SEMA KÖSEOĞLU UZMAN PSİKOLOJİK DANIŞMAN ETKİLİ İLETİŞİM SEMA KÖSEOĞLU UZMAN PSİKOLOJİK DANIŞMAN AİLE ve ÇİFT TERAPİSTİ

Sonra çıkarıp cebinden aynanı Bir selam da kendine ver. Yola çıkınca her sabah, Bulutlara selam ver. Taşlara, kuşlara, Atlara otlara, İnsanlara selam ver. Ne görürsen selam ver. Sonra çıkarıp cebinden aynanı Bir selam da kendine ver. Hatırın kakmasın el gün yanında Bu dünyada sen de varsın! Üleştir dostluğunu varlığa, Bir kısmı seni de sarsın. Üstün Dökmen

İçerİk İletişim nedir? İletişimin Öğeleri Kendini Tanımanın Önemi İletişim Çeşitleri İletişim Engelleri Etkili Dinleme Etkili Konuşma Güç Değerler İletişim Çatışmaları

İLETİŞİM NEDİR? İKİ BİRİM ARASINDA, BİRBİRİYLE İLİŞKİLİ MESAJ ALIŞVERİŞİNE İLETİŞİM DENİR.

İLETİŞİM VARSAYIMLARI İletişim kurmamak olanaksızdır. Mesajın dizgisi anlamı değiştirir. İletişimin iki düzeyi vardır: İçerik ve İlişki İletişimde karşıdaki ile eşit yada eşit olmayan ilişki içindeyizdir Mesajlar sözlü ya da sözsüz olarak iletilir. Baba uyurken bile çocuklara sessiz olmaları gerektiği mesajını sadece durumundan kaynaklanarak iletir. Çocuklar da buna sesiz oynayarak yanıt verirler. Çok tatlısın seni seviyorum Seni seviyorum çok tatlısın Öğrettiğim için para kazanıyorum para kazandığım için öğretiyorum. Karşıdakine direktif veren kişi ondan direktif almayı kabul ediyor ve alıyorsa iletişim ilişkisinde eşitlik vardır. Böyle bir durumu kabullenemiyorsa eşitsizlik vardır.

Duygularım Benim Eserimdir. . İLETİŞİM BENİMLE BAŞLAR Duygularım Benim Eserimdir. . Hislerimiz, gerçekte, olaylar, kişiler ya da durumlardan kaynaklanmaz. Bize iyi ya da kötü hissettiren, olaylar, kişiler ya da durumlar hakkındaki kendi düşüncelerimizdir. 2. HAFTA

DUYGULARIN FARKINDALIĞI İLETİŞİMİ ETKİLİ YAPAR BÖYLECE; HEM KARŞIMDAKİNİ DAHA İYİ ANLARIM HEM DE KENDİMİ DAHA İYİ ANLATIRIM 2. HAFTA

Şu halde duygunuz ne olur? Büyük bir markettesiniz ve bir kadın hızla yanınızdan geçerken size çarptı ve elinizdeki torbanın yere düşmesine neden olarak kapıdan çıktı. 2. HAFTA

Şimdi duygunuz ne olur? Birkaç dakika sonra kadının çocuğunun hastaneye kaldırıldığını öğrendiniz. 2. HAFTA

Şu halde duygunuz ne olur? Sevdiğiniz bir arkadaşınız doğum gününüzün olduğu gün sizinle buluşmaya elinde bir hediye paketiyle geliyor. 2. HAFTA

Şimdi duygunuz ne olur? Daha sonra bu hediye paketinin sizin için değil eşi için alındığını öğreniyorsunuz. 2. HAFTA

DUYGU SÖZCÜĞÜ LATİNCE HAREKET ( EMOTE ) ANLAMINA GELİR Duygular harekete geçmemizi sağlayan temel öğelerdir. Duyguların genel işlevi doğaya ve topluma uyumu böylece yaşamın devamını sağlamaktır. Temel ihtiyaçların karşılanıp karşılanmaması çeşitli duyguların doğmasına yol açar. Bunlar kişinin yaşama bağlanma biçimini belirler. 2. HAFTA

