Çevresel Sinir Sistemi

Çevresel Sinir Sistemi Merkezi sinir sisteminden çıkan organlarla bağlantı kuran sinirlerin tamamı ÇEVRESEL SİNİR SİSTEMİ’ni oluşturur.

Peki sinirsel iletim nasıl gerçekleşir? Çevremizde veya vücudumuzun içinde bizim tepki vermemizi sağlayan etkiler olur.Örneğin;papatya çok güzel kokar,biz papatyanın kokusunu nasıl alırız?Papatyanın kokusu bizi etkiler ve burnumuz bu kokuyu alarak tepki vermiş olur.Buna benzer birçok örnek verebiliriz.Çevremizde ve vücudumuzun içinde tepki vermemizi sağlayan fiziksel,kimyasal,biyolojik etkilere uyarı denir.

Bu fiziksel,kimyasal ve biyolojik uyarıları(ses,ışık,koku gibi)duyu organlarımızda bulunan duyu hücrelerimiz alır ve sinir hücrelerimize iletir.Bu uyarı sinir hücrelerimizde değişikliğe uğrar.Bu değişikliğe biz UYARTI MESAJI diyoruz.

Uyartı mesajı sinir hücrelerimizde ilerler ve son olarak merkezi sinir sistemimize gelir.Merkezi sinir sisteminde beyin tarafından uyartı mesajına CEVAP verilir.

Ve bu cevap, yine vücudumuzdaki sinirler aracılığıyla ilgili kaslara,organlara,salgı bezlerine iletilir.Böylece organlar, kaslar veya salgı bezleri tarafından uyarıya karşı TEPKİ verilir.

Uyarı Uyartı mesajı Tepki Cevap

ÖRNEK

Uyarı: Buruna tüy değmesiyle burundaki duyu hücreleri uyarılır.

Duyu hücreleri aldığı uyarıyı sinirlere iletir.

Uyartı mesajı: uyarı sinir hücrelerinden geçerken uyartı mesajına dönüşür ve sinirler,uyartı mesajını beyne iletir.

Beyin uyartı mesajına cevap verir ve bu cevaba yine sinirler aracılığıyla buruna gönderilir.

TEPKİ: Beyinden gelen cevaba tepki verilir ve burun kaşınır.

Çevresel Sinir Sistemi; İkiye ayrılır.Somatik Sinir Sistemi ve Otonom Sinir Sistemi’dir.

Somatik sinir sistemi ; Motor ve duyu nöronları ile donatılmıştır. İsteğimizle çalışan organlar (iskelet kaslarını) idare eder. Koşma, şarkı söyleme, resim yapma gibi beynin kontrolünde olan hareket ve davranışlarımızı bu sistem yardımıyla yürütürüz. Hücre gövdeleri merkezi sinir sisteminde akson uzantıları ise iskelet kaslarına uzanan miyelinli sinirlerdir.

Otonom Sinir Sistemi ; İsteğimiz dışında faaliyette bulunan bütün iç organlara (Mide, kalp. pankreas, akciğer, bağırsak vs) sinir gönderen özel bir sinir sistemi’dir. Otonom sinir sistemi omurilik, omurilik soğanı ve hipotalamusta bulunan merkezlerce kontrol edilir. Sinirlerin tahribatı kasları köreltmez ancak kasların işlevleri bozulur. Otonom sinir sistemi kararlı bir iç dengenin oluşturulmasında görevli olması yönüyle homeostasinin sağlanmasında doğrudan etkilidir. Sadece miyelinsiz motor nöronlardan oluşur. Otonom sinir sistemi sempatik ve parasempatik sinir sistemi olarak ikiye ayrılır. Sempatik ve parasempatik sinirler genellikle girdikleri organlarda zıt etki yapma eğilimindedir.

Refleks nedir ? Dış ortamdan gelen uyarılara organizmanın verdiği ilk ve en kısa yanıta Refleks denir.Refleksler düşünmeden gerçekleştirdiğimiz davranışlardır.Bebeklerin meme emmesi,göz kapağının kırpılması,sıcak cisme değen elin aniden çekilmesi birer refleks hareketidir.

-The End-