ENGELLİ BİREYLERE BAKIM

ÖZÜRLÜ/ENGELLİ KİMDİR? Doğuştan veya sonradan herhangi bir hastalık veya kaza sonucu bedensel, zihinsel, ruhsal, duygusal ve sosyal yeteneklerini çeşitli derecelerde kaybetmesi nedeniyle normal yaşamın gereklerine uyamama durumunda olup; koruma, bakım, rehabilitasyon, danışmanlık ve destek hizmetlerine ihtiyacı olan kişiyi ifade eder.

İŞİTME YETERSİZLİĞİ İşitme duyarlılığının kısmen veya tamamen kaybından dolayı konuşmayı edinmede, dili kullanma ve iletişimde yaşadığı güçlükler nedeniyle özel eğitim ve destek eğitim hizmetine ihtiyacı olan bireyi

ZİHİNSEL YETERSİZLİK Zihinsel işlevler bakımından ortalamanın iki standart sapma altında farklılık gösteren, buna bağlı olarak kavramsal, sosyal ve pratik uyum becerilerinde eksiklikleri ya da sınırlılıkları olan, bu özellikleri 18 yaşından önceki gelişim dönemlerinde ortaya çıkan ve özel eğitim ile destek eğitim hizmetlerine ihtiyaç duyan bireyi

HAFİF DÜZEYDE ZİHİNSEL YETERSİZLİK Zihinsel işlevler ile kavramsal, sosyal ve pratik uyum becerilerinde hafif düzeydeki yetersizliği nedeniyle özel eğitim ile destek eğitim hizmetlerine sınırlı düzeyde ihtiyaç duyan bireyi

ORTA DÜZEYDE ZİHİNSEL YETERSİZLİK Zihinsel işlevler ile kavramsal, sosyal ve pratik uyum becerilerindeki sınırlılık nedeniyle temel akademik, günlük yaşam ve iş becerilerinin kazanılmasında özel eğitim ile destek eğitim hizmetine ihtiyacı olan bireyi

AĞIR DÜZEYDE ZİHİNSEL YETERSİZLİK Zihinsel işlevler ile kavramsal, sosyal ve pratik uyum becerilerindeki eksiklikleri nedeniyle öz bakım becerilerinin öğretimi de dahil olmak üzere yaşam boyu süren, yaşamın her alanında tutarlı ve yoğun özel eğitim ve destek eğitim hizmetine ihtiyacı olan bireyi

ÇOK AĞIR DÜZEYDE ZİHİNSEL YETERSİZLİK Bireyin zihinsel yetersizliği yanında başka yetersizlikleri bulunması nedeniyle öz bakım, günlük yaşam ve temel akademik becerileri kazanamaması nedeniyle yaşam boyu bakım ve gözetime ihtiyacı olan bireyi

GÖRME YETERSİZLİĞİ Görme gücünün kısmen ya da tamamen kaybından dolayı özel eğitim ve destek eğitim hizmetine ihtiyacı olan bireyi

OTİZM Sosyal etkileşim, sözel ve sözel olmayan iletişim, ilgi ve etkinliklerdeki sınırlılığı erken çocukluk döneminde ortaya çıkan ve bu özellikleri nedeniyle özel eğitim ile destek eğitim hizmetine ihtiyacı olan bireyi

ORTOPEDİK YETERSİZLİK Hastalıklar, kazalar ve genetik problemlere bağlı olarak kas, iskelet ve eklemlerin işlevlerini yerine getirememesi sonucunda meydana gelen hareketiyle ilgili yetersizlikler nedeniyle özel eğitim ile destek eğitim hizmetine ihtiyacı olan bireyi

ENGELLİLERDE BAKIM Engelli birey genel olarak eve mahkûm, yardım ve tedaviye muhtaç doktora veya kurumsal bakıma ihtiyaç duyan insandır. Engelli bakım elemanının taşıması gereken özellikler şunlardır:

Engellilerin özelliklerini tanıyabilmeli, Bakım yapacağı engel türünü tanıyabilmeli, Engellinin günlük bakımını yapabilmeli, Fizyoterapi ve meşguliyet terapisi yapabilmeli, Engelli odasını düzenleyebilmeli, Yatak içi ve dışı egzersizler yaptırabilmeli, Engellinin ilaç takibini yapabilmeli, İlk yardım uygulayabilmelidir.

ENGELLİ BAKIMINDA TEMEL AMAÇLAR Tıp alanındaki gelişmeler, engellilerin bakımında ve refahında gelişme ve değişmeleri beraberinde getirmiştir. Engellilik olgusu, artık gelişmiş ülkeler kadar gelişmekte olan ülkeler açısından da önemle değerlendirilmesi gereken bir durumdur

Gelişmiş ülkelerde nüfusun engellilerin sosyo-ekonomik yapıya olan etkileri üzerinde birçok değerlendirme ve çalışma yapılmakta, engelli nüfusun sosyal yaşamdan koparılmadan hayatlarını devam ettirmelerine yönelik çalışmalar önem kazanmaktadır. Engelli nüfusun yaşam kalitesinin iyileştirilmesi, toplumsal kaynaşmanın sağlanması, sağlık, bakım ve korunma problemlerinin çözümlenmesi gerekmektedir.