DUYGULARIN İFADE EDİLMESİ ÖNEMLİDİR Duyguların uzun süre denetim altına alınması (bastırılması) bunların daha sonra çarpıtılmış olarak ortaya çıkmasına neden olabilir. Duygular bütün insanlarda aynıdır. Ancak ifade ediliş biçimi kişilere göre farklılık gösterir. . 2. HAFTA

DUYGU DÜŞÜNCE DAVRANIŞ

ALGI ALGILARIMIZ ÖZNELDİR. Algıladığımız uyarıcının ve bizim özelliklerimizin etkileşimi ile oluşur.

SENİNLE İLGİLİ HER ŞEY BAŞKALARININ BİLDİĞİ KENDİNİZCE BİLİNENLER KENDİNİZCE BİLİNMEYENLER SENİNLE İLGİLİ HER ŞEY BAŞKALARININ BİLMEDİĞİ

Kendİnİ TanIma Penceresİ BENİM BİLDİKLERİM BENİM BİLMEDİKLERİM AÇIK KÖR GİZLİ BİLİNMİYEN BAŞKALARINCA BİLİNENLER BAŞKALARINCA BİLİNMEYENLER

Kendİnİ TanIma Penceresİ BENİM BİLDİKLERİM BENİM BİLMEDİKLERİM AÇIK KÖR GİZLİ BİLİNMİYEN BAŞKALARINCA BİLİNENLER BAŞKALARINCA BİLİNMEYENLER

Kendİnİ TanIma Penceresİ BENİM BİLMEDİKLERİM BENİM BİLDİKLERİM AÇIK KÖR GİZLİ BİLİNMİYEN BAŞKALARINCA BİLİNENLER BAŞKALARINCA BİLİNMEYENLER

İLETİŞİMLERİMİZDE KULLANDIGIMIZ İKİ DİL VARDIR SÖZLÜ İLETİŞİM SÖZSÜZ İLETİŞİM-BEDEN DİLİ

YÜZ YÜZE İLETİŞİMLERİMİZDE % 10 KELİMELERLE, % 30 SES TONU İLE % 60 BEDEN DİLİ İLE İLETİŞİME GİRMEKTEYİZ. “Bir bakış bir bakışa neler neler anlatır, Bir bakış bir bakışı saatlerce ağlatır”

BEDEN DİLİ İNSANIK TARİHİ AÇISINDAN EN ESKİ İLETİŞİM ARACIMIZDIR

Sözsüz iletişimin özellikleri Etkilidir Duyguları belirtir Çift anlamlı iletişime yöneltebilir Belirsizdir bu nedenle yoruma açıktır.

Beden Dilinin Öğeleri Beden Duruşu Mimikler Başın Kullanımı Oturmak İçin Seçilen Yer Giyim Bakım Ve Makyaj Jestler Göz Teması Ayakların Kullanımı Oturma Biçimi Kullanılan Aksesuarlar Mesafe

Kişisel mesafe anlam taşIR MAHREM MESAFE 30-35 CM YE KADAR SAMİMİ MESAFE 40-80 CM SOSYAL MESAFE 80CM-2 METRE GENELTOPLUMA AÇIK MESAFE 2METRE VE ÜSTÜ

”Ya olduğun gİbİ görün ya da göründüğün gİbİ ol” ”Ya olduğun gİbİ görün ya da göründüğün gİbİ ol” Mevlana ETKİLİ BİR İLETİŞİM İÇİN, DİLİMİZİN SÖYLEDİĞİ İLE BEDENİMİZİN SÖYLEDİĞİ AYNI OLMALIDIR.

