Hidrojen Enerjisi Sistemi & Türkiyenin Çağdaş Uygarlığa Erişmesi T. Nejat Veziroğlu Temiz Enerji Araştırma Enstitüsü, Miami Üniversitesi Dünya Hidrojen Enerjisi Derneği Başkanı

YILLIK ÜRETİM / İHTİYAÇ

KUZEY KUTBUNDAKİ ERİME 1979 YAZI 2003 YAZI

DENİZ SEVİYESİNDEKİ ARTIŞ 0.9 metre 0.6 0.3 2000 2020 2040 2060 2080 2100 1990’ daki deniz seviyesi üzerinden artış (küresel ortalama) En kötü durumda 971 ppm CO2 En iyi durumda 478 ppm

ÇEVRE, SAĞLIK VE TOPLUM PROBLEMLERİ İKLİM DEĞİŞİKLİKLERİ (SERA TESİRİ) HAVA KİRLENMESİ OKSİJEN AZALMASI ASİT YAĞMURLARI OZON TABAKASI DELİNMESİ ÇEVRE KİRLENMESİ SAÇILAN PETROLLER GÜRÜLTÜ GÖRÜNTÜ KİRLENMESİ PETROL HARPLERİ NÜFUS ARTIŞI

FOSİL YAKITLARIN ÇEVREYE ZARARLARI (2008) TOPLAM YILLIK ZARAR: $6 TRİLYON

FOSİL YAKITLARIN KUSUR VE SEVAPLARI

YENİ PRİMER ENERJİ KAYNAKLARI NÜKLEER DOĞURGAN REAKTÖRLER NÜKLEER KAYNAŞIM REAKTÖRLERİ GÜNEŞ ENERJİSİ RÜZGAR ENERJİSİ DENİZ / SU ENERJİSİ JEOTERMİK ENERJİ

YENİ ENERJİ KAYNAKLARININ KUSURLARI BAZILARI KESİNTİLİ TÜKETİM MERKEZLERİNDEN UZAKTA YAKIT DEĞİL DEPOLANMAZ (NÜKLEER HARİÇ) TAŞINMAZ (NÜKLEER HARİÇ) NETİCE: KUSURLARI ORTADAN KALDIRACAK BİR BAĞLAYICIYA GEREK VAR

BAĞLAYICI SİSTEMİN NİTELİKLERİ DEPOLANABİLİR OLMALI TAŞINABİLİR OLMALI YAKIT OLMALI EKONOMİK OLMALI YENİLENEBİLİR OLMALI TEMİZ OLMALI NETİCE: BAĞLAYICI SİSTEM SENTETİK YAKIT OLMALI

Ağırlık Kütle / Enerji (HHV) Hidrojen D.Gaz LPG Benzin Etanol Metanol

Hacim Hacim / Enerji (HHV) Benzin LPG D.Gaz Etanol Metanol Hidrojen Sıvı Yakıtlar Yararlanma Verimliliği Etkisi m3 / GJ

Hacim Hacim / Enerji (HHV) Gaz Yakıtlar Yararlanma Verimliliği Etkisi Hidrojen m3 / GJ D.Gaz

Tahrik Faktörü Tahrik faktörü Sıvı Yakıtlar Gaz Yakıtlar Metanol LPG D.Gaz Benzin H2

YAKITLARIN DÖNÜŞÜM NİTELİKLERİ Dönüşüm Metodu Hidrojen Fosil Yakıtlar Alevli yanma Direkt buhar üretimi Katalitik yanma Kimyasal dönüşüm (Hidrit) Elektrokimyasal dönüşüm (Yakıt pilleri)

Hidrojen ve Fosil Yakıtların Kullanım Verimliliklerinin Mukayesesi 0.74 Ağırlıklı Ortalama Termal Enerji alevli yanma katalitik yanma buhar üretimi Elektrik Enerjisi yakıt pilleri Karayolu Taşımacılığı i.y. motor yakıt pili / EM Sesten Yavaş Jetler Sesten Hızlı Jetler Kullanım Verimliliği Oranı (hF/hH) Uygulama/ Teknoloji 1.00 0.80 0.54 0.82 0.40 0.72

Yakıtların Emniyet Sıralaması(*) Özellikler Benzin Metan Hidrojen Yakıtın zehirliliği 3 2 1 Yanma ürünlerinin zehirliliği (CO, SOx, NOx, HC, SM) Yoğunluk Difüzyon katsayısı Isıl Değeri Tutuşma sınırı Tutuşma sıcaklığı Alevlenme sıcaklığı Patlama enerjisi Alev yayılması Toplam 30 20 16 Emniyet katsayısı, fs 0.53 0.80 1.00 1 En Emniyetli; 2 Az emniyetli; 3 En Az Emniyetli

