haklarına saygı duymak,

Dil,din,ırk,coğrafi ayrımcılık yapmamak, Teklif ve ricalara açık olmamak, Tarafsız olmak, Tolumun refahını geliştirmek için uzaktan eğitimi kullanmak, Bireysel gizlilikleri dikkate almak, Güvenilir olmak, Fikri mülkiyeti dikkate almamak,

Uzaktan eğitim etiği ortaya çıkmasında önemli rolü olan felsefeler bulunmaktadır. Bagner yaptığı çalışmada ele aldığı etik felsefelerinden yola çıkarak uzaktan eğitimde etiğin felsefik ve kurumsal yaklaşımlarını aşağıdaki şekilde incelememiz mümkündür: İdealizm Realizm Pragmatizm Egzistanyalizm

1)İdealizm İdealizm de gerçeklik madde yerine ruhtur. Düşünce nesneden daha gerçektir. Bu felsefi akımın öncüleri Sokrates ve Plato 'dur. Uzaktan eğitim etiği açısından idealizmi incelediğimizde ise , uzaktan eğitim öğelerinin yapması gerekli etik ilkelerin iyilik faktörü göz önüne alınarak oluşturulması gerekir.

2)Realizm(Gerçeklik) Realizm de gerçeklik ruh yerine maddedir.Nesne,düşünceden daha gerçektir. Bu felsefi akımın öncüleri Aristo ve B.F.Skinner’dır. Uzaktan eğitim etiği açısından realizmi incelediğimizde, uzaktan eğitim bireylerin doğal ortamlarında öğrenmesi realist bir yaklaşım olarak karşımıza çıkar. Doğallık sayesinde bireylerin kendi öğrenmelerini kontrol etmeleri kolaylaşır. Aynı şey kurum çalışanları içinde geçerlidir Kurum çalışanları da kendi çalışmalarını takip etme olasılığı bulurlar.

3)Pragmatizm(Yaratıcılık) Gerçeklik ne fikir nede nesnedir. Gerçeklik bir süreçtir, dinamiktir.Değişimdir,olaydır,faaliyettir,etkileşimdir,kısacası gerçeklik deneyimdir. Bir isimden daha çok fiildir. Bu akımın öncüleri Charles Sandes Pierce, William James ve John Dewey’dir. Uzaktan eğitim etiği açısından pragmatizmi incelediğimizde, uzaktan eğitim faaliyetlerinin uzaktan eğitim sistemini kullananlar için faydalı ve kullanışlı olup olmadığı önemlidir. Bu açıdan bakıldığında uzaktan eğitim etik kuralları oluşturulurken uzaktan eğitim sistemini kullananların bu sistemden faydalanarak gelişim gösterip göstermedikleri göz önün alınmalıdır.

4)Egzistansiyalizm(Varoluşçuluk) Pragmatizmdeki gibi gerçeklik bir süreçtir. Ancak gereklik bir grup tarafından tanımlanmamalı, gerçeklik her özerk birey tarafından tanımlanmalıdır. Faaliyetler sadece bireyler tarafından anlam yada değer taşırlar. Yani herkesin kendi dünyası, kendi kişiliği, kendi seçimleri vardır.

Uzaktan eğitim etiği açısından incelediğimizde ise, uzaktan eğitim sistemi içerisinde yer alan bireyler sistemi kullanırken topluma ve diğer bireylere zarar vermelidir. Ayrıca uzaktan eğitimde yer alan bireyler, bu sistem içerisinde rahatça ve özgürce hareket etmekte ve yaptıkları iyi faaliyetler kadar verdikleri zararlardan da sorumludurlar. Bu noktada yaptıkları iyi faaliyetler yanında verdikleri zarardan da sorumludurlar. Etik olarak uyulması gereken kuralları kendileri belirlerken yaptıklarının sonuçlarından da kendileri mesuldürler.

Sonuç