Karşımızdaki kişinin olası tüm davranışları

Onaylanan Davranışlar Onaylanmayan Davranışlar Onay çizgisi Onaylanmayan Davranışlar

SORUN YOK Sorun benim Sorun karşımdaki kişinin Kabul edilenler Onaylanan davranışlar Onaylanmayan Davranışlar Sorun karşımdaki kişinin SORUN YOK Kabul edilenler Kabul edilmeyenler Sorun benim

SORUN BENDE SORUN YOK SORUN KARŞIMDAKİ KİŞİDE Onaylanan davranışlar Yardım becerileri SORUN YOK Onaylanan davranışlar Onaylanmayan Davranışlar Yüzleşme becerileri

İNSANLARI OLDUKLARI GİBİ KABUL EDELİM DEĞİŞTİRMEYE ÇALIŞMAYALIM FARKLI OLSAK BİLE KENDİMİZ OLMANIN MUTLULUĞUNU YAŞAYALIM

Onaylanan DavranIşlar Zihinsel Onay Duygusal Onay Onaylanan DavranIşlar ONAYLANMAYAN DAVRANIŞLAR

İletişimde Engeller Ağlamayı kes git yüzünü yıka, ÖRNEK Emir Vermek , Yönlendirmek Ağlamayı kes git yüzünü yıka, benimle böyle konuşma, Kalk televizyonun karşısından, odana git. Uyarmak Gözdağı vermek Sus, bir daha seni getirmem, Bir kelime daha söylersen seni dışarı atarım Dediğimi yapmazsan seni pişman ederim Ahlak Dersi Vermek İki kişi konuşurken araya girmek ayıptır Büyüklerine her zaman saygılı olmalısın Uslu çocuk olmalısın Öğüt Vermek Çözüm ve Öneri Getirmek Kendini ezdirme, sen de karşılık ver Sen de git müdüre söyle Öğretmek, Söylev Vermek, Mantıklı Düşünceler Önermek Eğer düzenli ve tertipli olursan başarılı da olursun Başkaları ile nasıl geçineceğini öğrenmelisin Çocukken sorumlu olmayı öğrenirsen büyüyünce de sorumlu davranırsın.

İletişimde Engeller ENGEL ÖRNEK Yargılamak, eleştirmek, suçlamak, aynı düşüncede olmamak Kocaman kız oldun, hala odanı toplamayı öğrenemedin Bu çok çocukça bir davranış Doğru düşünmüyorsun, çok yanılıyorsun Övmek, olumlu değerlendirmeler yapmak,aynı düşüncede olmak Resmin çok güzel olmuş, geleceğin sanatçısı olacaksın Çok akıllısın İyi şeyler yapacak yeteneğin var. Ad takmak, alay etmek Şu haline bak, palyaço gibisin, Sen şımarık bir veletsin, Tamam bebecik Sivri zekalı Yorumlamak, analiz etmek, tanı koymak Aslında derse girmemek için böyle yapıyorsun. Sen aslında onu kıskanıyorsun. Resim yapmayı sevmediğin için böyle diyorsun.

İletişimde Engeller Güven vermek, desteklemek, avutmak ÖRNEK Güven vermek, desteklemek, avutmak Merak etme, geçer Çok önemli değil, yarın her şeyi unutursun Üzülme, herkesin başına gelir Ben de senin gibi olurdum Soru sormak, sınamak, sorgulamak, Sen ne dedin? Verecek cevabın yok muydu? Ne zamandan beri böyle düşünüyorsun Arkadaşların ne dedi Öğretmenin ne yaptı Oyalamak, şakacı davranmak, konuyu saptırmak,sözünden dönmek. Bırak ağlamayı, evi sel basacak, Gel ben sana bir masal anlatayım Bu konuyu yemekte konuşmayalım Bak ben sana ne vereceğim, gel al Bir başka kişiyle karşılaştırmak, Ahmet senden küçük ama her şeyi yapıyor. Ağabeyin gibi olsana sende Kızgınlık duygusunu birincil duygu olarak göstermek. Bir daha elimi bırakacak mısın? Söyle bırakacak mısın? Saat kaç? İnsan bu saate kadar gecikeceğini haber vermez mi?

