ARMUT ÇEŞİTLERİ

AKÇA ARMUT Ağacı kuvvetli ve yarı dik gelişme eğiliminde olan, sık dallı ve dikenli yerli çeşitlerimizdendir. İstanbul Akçası veya Dikenli Akça olarak bilinen tipleri de bulunmakta, Marmara, Ege, Akdeniz ve İç Anadolu Bölgelerinde yetiştiriciliği yaygınlaşmaktadır. Armut kökenli çöğür anaçları üzerinde geç meyveye yattığı için son yıllarda ayva kökenli klon anaçlarına aşılı fidanlar tercih edilmektedir. Meyve orta irilikte, koni şeklinde, meyve kabuğu, yeşil zemin üzerine sarı renktedir. Meyve eti yeşilimsi beyaz, sulu, tatlı, gevrek, hoş kokulu ve az kumludur. Ege’de Haziran ortaları, Marmara’ da hazran sonu ile Temmuz  ayının ilk haftası hasat edilir. Dölleyicileri, Dr.J.Guyot, Williams, Passe Crassane, Mustafa Bey’dir.

Tosca İtalya’da Coscia ve Wiliams çeşitlerinin melezlenmesi ile elde edilmiştir. Ağaç yarı dik gelişir, geniş taç oluşturur, dallanma şekli ayvayı andırır. Meyve orta irilikte, armut şeklinde, meyve kabuğu pürüzsüz, orta kalınlıkta, sulu, tatlı depolama süresi kısadır Bu nedenle yeme olumuna yakın dönemde hasat edilmelidir. 20-25 Temmuz tarihlerinde hasat edilir. Meyve kabuğu zemini sarımtırak yeşil renkte, güneş gören taraf kırmızı yanak yapar. BA-29 MC gibi ayva kökenli anaçlar ve OHF 333 anaçları ile aşı uyuşması  ve ağaç gelişimi iyidir. Taze olarak tüketildiği kadar sanayilik olarak ta değerlendirilir.

Abete Fetel Fransız kökenli, ağaçları orta kuvvete, yarı dik gelişen verimli erken  meyveye yatan bir çeşittir. Erwinia amylovora (ateş yanıklığı) hastalığına kısmen dayanıklıdır. Meyve kabuk rengi; yeşil zemin üzerine az paslı, iri (275 gr.), konik biçiminde, boyun kısmı uzundur. Meyve eti beyaz, çok sulu, tatlı, aromalı ve az kumludur.Commice çeşidinden 2-3 gün sonra Eylül ayının son haftası hasat  edilir. Dölleyicileri, Williams, Coscia, B. Hardy, Passe Cressane’ dir.

Williams (Bartlet) İngiltere orijinli, ağaçları yarı dik ve kuvvetli gelişen erken  verime yatan, geç çiçeklenen ve düzenli verim alınan bir çeşittir. Ülkemizde olduğu gibi armut yetiştirilen ülkelerde en yaygın yetiştirilen kaliteli çeşitler arasında yer almaktadır.ABD de Bartlet olarak bilinir Meyveleri iri, koni şeklinde, kabuk rengi açık yeşilimsi –sarı, güneş gören kısımlarda kırmızı-pembe yanak yapar. Meyve taze tüketime, hem de sanayiye uygundur. Soğuk hava tesislerinde uzun süre muhafaza edilebilir. BA -29 anacı ile iyi uyuşur. Hasat zamanı; Marmara Bölgesinde Ağustos ayının son haftasıdır. Dölleyicileri; Williams, Abate Fetel, Akça, B. Hardy, Passe Crassane’dir.

Deveci Kökeni Anadolu olup, ağaçları orta kuvvete yarı yayvan gelişen bir çeşittir. Meyveleri, iri, iyi bakım  koşullarında çok iri, basık, alt kısmı geniş, boyunsuz, çiçek  çukuru derindir. Erwinia (ateş yanıklığı)bakteriyel  hastalığına duyarlıdır. Kabuk rengi sarı-yeşil zemin üzerine al yanaklıdır. Meyve eti beyaz, gevrek, sulu ve lezzetlidir. Mükemmel yeme kalitesine sahip olup soğuk hava tesislerinde uzun süre muhafaza edilir. Ekim ayını 2.haftası olgunlaşır. Dölleyicileri; Alça Passe Crassane, P. Precoce Morettini, June Gold ve Williams  dölleyici  çeşitleridir.

June Beauty Anadolu’dan yayılan, ağaçları yarı dik ve çok kuvvetli gelişme gösteren. erkenci armut çeşitlerinden olup ülkemizde Haziran Güzeli, Haziran Gülü olarak ta  bilinmektedir. Ağaçları çok verimli, meyveleri orta irilikte, kabuk rengi; yeşil zemin üzerine kırmızı yanaklı, sulu, tatlı ve kokuludur. Meyve eti sarımsı beyaz renkte, meyve hafif kumludur. Meyvelerin aynı zamanda hasat olumuna gelmediği için derimin 2-3 seferde yapılması gereklidir. Hasat olumuna Marmara’da Haziran  ayının son haftası gelmektedir. Dölleyicileri; Santa Maria, Prococe Di Florona,  Williams çeşitleridir.

