KÜRESEL EKONOMİK YENİDEN YAPILANMA SÜRECİNDE TÜRKİYE EKONOMİSİ Türkiye’nin Stratejik Sektörlerinde Temel Politikalar Paneli - Enerji Sektörü - Necmiddin BAĞDADİOĞLU Hacettepe Üniversitesi Beşinci İzmir İktisat Kongresi 30 Ekim 2013
Panel Çerçevesi Küresel eğilimler Temel sorunlar ve çözüm önerileri Makroekonomik istikrar, yüksek büyüme ve cari açığın yönetimi konularında gerekli sektörel dönüşüm alanları ve politikalar Türkiye’nin geliştirmesi gereken teknolojik kabiliyetler
Tespit İktisadi başarı, sistemin esnekliği … – Tüketim tercihleri – Üretim teknolojisi İktisadi sistemin hedefleri … – Üretim kararı – Gelir paylaşımı İktisadi sistemin Faydası < Maliyeti Yeniden Yapılandırma
İzmir İktisat Kongreleri 1923: Önemi kendinden menkul 1981: Dışa açık büyüme stratejisi ön plana çıkıyor 1992: Soğuk savaş bitiyor, Sovyetler Birliği dağılıyor 2004: Türkiye-AB tam üyelik müzakereleri başlıyor 2013: 2008’deki ekonomi kriz ortamı sürüyor
Enerji Alanında Küresel Eğilimler, Sorunlar ve Çözüm Önerileri Gelecek 20 yılda enerji tüketiminin yaklaşık % 40 artması bekleniyor. Çevre duyarlılığı içerisinde bunun nasıl karşılanacağı üzerinde duruluyor. Arz Güvenliği ve Enerji Verimliliği (mevcut potansiyel+yeni kaynaklar) – Kaya gazı/kaya petrolü – Karbon tasarruf eden teknolojiler – Yenilenebilir enerji kaynakları – Talep yönetimi (duyarlı tüketim) Enerji milliyetçiliği ve ulusal şampiyonlar
AB Müktesabatında neredeyiz? Enerji iç piyasası – AB Elektrik direktifi üçüncü paketine uyum Yeni Elektrik Piyasası Kanunu Elektrik fiyatı eşitleme mekanizması Enerji Piyasaları İşletme A.Ş. Dağıtım şirketlerinin izleme ve denetimi EPDK’dan ETKB’ye? – Elektrik dağıtım varlıkları özelleştirildi – Elektrik üretim varlıklarının özelleştirilmesi: hedef 2016
Doğal gaz piyasası – Evsel olmayan tüm tüketiciler 2013 yılında serbest tüketici – İthal doğal gaz portföyündeki özel sektör payı %25’e ulaştı – BOTAŞ’ın mevcut ithalat lisanslarının süresi 2013’te 10 yıl daha uzatıldı – Kontrat devri programı veya BOTAŞ’ın faaliyetlerinin ayrıştırılmasında gelişme yok!
Arz güvenliği – TANAP, TAP – Petrol Kanunu – ENTSO-E, Gürcistan – Nükleer santrallar
World Bank, 2013 Mevcut Durum
Türkiye ne yapabilir? Yıllık enerji talebinin %7-8 artmaya devam etmesi bekleniyor. Özelleştirme Enerji kaynak çeşitliliği Enerji entegrasyonu – Sisteme erişim – Tarife belirleme (tüketici, üretici) Bölgesel işbirliği Ortak ticaret alanı Ortak iş yapma kültürü
TEŞEKKÜRLER …