HÜCRE

HÜCRENİN TANIMI VE ÖZELLİKLERİ Hücre yaşama ve çoğalma yeteneğine sahip en küçük canlı birimidir. Yapılarına göre iki gruba ayrılırlar.Bunlar; prokaryot ve ökaryot hücrelerdir. Prokaryot hücrelerin çekirdek zarı ve bazı organelleri yoktur.Örneğin;bakteri hücresi. Ökaryot hücreler ise zarla çevrili organellere sahiptir.

HÜCRE ZARI Sitoplazmanın hücre çeperine bakan ve sitoplazmayı dıştan çeviren zara sitoplazma zarı denir. Seçici geçirgen özelliğe sahiptir. Madde geçişlerini düzenler. Ortada iki tabaka lipid ile içte ve dışta birer protein tabakasından meydana gelir.

HÜCRE ZARINDAN MADDE GEÇİŞLRİ ENDOSİTOZ VE EKZOSİTOZ PASİF VE AKTİF TAŞIMA

PASİF TAŞIMA Çok yoğun ortamdan az yoğun ortama madde taşınmasıdır,ikiye ayrılır.Bunlar; difüzyon ve osmozdur. DİFÜZYON:örneğin;parfümün odanın her yerine yayılması. OSMOZ:suyun difüzyonudur.Üç çeşittir; 1)Plazmoliz:Hücrenin su kaybederek büzülmesidir. 2)Deplazmoliz:Hücrenin su alarak şişmesidir. 3)Turgor:Çepere yapılan basınç.

OSMOZ

AKTİF TAŞIMA:Hücrenin enerji kullanarak madde alışverişi yapmasıdır. ENDOSİTOZ:Hücrenin büyük molekülleri ve katı cisimleri zarında oluşturduğu cep vasıtasıyla içeri almasıdır.İki çeşittir.Bunlar; Fagositoz:Katı moleküllerin hücre içine alınmasıdır. Pinositoz:Sıvı moleküllerin hücre içine alınmasıdır. EKZOSİTOZ:Sindirilmeyen besinlerin ve endokrin bezler tarafından salgılanan hormonların hücreden dışarıya verilmesidir.

SİTOPLAZMA Hücre zarı ile çekirdek arasında bulunan yumurta akını andıran kolloidal bir sıvıdır. Hayatsal olayların çoğu burada gerçekleşir. Homojen ve renksizdir. Yaşlı hücrelerde miktarı azdır. Organik ve inorganik bileşiklerden oluşur.

SİTOPLAZMA ORGANELLERİ ENDOPLAZMİK RETİKULUM: Çekirdek zarı ile sitoplazma içinde katlanmalar yapan bir zar sistemidir. Üzerinde ribozom bulunanlar granüllü,bulunmayanlar granülsüzdür. Madde taşınmasında kanal görevi yapar. Kas kasılmasını düzenler. Glikojenin yıkım yeridir.

RİBOZOM: Protein sentezini gerçekleştirir. Hem E.R. üzerinde hem de sitoplazmada serbest olarak bulunur.

GOLGİ CİHAZI: Ökaryot hücrelerde bulunur. Hem hayvan hem bitki hücresinde dağınık olarak bulunur. Hücrenin işlev ve görevine göre sayıları değişir. Sınıflandırma,paketleme ve salgı görevi yapar.

MİTOKONDRİ: Sitoplazma içerisinde bulunan ve devamlı hareket halinde olan organeldir. ATP sentezini gerçekleştirir. Kendine ait DNAsı ve RNAsı vardır. Enine bölünme ile çoğalır. Birkaç gün yaşar.

SENTRİOL: Hayvan ve bazı bitki hücrelerinin çekirdek yakınında bir çift olarak bulunur. Mitoz bölünme sırasında kromozomları ve iğ ipliklerini oluştururlar. Hücre bölünmesinden sorumludur.

LİZOZOM: E.R. ürünüdür. Sindirim enzimleri bulunur. Her türlü molekülü sindirme özelliğine sahiptir. Yaşlı organelleri de sindirir. Hücrenin kendi kendini sindirmesi olayına otoliz denir.

KLOROPLAST: Klorofil içerirler. Kendine ait DNAsı ve RNAsı bulunur. Çift katlı zara sahiptir. Fotosentez ve ATP üretiminde rol alır.

KROMOPLAST: Bitkilerin renkli çiçekleri ile renkli olan kısımlarında görülür. Bitkiye renk verir.

LÖKOPLAST: Bitkinin ışık görmeyen kısmında bulunur. Depo organeldir.

KOFUL: Bitki ve bazı hayvan hücrelerinde bulunur. Çift katlı zardan oluşur. Bazı maddelerin depolanmasını ve bitkilerde turgor basıncının ayarlanmasını sağlar.

HÜCRE ÇEKİRDEĞİ: DNAnın eşlendiği yerdir. Hücrenin en büyük organelidir. Hayatsal faaliyetleri düzenler. ÇEKİRDEKÇİK: rRNA sentezinden sorumludur. Zarı yoktur. Bakteri hücresinde bulunmaz.