Etruska İtalya‘da melezleme ile elde elden ağaç yarı dik gelişen ve geniş taç oluşturan erkenci çeşitlerdendir. Meyveleri Akça armudunu andırmakta, ancak meyveleri Akça’dan biraz daha iridir. Meyve kabuğu zemin rengi sarımtırak yeşildir. Oldukça verimli bir çeşit olup kendisi ile aynı zamanda çiçek açan Morettini, Wiliams çeşitleri dölleyici olarak dikilebilir. Meyve orta irilikte ve sertliktedir. Meyve eti açık krem, sulu ve tatlıdır. BA-29, MC ve OH-F anaçları üzerinde gelişimi ve uyuşması iyidir. Erkenci olması nedeniyle talep görmektedir.5-10 Temmuz tarihlerinde  olgunlaşır.

Santa Maria İtalya‘da Wilians ve Cossia çeşitlerinin melezlenmesi ile elde edilmiş, ağaçları yarı dik ve kuvvetli gelişen, oldukça verimli bir çeşittir. Sofralık tüketime uygun olduğu kadar sanayiye de uygun bir  çeşittir. Albenisi nedeniyle üretimi hızla yaygınlaşmaktadır. Meyve iri (250 gr. civarında), uzun konik şeklinde, çiçek çukuru geniş, sap tarafı dar ve küttür. Meyve kabuğu sarımtırak-yeşil renkte olup güneş gören tarafı kırmızı yanaklıdır. Meyve eti krem  renginde çok sulu ve gevrektir. Dölleyicileri; Abate Fetel ve Beurre Hardy çeşitleridir.

Kieffer Ağaçları yarı dik ve çok kuvvetli gelişen çok verimli, uzun ömürlü bir çeşit olup Erwinia (ateş yanıklığı) hastalığına kısmen dayanıklılığı nedeniyle yetiştiriciliği yaygınlaşmaktadır. Margaret Marilya olarak da bilinir. Meyveleri, orta büyüklükte, iyi bakım koşullarında iridir. Meyvenin sap ve çiçek kısımları dar olup orta kesimi oldukça şişkindir.Yeşil sarı zemin üzerine güneş gören kısımlar kırmızı beneklidir. Meyve eti beyaz, kumlu, orta sulu ve lezzetlidir. Ekim ayının  ilk haftası hasat olumuna gelmekte, soğuk hava koşullarında uzun süre depolanabilmektedir. Sıcak ve soğuk hava koşullarına olan toleransı iyidir. Kendine kısmen verimli olmakla birlikte Williams (Bartlet) çeşidi dölleyici olarak dikilebilir.

ASYA ARMUTLARI (NASHİ)

Kosui Ağaçları dik ve kuvvetli gelişir, .600 saat soğuklama süresine ihtiyaç duyar. Taç çiçeklenme ile hasat zamanı arasında 125-135 günlük süre gereklidir. Meyveleri orta irilikte, oval. Meyve kabuğu zemini kahverengi  olup nokta  halinde sarı lentiseller vardır. Meyve orta irilikte, sert, sulu, tatlı  ve gevrek bir dokuya sahiptir. Meyve seyretmesi mutlak yapılmalıdır. Kendine kısmen verimli olmakla birlikte Hosui bu çeşit için tozlayıcı olarak   kullanılabilir. Ağustosun 2-3  haftaları hasat olumuna gelir.

Atago Ağaçları kuvvetli, dikine gelişme eğilimde olup geniş taç oluşturur. Orta geç dönemde hasat edilmekte olup Hosui çeşidinden 10-12 gün sonra olgunlaşır. Meyvesi oldukça iri, açık sarımtırak yeşil zemin üzerine lentiseller (benekler) vardır. Meyve et dokusu sert, gevrek, tatlı kendine özgü aromalıdır. Hosui bu çeşidi dölleyici olarak kullanılabilir. 4-5 ay kadar depolanabilir Daha uzun süreli depolamalarda meyvelerde iç kararması görülür.

Hosui Ağaçları orta  kuvvette gelişir ve geniş taç oluşturur. Soğuklama süresi 550 saat olup, Marmara, Ege ve Akdeniz Bölgelerinde sorunsuz yetiştirtebilir. Meyvelerin yeterli büyüklüğe ulaşması için seyreltme yapılmalıdır. Meyve kabuğu altın sarısı, kahverengi zemin üzerine sarı-beyaz lentiselli (benekli) olup, az paslıdır. Meyve iri, düşük asitli, silindirik, uzun saplı çiçek çukuru derince, Meyve eti beyaz, gevrek, çok sulu ve kendine özgü aromalıdır. Orta mevsimde olgunlaşan çeşitler arasında yer alır Kosui çeşidinden 15 -18 gün sonra hasat edilir. Hasat edildiği dönemde yeme olumuna gelir.4 -5 ay süre ile soğuk hava depolarında muhafaza edilebilir.