İletişimde Engeller Emir Vermek , Yönlendirmek SONUCU Emir Vermek , Yönlendirmek Kişide korku ya da aktif direnç yaratabilir. söylenenin tersini denemeye davet eder,isyankar davranışa ya da misillemeye yol açabilir, kişiye kendini önemsiz hissettirebilir Uyarmak Gözdağı vermek Kişide korku ve boyun eğme yaratabilir, söz konusu sonucun olup olmayacağını denemeye yol çar, gücenme, kızgınlık isyankarlığa neden olur, kendine saygı duyulmadığını düşünür Ahlak Dersi Vermek suçluluk duyguları yaratır, kişinin durumunu daha şiddetle savunmasına neden olur, sorumluluk duygusuna güvenilmediğini düşündürtür, onun değerlerinin önemli olmadığını hissettirir Öğüt Vermek Çözüm ve Öneri Getirmek Kişiye sorununu kendi başına çözemeyeceğini düşündüğümüzü gösterir, kişide sorunun kendi yetenekleri ile çözmesine engel olur, bağımlılık ya da direnç yaratır Öğretmek, Söylev Vermek, Mantıklı Düşünceler Önermek Kişide savunucu tutumu ve karşı koymayı kışkırtır, kişinin ilişkiyi kesmesine neden olur, bıkkınlık ve nefret uyandırabilir

İletişimde Engeller ENGEL SONUCU Yargılamak, eleştirmek, suçlamak, aynı düşüncede olmamak Çoğunlukla çocuklar bunları gerçek algılar. Benlik saygısını aşındırır ve karşı eleştiriyi kışkırtır Övmek, olumlu değerlendirmeler yapmak,aynı düşüncede olmak kendinden beklenenin fazla olduğunu düşündürür,istenen davranışı yaptırtmak için kullanılan bir manivela gibi algılayabilir, Kişinin düşüncesi ile övgü farklı ise kızgınlık ve kaygı yaratabilir, alışkanlık yapar, yokluğu eleştiri olarak algılanabilir Ad takmak, alay etmek Kişiye kendini değersiz hissetmesi, sevilmediği kanısına varmasına yol açabilir,genellikle karşılık vermeye iter, çocuğun özüne saygısını olumsuz etkileyebilir Yorumlamak, analiz etmek, tanı koymak Tehdit edici, tedirgin edici olabilir ve başarısızlık duygusu uyandırabilir. Kişi kendini korumasız ve köseye sıkıştırılmış hisseder

İletişimde Engeller Güven vermek, desteklemek, avutmak SONUCU Güven vermek, desteklemek, avutmak Kişinin kendini anlaşılmaz hissetmesine neden olur. Kızgınlık duyguları uyandırır, kişi genellikle mesajı kendimi kötü hissetmem yanlış biçiminde algılar Soru sormak, sınamak, sorgulamak, kaçamak yapmaya, yalana yol açar, korku ve kaygı yaratabilir, konuşma özgürlüğünü sınırlar, kişi sorulara yanıt vermekten kendi sorununu gözden kaçırır Oyalamak, şakacı davranmak, konuyu saptırmak, sözünden dönmek. Kişiye sorunlarının önemsiz, saçma sapan olduğunu düşündürür, kendisi ile ilgilenilmediğini, saygı duyulmadığını düşündürür, güven duygusunu yok eder Bir başka kişiyle karşılaştırmak, özüne saygısını aşındırır, kızgınlık yaratır, karşılaştıran ve karşılaştırılan kişiden uzaklaştırır Kızgınlık duygusunu birincil duygu olarak göstermek. anlaşılmadığını, d eğerli olmadığını duyumsatır, kızandan uzaklaştırır

İletİşİmde Engeller Emir Vermek , Yönlendirmek Uyarmak Gözdağı vermek Ahlak Dersi Vermek Öğüt Vermek Çözüm ve Öneri Getirmek Öğretmek, Söylev Vermek, Mantıklı Düşünceler Önermek Yargılamak, eleştirmek, suçlamak, aynı düşüncede olmamak Övmek, olumlu değerlendirmeler yapmak,aynı düşüncede olmak Ad takmak, alay etmek Yorumlamak, analiz etmek, tanı koymak Güven vermek, desteklemek, avutmak Soru sormak, sınamak, sorgulamak, Oyalamak, şakacı davranmak, konuyu saptırmak,sözünden dönmek. Bir başkasıyla karşılaştırmak, Kızgınlık duygusunu birincil duygu olarak göstermek