YAPAY YAKITLARIN MUKAYESESİ (AMONYAK, ETİL-ALKOL, H2, METİL ALKOL, SENTETİK D.G., SENTETİK PETROL) NİTELİK YAKIT EN HAFİF H2 EN İYİ ARAÇ YAKITI EN VERİMLİ EN TEMİZ EN EKOMOMİK EN DÖNÜŞEBİLİR EN YENİLENEBİLİR NETİCE: EN İYİ BAĞLAYICI SİSTEM: HİDROJEN ENERJİ SİSTEMİ

HİDROJEN ENERJİ SİSTEMİ

HİDROJEN MEDENİYETİNİN GETİRECEĞİ KALICI ÇÖZÜMLER İKLİM NORMAL’E DÖNECEK HAVA TEMİZ OLACAK ASİT YAĞMURLARI OLMAYACAK OZON TABAKASINI DELEN KİMYEVİ MADDELER ÜRETİLMEYECEK ÇEVRE KİRLENMEYECEK PETROL SAÇILMASI ORTADAN KALKACAK GÜÇ ÇEVRİM CİHAZLARI SESSİZ OLACAK ELEKTRİK DAĞITIM HATLARI KALMAYACAK (ENERJİ YER ALTINDAN BORULARLA TAŞINACAK) HER ÜLKE KENDİ YAKITINI ÜRETECEK PETROL HARPLERİ OLMAYACAK HAYAT SEVİYESİ YÜKSELECEK, NÜFUS ARTIŞI DURACAK

KÖMÜR/LİNYİT KULLANIMI (Bugün)

KÖMÜR / LİNYİT - H2 KULLANIMI (Yarın)

NÜKLEER ENERJİ (Bugün)

NÜKLEER ENERJİ (Yarın)

ENERJİ SİSTEMLRİNİN EKONOMİK MUKAYESESİ (2008) $33.60/GJ $27.00/GJ $23.40/GJ

ISO MİLLETLERARASI STANDARTLAR 1990 ISO/TC-197 Komitesi Tarifler Ölçümler Depolama ve Taşıma Emniyet Araçlar Havacılık ve Uzay Elektro-Kimyasal Cihazlar Hidritler Çevre Uygulamalar ISO 1990

UNIDO MİLLETARASI HİDROJEN ENERJİSİ TEKNOLOJİLERİ MERKEZİ 2004

HİDROJEN ENERJİSİNİN YAPILANMASI

Türkiye Döviz Geliri, Enerji İthalatı ve Toplam İthalat Enerji İthalatı : Petrol, Doğalgaz, Kömür Kaynak: 2005 yılına kadar değerler TÜİK ve ETKB’den, ileriye yönelik tahminler ise DPT’nin ekonomide %5-6’lık büyüme tahminleri ve ETBK’nın enerji talep artış tahminlerine göre hesaplanmıştır. Enerji İthalatı : Petrol, Doğalgaz, Kömür Kaynak: 2005 yılına kadar değerler TÜİK ve ETKB’den, ileriye yönelik tahminler ise DPT’nin ekonomide %5-6’lık büyüme tahminleri ve ETBK’nın enerji talep artış tahminlerine göre hesaplanmıştır.

TÜRKİYE VE BAZI MEMELEKETLERİN KİŞİ BAŞINA MİLLİ GELİRLERİ Kişi başına milli gelir (ABD Doları) Yıllar

Yüzyılda Bir Gelen Fırsatlar 1974’te A.B’ye Muracaat Birinci Irak Harbi (1990) Hidrojen Enerjisi (2008)

TÜRKİYE VE BAZI MEMLEKETLERİN KİŞİ BAŞINA MİLLİ GELİRLERİ Kişi Başına Gelir (ABD Doları) Yıllar

TÜRKİYENİN ÇAĞDAŞ UYGARLIĞA GEÇİŞİ Ekonomik Bağımsızlık Yüksek Hayat Seviyesi Temiz Çevre 2050 2010 Hidrojen Enerji Sistemi

GENERAL MOTORS

Hidrojenle calisan Yaris Arabasi

Hidrojenle calisan Denizaltilari

veziroglu@miami.edu veziroglu@iahe.org www.iahe.org