İŞ VE ENREJİ
İŞ (W) Bir kuvvet uygulandığı cismi kendi doğrultusunda hareket ettirebiliyorsa, fiziksel anlamda iş yapmış olur. Fiziksel anlamda iş yapmak, uygulanan kuvvet ve alınan yol ile doğru orantılıdır.
W = İş F = Kuvvet W = F . x x = Yol Düz bir yolda yürüyen çocuk, masa başında çalışan memur fiziksel anlamda iş yapmış sayılmaz. Ancak merdiven çıkan biri, elindeki defteri sallayarak giden biri fiziksel anlamda iş yapmış sayılır.
İş ( W ) Yol ( x ) Joule (J ) Metre ( m ) Erg Dyn Kgf M Kuvvet ( F ) İş skaler bir büyüklük olup, iş birimleri şunlardır; İş ( W ) Kuvvet ( F ) Yol ( x ) Joule (J ) Newton ( N) Metre ( m ) Erg Dyn Cm Kgfm Kgf M
1 Joule = 107 erg 1 kgfm = 9,81 joule 1 kgfm = 9,81.107 erg
İş İle İlgili Özel Durumlar: 1 . Bir cisme kuvvet uyguladığımız halde, cisim yol almamışsa, iş yapılmamış olur. W = F . x W = F . 0 = 0 olur. 2 . Düz bir yolda elindeki yükü salamadan giden adam iş yapmaz . Çünkü bu durumda yüke etkiyen kuvvet yola diktir. Yol doğrultusunda F = 0 olduğundan; W = o . x = 0 olur.
3 . m kütleli bir cismi h yüksekliğine çıkartmak için yerçekimi kuvvetine karşı iş yapılır. Bu iş cisme potansiyel enerji olarak aktarılır. W = F . x E p = m . g . h bulunur. ( g = Yerçekimi ivmesi ) 4 . m kütleli cisim h yüksekliğinden serbest bırakılırsa , yerçekimi kuvveti iş yapmış olur. W = m .g . h
enerji Enerji iş yapabilme yeteneğidir. İş yapabilen bir cismin enerjisi var demektir. Enerji skaler bir büyüklük olup, iş birimleri aynı zamanda enerji için de geçerlidir. Enerjinin bir çok çeşidi vardır.
Kinetik enerji Bir cismin hareketinden dolayı sahip olduğu enerjidir. EK = 1/2mV2 EK = Kinetik enerji ( J ) m = Kütle ( kg ) V = Hız ( m / sn )
Potansiyel enerji Bir cismin veya sistemin durumundan dolayı sahip olduğu enerjidir. Potansiyel enerjiye durum enerjisi de denilebilir EP = G . h EP = m . g. h EP = Potansiyel en. ( J ) h = Yükseklik ( m ) G = Ağırlık ( N ) m = Kütle ( kg ) g = Yerçekimi ivmesi ( m / sn2 )
Mekanik enerji Bir cismin sahip olduğu potansiyel ve kinetik enerjilerinin toplamına denir.Mekanik enerjiye toplam enerji de denilebilir EM = EP + EK
Enerji kendi kendine yoktan varolmaz, var olan enerji de yok olmaz Enerji kendi kendine yoktan varolmaz, var olan enerji de yok olmaz. Ancak birbirlerine dönüşürler. Örneğin, yüksek bir yerden aşağı doğru bırakılan taşın, aşağı doğru düştükçe potansiyel enerjisi azalırken, kinetik enerjisi çoğalır. Yani potansiyel enerji, kinetik enerjiye dönüşür.
Çağla nur şimşek 7/c 631