İLETİŞİMİ GÜÇLEŞTİRENLER TOPLUMSAL BEKLENTİLER Elalem ne der GENELLEMELER Bu ülkede her şey kötü!  Kadınlar yufka yüreklidir YAYGIN TUTUMLAR Ankaralılar resmiyeti sever Biz adam olmayız NEDEN SONUÇ İLİŞKİLERİNDE HATA Senin yüzünden elimi kestim Beni hasta ettiniz

NASIL DİNLİYORUZ? Kabul ederek mi? Ret ederek mi? Yok sayarak mı?

DİNLEME EDİLGİN Sessiz dinleme Hıhı, Anlıyorum, Evet , Biraz daha açıklar mısın? gibi tepkilerle sürer ETKİN Gelen mesajın çözümlenerek geri iletilmesidir. Mesaj “Yemek ne zaman hazır olur?” Çözümleme : Acıkmış Geri ileti “Çok acıkmışsın” gibi sürer

ETKİN DİNLEMENİN ÖN KOŞULLARI Herkesin sorununu çözebilecek yetenekte olduğunu kabul etmek ve ona güvenmek Karşımızdaki kişinin duygu ve düşüncelerini kabul etmek Duyguların anlık ve geçici olduğunu bilmek Sorunu çözmesi için yardım etmeye istekli olmak ve bunun için zaman ayırmak Empati yapmak, sorunu sahiplenmemek

KENDİMİZİ DİNLETMEK İÇİN NASIL KONUŞMALIYIZ? Sen Dili Ben Dili Kişiliğe yöneliktir Kişi değerlendirildiğini hisseder Benlik saygısını yok eder Öfke ve nefret duyguları oluşturur Çekingen ya da saldırgan insan yaratır. Davranışa yöneliktir Söyleyen kişi ile ilgili bilgi verir Benlik saygısını olumlu etkiler Sorunlu olana yardım isteği doğurur Atılgan insan yaratır.

BEN DİLİNİN ETKİSİ Ben dili etkilidir, çünkü; Karşımızdaki kişiyi değerlendirmez Sadece kendimiz hakkında gerçek bir bilgi verir

Ben Dİlİ Cümlelerİnİn Özellİklerİ Davranış yargısız tanımlanmalı Somut etki belirtilmeli Duygu ifade edilmeli DAVRANIŞ SOMUT ETKİ DUYGU

KIzgInlIğImIzI tanIyalIm Kızmak kolaydır. Ama doğru zamanda, doğru insana, doğru şekilde kızmak, işte önemli olan budur. ARİSTO Bizi kızdıran davranışlar neler? Yazalım ve bunlara ben dili ile cevap verelim.

Ne Yapmazsak Ben Dİlİ Cümlelerİ Etkİsİz Olur? Etkin dinleme yapılmıyorsa Yaşanan duygu şiddetinde ileti verilmiyorsa Güç ve otoriteye sık başvuruluyorsa Çözüm öneriliyorsa Ben mesajına direnç varsa ve vites değiştirmiyorsak

Güç nedİr? Kuvvet Zorluk

GÜCE KARŞI TEPKİLER BOYUN EĞMEK BAŞKA GÜÇ OYUNU İLE TIRMANDIRMAK OYUNU NÖTÜRLEMEK İŞBİRLİĞİ İLE ÇÖZÜM BULMAK

7 GÜÇ KAYNAĞI DENGE TUTKU KONTROL SEVGİ İLETİŞİM BİLGİ (Bilim, Sezgi,Tarih,Vizyon) ERDEM

değerler

Çatışma çözme yöntemleri Kazan-Kaybet Yöntemleri Baskıcı yöntem (Y I) Kazan Ödün veren yöntem Kaybet (Y II) Kaybeden Yok Yöntemleri Demokratik yöntem Kaybeden yok (Y III)

Baskıcı yöntem (Yöntem I) Bu yöntemde Güç kullanarak çatışma kazanılır. Diğer taraf kaybeder ve mutsuz olur. Dikey bir ilişki vardır. Çatışma çözümünde güçsüz etkisizdir. Bu nedenle sorumluluk duygusu ve iç denetim gelişmez. Sürekli izleme gerektirir.Güç karşı tarafta ilişkiyi iyice bozan baş etme yöntemlerini oluşturur. Duygular olumsuzdur.