KROMOZOM: Kalıtım bilgilerinin nesilden nesile aktarıldığı eşit uzunluktaki ipliksi ağlardır. Matriks denilen sıvı içinde bulunur. İki kromotitten oluşur.

NÜKLEİK ASİTLER: Her canlı organizmada bulunurlar. Organik baz,5 karbonlu şeker ve fosforik asitten oluşurlar. İki çeşit nükleik asit vardır. Bunlar; DNA RNA dır.

PROTEİN SENTEZİ

HÜCRE BÖLÜNMELERİ AMİTOZ BÖLÜNME MİTOZ BÖLÜNME MAYOZ BÖLÜNME

TOMURCUKLANMA İLE BÖLÜNME AMİTOZ BÖLÜNME BOĞUMLANARAK BÖLÜNME TOMURCUKLANMA İLE BÖLÜNME SPORLANMA İLE BÖLÜNME

BOĞUMLANARAK BÖLÜNME:

TOMUCUKLANMA İLE BÖLÜNME:

SPORLANMA İLE BÖLÜNME:

MİTOZ BÖLÜNME İNTERFAZ EVRESİ PROFAZ EVRESİ METAFAZ EVRESİ ANAFAZ EVRESİ TELOFAZ EVRESİ

MİTOZ BÖLÜNME

MAYOZ BÖLÜNME MAYOZ1 MAYOZ2

MAYOZ BÖLÜNME

HÜCRE SORULARI 1)Bir kromozomun yapısında ; 1-DNA 2-RNA 3-Protein 4-Yağ moleküllerinden hangileri bulunur? A)1ve3 B)2ve3 C)3ve4 D)1,2ve3 E)2,3ve4 (cevap A)

2)Amitoz bölünme ; 1)Bakteri hücreleri. 2)Kanser hücreleri 2)Amitoz bölünme ; 1)Bakteri hücreleri 2)Kanser hücreleri 3)Üreme hücreleri verilenlerin hangilerinde görülür? A)Yalnız 1 B)Yalnız 2 C)Yalnız 3 D)1ve2 E)1,2ve3 (cevap D) 3)Mayoz bölünme sırasında 22 tetrat görülen bir canlının karaciğer hücrelerindeki kromatit sayısı kaçtır? A)11 B)22 C)24 D)44 E)88 (cevap E)

4)Profaz 1 de 1)Tetrat. 2)Sinapsis. 3)Krossing-over 4)Profaz 1 de 1)Tetrat 2)Sinapsis 3)Krossing-over olaylarından hangileri görülür? A)Yalnız 1 B)Yalnız 2 C)Yalnız 3 D)1ve2 E)1,2ve3 (cevap E) 5)Tek hücrelilerde mitoz bölünme; 1)Üreme 2)Büyüme 3)Gelişme olaylarından hangilerinin gerçekleşmesini sağlar? A)Yalnız 1 B)Yalnız 2 C)Yalnız 3 D)1ve2 E)1,2ve3 (cevap D)

6) 1)Bira mayasının tomurcuklanması 6) 1)Bira mayasının tomurcuklanması 2)Kertenkelenin kuyruğunun yenilenmesi 3)Polen ana hücresinin mikrospor oluşumu Yukarıdaki verilen olaylardan hangilerinin gerçekleşmesinde krossing-over görülür? A)Yalnız 1 B)Yalnız 2 C)Yalnız 3 D)1ve2 E)1,2ve3 (cevap C)

7)Aşağıdaki hücre organellerinden hangisi karşısında verilen olayı gerçekleştirecek metabolik enzimlere sahip değildir? A)Mitakondri=Enerji eldesi B)Kloroplast=Karbondioksit özümlemesi C)Lökoplast=Nişasta sentezi D)Ribozom=Protein sentezi E)Golgi=Glikolipid yapımı (cevap D)

8)İki farklı E.T.S ye sahip ökaryot bir hücre aşağıdaki olaylardan hangilerini gerçekleştiremez? 1)Fagositoz 2)Lizozomla hücre sindirimi 3)Aktif taşıma 4)Osmoz A)Yalnız 1 B)2ve3 C)1ve3 D)3ve4 E)1,2ve3 (cevap E)

9)Işık enerjisini kullanarak kendi organik besinini üretebilen canlı bir x hücresinde; 1)Ribozom 2)Kloroplast 3)Çekirdek 4)Mitakondri yapılarından hangileri kesinlikle bulunur? A)Yalnız 1 B)Yalnız 2 C)Yalnız 3 D)1,2ve3 E)1,2,3ve4 (cevap A)

10)Alyuvarların bakterileri hücre içine alması sırasında akyuvarlarda ; 1)ATP enerjisi harcanır 2)Yalancı ayak oluşturulur 3)Hücre zar yüzeyi büyür olaylarından hangileri gerçekleşir? A)Yalnız 1 B)Yalnız 2 C)Yalnız 3 D)1ve2 E)1,2ve3 (cevap D)

GÜLAY FİLİZ 1011211053 FEN BİLGİSİ ÖĞRETMENLİĞİ 2A BİRİNCİ ÖĞRETİM