BU DOĞRULTUDA Engelliler için yapılan yasal düzenlemeler engelli olan kişilerin yaşam alanları, sağlık, temel bakım hizmetleri konusunda ve sosyal yaşamdan kopmadan yaşamlarını devam ettirmeleri, Engellinin saygınlığının korunması, Yaşadığı ortamda yeterli desteğe sahip bireylerin, kendilerini daha güvende hissettikleri, tutum ve davranışlarının daha olumlu olduğu, sağlık ve bakımla ilgili sorunlarla daha az karşılaştıkları belirtilmektedir.

Bu durumda, gerek kurum gerekse evde bakım hizmetlerinde yaşlı ve engellinin öz bakımının yapılması, psiko-sosyal ihtiyaçlarının giderilmesi, tedavi edici bakım hizmetlerinin yanı sıra koruyucu bakım hizmeti verebilecek elemanlara ihtiyaç duyulmaktadır.

Bakımevleri ve huzurevlerinin yaygınlaşması, evde bakıma ihtiyaç duyan engelli nüfusun artması ‘’Bakım elemanı’’ mesleğine ihtiyaç olduğunu ortaya koymaktadır. Yaşlı, engelli ve engelli bakımında bu alanla ilgili bakım elemanının olması ve uygulanan teknik ve yöntemlerin doğru bir şekilde kullanılması için eğitimli elemanlara ihtiyaç vardır.

ENGELLİ BAKIMINI OLUMSUZ ETKİLEYEN ETMENLER Engellinin fikrinin alınmaması, Bakım ortamındaki gürültü, ısı, ışık ve havalandırma durumunun uygun olmaması, Engellinin mahremiyet duygularına dikkat edilmemesi ve güvenlik tedbirlerinin alınmaması, Tıbbi terimlerin kullanılması, Bakım elemanlarının birbirleriyle olan olumsuz ilişkileri engelli bakımını olumsuz etkileyen etmenlerdir.

Engellinin muayenesi sırasında hekim ve diğer sağlık personelinin güler yüzlü olması, güven vermesi ve bilgi alışverişinde bulunması gerekir. Engelli bireyin anlatacaklarının dinlenmesi, memnuniyeti bakım motivasyonunu artırır.

ENGELLİ BAKIMINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER Engelliye daima güler yüzlü, hoşgörülü ve saygılı olunmalıdır. İçten ve samimi bir ilgiyle dinlemelidir. Empati yapılmalıdır. Tıbbi veya teknik açıklama gerekiyorsa bunlar engelliye anlayacağı dilde açıklanmalıdır, kavram kargaşası yaratılmamalıdır. Bakım sırasında ısı, ışık, havalandırma durumları dikkate alınmalıdır. Bunlar engellinin fiziksel ve duyusal kanallarını olumsuz etkileyebilir.

Bakım ve tedavi alanının kalabalık olmamasına özen gösterilmelidir. Engellinin mahremiyeti korunmalıdır. Engelli bakım esnasında güvenilir ya da sevdiği birinin yanında bulunmasını isteyebilir, bunun için anlayışlı olunmalıdır. Engellinin kendi bakımı ile ilgili alınacak kararlarda işbirliği yapması desteklenmelidir

Engelli ile bakım elemanı arasında bir ortaklık olduğunu vurgulamak için ben dili yerine, biz dili kullanılmalıdır. “Konuşup karar veririz.” gibi. Engellinin tıbben sakıncalı değilse, alışkanlıklarına destek verilmeli, gerekirse rehberlik edilmelidir.

ENGELLİ YAKINIYLA ENGELLİYE BAKIMI YAPARKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER Engelli yakını ile bakım yaparken güler yüzlü, sakin ve anlayışlı olunmalı, Bakım yaparken engelli yakınına, “işin ehli olduğunuz hissi” verilmeli, Engelli yakını ile çok yüksek ya da alçak sesle, hükmeder tavırla konuşulmamalı, Engelli yakınına sorulan soruları yanıtlamaları için zaman tanınmalı,

Engelli yakınlarına, engelliyle ilgili doğru bilgi verilmeli, Beden dili kullanılırken dikkatli olunmalı, Engelli yakınına ismi ile hitap edilmeli, İşbirliği yapılan kişiyle konuşurken, yüzüne bakılmalı, kullanılan sözcükler basit ve anlaşılır olmalı, tıbbı terimlerden kaçınılmalıdır

TÜRKİYE’DE ENGELLİ BAKIM HİZMETLERİ Umut evleri Engelli bakım hizmetleri dairesi başkanlığı birifing raporu Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğüne Bağlı Bakım, Rehabilitasyon ve Aile Danışma Merkezi Özel bakım merkezleri

Teşekkürler….