Ödün veren yöntem (Yöntem II) Bu yöntemde bir çatışma çıkıncaya olay büyümesin diye davranış görmezden gelinir ya da dayatmaya direnilmez. Karşı tarafın dediğini kabul eder ancak kaybettiğini hisseder ve mutsuz olur. Dikey bir ilişki vardır. Her istediğini elde eden tarafta iç denetim ve sorumluluk duygusu gelişmez. Dangalak ,anlayışsız, bencil ve işbirliğinden yoksun olur. Sürekli kaybeden tarafta ötekine karşı olumsuz duygular oluşur ve güçle baş etme yöntemleri geliştirir

Demokratik yöntem (Yöntem III) Kaybeden Yok Yöntemi Her iki taraf birbirlerinin haklarına, gereksinimlerine saygı duyar. Çatışma durumunda her iki tarafa da uygun gelebilecek bir çözüme birlikte karar verip uygularlar. Hiç kimse kaybetmez, herkes kazanır ve mutlu olur. Eşit ve yatay bir ilişki vardır. Karşı tarafta saygı duyulduğu ve düşüncesine önem verildiği için Güven duygusu gelişir. Kimse kaybetmediği için nefretin yerini sevgi alır. Yakınlık oluşur. Demokratik bir yaşam felsefesi hayata geçirilmiş olur.

YÖNTEM III’ü KULLANABİLMEK İÇİN ALT YAPI Kabul İlişkide kişilerin eşitliğini sağlama Etkin dinleme Ben dili Beyin fırtınası becerisi Güç kullanılmayacağına güven

YÖNTEM III ALTI BASAMAKTAN OLUŞUR Sorunu tanımlama Olası çözüm seçenekleri üretme Seçenekleri değerlendirme Seçeneklerden herkese en uygun olana karar verme Kararın nasıl uygulanacağını belirleme Çözümün başarısını değerlendirme

ÖZET ( Olmazsa olmazlarImIz) Kendini tanıma, duyguları fark etme Herkesin eşit olduğunu kabul etme İnsanları oldukları gibi kabul etme Somut etki yok ise sorunu sahiplenmeme Etkin dinleme Rahatsızlıkları ben dili ile ifade etme Çözümü ya da ne yapacağını söylememe Çatışmalarda “KAZANAN KAYBEDEN YOK” yöntemini kullanma

Sonuç olarak; İnsanlar da ülkelere benziyor sınırları var yüzölçümleri yasaları var bayrakları, ilkeleri. kimi dağlık bir arazidir, kimi kıraç, kimi bereketli… kimi dardır, kimi engin göz alabildiğine, kiminin sınırından, sıkı pasaport denetimiyle girilebilir

elini kolunu sallayarak varabileceği son nokta girersin kiminden içeri. sonuçta ne küçümse insanları derim kızım ne de önemse gereğinden çok ama anlamaya çalış nedir sınırlarının varabileceği son nokta nedir ve ne kadar genişleyebilir yüzölçümleri… Ataol Behramoğlu

SEMA KÖSEOĞLU UZMAN PSİKOLOJİK DANIŞMAN AİLE DANIŞMANI BaşarI dİleklerİmle SİMURG KİŞİSEL GELİŞİM VE PSİKOLOJİK DANIŞMA MERKEZİ ZİGBURG CAD.NO:7/1 SELÇUK İZMİR SEMA KÖSEOĞLU UZMAN PSİKOLOJİK DANIŞMAN AİLE DANIŞMANI