Besin maddelerinin oksijenli ve oksijensiz SOLUNUM SİSTEMİ Besin maddelerinin oksijenli ve oksijensiz olarak parçalanıp enerji elde edilmesine solunum denir. İki çeşit solunum vardır 1.Dış solunum 2.İç solunum(Hücresel solunum)
Solunum organlarında oksijenin dışarıdan alınması,karbondioksitin dışarı atılması olayına dış solunum denir Hücrede besin oksijen ile yakılarak enerji üretilmesine hücresel solunum yani iç solunum denir. Solunum bütün canlılarda gece ve gündüz devam eder.
İnsanda solunum sistemi organları şunlardır. Burun Yutak Gırtlak Soluk borusu ve bronşlar Akciğerler
BURUN Havanın akciğerlere giriş yeridir. Burnun içinde kılcal damarlar,kıllar ve mukus bulunur. Kılcal damarlar alınan havayı ısıtır. Kıllar havadaki toz ve yabancı maddeleri tutar. Mukus (sümüksü madde)alınan havayı nemlendirir.
YUTAK Soluk borusu ve yemek borusunun birleştiği bölgedir. Alınan havanın soluk borusuna iletilmesini sağlar.
GIRTLAK Yutaktan gelen havayı soluk borusuna iletir. Ses tellerini bulundurur.
SOLUK BORUSU VE BRONŞLAR Soluk borusu ( trakea) yaklaşık 2-5 cm genişliğinde ve 10 cm kadar uzunlukta olan boru şeklinde bir yapıdır. Trakea sağ ve sol 2 tane ana bronşa ayrılır. Bir bronş sağ akciğere bir bronş da sol akciğere girer. Ana bronşlar akciğere girdikten sonra dallanması devam eder, ve her bir dallanma daha dar, daha kısa, ve daha çok sayıda tüp oluşması ve ağaç gibi bir yapı oluşturması ile sonuçlanır.
Soluk borusu havanın akciğerlere iletilmesini sağlar. Kıkırdak halkalardan oluşur.
BRONŞLAR VE BRONŞCUKLAR Soluk borusu akciğerler girmeden iki kola ayrılır.Bunlara bronş denir. Bronşlar akciğerlere girince ince kollara ayrılır.Bulara bronşcuk denir. Bronş ve bronşcukların yapısı soluk borusuna benzer.
UYUYORMUYUZ!!!!!!!
AKCİĞERLER Göğüs boşluğu içerisinde en fazla hacmi kaplayan akciğerler 2 tane olup, süngerimsi yapıda, rengi açık pembe olan organlardır. Akciğerler dıştan göğüs kafesi ve alttan da göğüs ve karın boşluğunu ayıran diyaframla çevrilmişlerdir.
Sağ akciğer 3, sol akciğer 2 bölümden yapılmıştır Sağ akciğer 3, sol akciğer 2 bölümden yapılmıştır. Bu bölümlere lob denir. Sol akciğerin 3. lobunun yerlni kalp almıştır.Sağ akciğer lobu, sol akciğere göre % 10 daha büyüktür. Akciğerlerin çok önemli olan ıki görevi vardır. Dışarıdaki havayı alıp (soluk alma), hava içindeki oksijenin alveollerin etrafındaki kılcal kan damarlarına geçmesini ve organlardan kirli kanla gelen karbondioksidi alveollere alıp dışarı atılmasını (soluk verme) sağlar. Akciğerler iki katlı plöra denilen zarla kaplıdır. Bu zar, akciğerleri sarma ve koruma fonksiyonunun yanında, içerdiği sıvı sayesinde akciğerlerin rahatça daralıp, gevşemesini sağlar.
Bronşlar akciğerlerin içinde bronşçuklara ayrılır Bronşlar akciğerlerin içinde bronşçuklara ayrılır.Bronşçukların ucunda hava keseleri (ALVEOL) bulunur.Alveollerin etrafında ise bol miktarda kılcal kan damarları bulunur. Gaz alış verişi burada gerçekleşir.
Alveole giren havadaki oksijen kılcal kan damarlarına geçer Alveole giren havadaki oksijen kılcal kan damarlarına geçer. Kirli kandaki karbondioksit de yine alveollerde tutularak dışarı verilir. Buna hücre dışı solunum denir.
SOLUK ALIP VERME KİM TARAFINDAN KONTROL EDİLİR? Soluk alıp verme omurilik soğanı tarafından kontrol edilmektedir
SOLUK ALMA Soluk alma sırasında şu olaylar gerçekleşir. Diyafram kası kasılır ve düzleşir. Kaburgalar arası kaslar kasılır. Göğüs boşluğu genişler Akciğerler genişler ve akciğerlerdeki iç basınç düşer Dış basınç iç basınçtan yüksek olduğu için hava akciğerlere dolar.
SOLUK VERME Soluk verme sırasında şu olaylar gerçekleşir. Diyafram kası gevşer ve kubbeleşir. Kaburgalar arası kaslar gevşer Göğüs boşluğunun hacmi küçülür Akciğerler daralır ve akciğerlerdeki dış basınç artar. İç basın,dış basınçtan yüksek olduğu için hava akciğerlerden dışarı atılır.