FMEA Failure Mode and Effects Analysis-Hata Türü ve Etkileri Analizi

FMEA Tarihçesi İlk kez 1960’lı yılların başında Ay Seyahati programlarında, NASA tarafından kullanılmıştır. Tekniğin amacı, hata ve arızaya meydan vermeyecek ürünlerin ortaya konabilmesidir. Uygulanmaya başladığı ilk yıllarda sadece tasarım amaçlı olarak kullanılan teknik, daha sonraki yıllarda sistem, süreç ve servis amaçlı olarak da önleyici bir yaklaşım olarak kullanılmaya başlanmıştır. Amaç şu iki temel soruya cevap vermektir: Ne yanlışlık olabilir? Eğer bir şeyler yanlış giderse, bunun olasılığı ve sonuçları nelerdir?

FMEA Nedir? Hatanın ortaya çıkmadan ve hatayı beklemediği için önlem almamış olan müşteriye ulaşmadan önce belirlenip, giderilmesini sağlayan bir hata analizi tekniğidir. Bu özelliği ile hataları ortaya çıkararak onarmak amacını taşıyan kalite kontrol yöntemlerinden farklılık gösterir. Çünkü, amacı hataları bulup onarmak değil, öngörüp, önlemek olan bir koruyucu tekniktir. Aynı zamanda bulduğu hataları risk önceliğine göre sıralayan bu metot, yöneticilere (karar vericilere) kıt olan kaynakları, öncelikli olarak hangi sorunları çözmek için kullanacaklarını göstermektedir.

FMEA Nedir? Takım çalışması Önleyici ve uyarıcı bir teknik Hataları ve hata sebeplerini proses tamamlanmadan önce inceleme Oluşabilecek hataları inceleme

FMEA Nedir? Bir sistemde, tasarımda, proseste veya serviste oluşan hataları, problemleri müşteriye ulaşmadan önce tanımakta ve elimine etmekte kullanılan bir kalite tekniğidir.

İki prensibe dayalıdır: Hatanın öncelikle tanımlanabilmesi için benzer üretim veya servislerde kullanılacak önceki ve benzer bilgilerin, müşteri şikayetlerinin ve diğer yararlı tüm bilgilerin kullanılması. Sonuçlandırılabilir istatistikler, matematiksel modellemeler, simülasyonlar ve gerçekçi bir mühendislik kullanarak hataların tanımlanması.

Analizin başarılı bir şekilde yapılabilmesi için: Bilinen ve potansiyel hataların tanımlanması gerekir. Her bir hata türünün sebepleri ve etkilerinin ifade edilmesi gereklidir. Tanımlanmış hataların öncelik sırasına konulmuş olması gerekir. Takip eden problemin düzeltici faaliyetlerinin ortaya konması gerekir.

FMEA Çeşitleri Sistem FMEA Tasarım FMEA Proses FMEA Servis FMEA

Sistem FMEA Hedef operasyonel (etkinlik ve performans) faktörler ile ekonomik faktörler arasında uygun bir denge tanımlamak ve oluşturmaktır. Bu hedefe ulaşmak için sistem FMEA; müşterinin belirlenmiş ihtiyaç, istek ve beklentileri dikkate alınarak yapılmalıdır. Sistem FMEA tasarım ve ilk konsept belirlemede sistem ve alt sistemlerin analiz edilmesinde kullanılır.

Tasarım FMEA Ürünlerin üretim kararı verilmeden önce uygulanır. Tasarımdaki hatalardan dolayı hizmet veya imalat aşamalarında ortaya çıkabilecek olası ürün hata şekillerini ele alır.

Proses FMEA İmalat ve montaj süreçlerini analiz etmede kullanılır. Proses veya montaj yetersizliklerinden kaynaklanan hata türleri üzerinde odaklanır. FMEA sonucu, proseste yapılan iyileştirmeler, bu tekniğin aynı zamanda proses geliştirme yaklaşımı olarak tanımlanmasını sağlar.

Proses FMEA Proses FMEA, kusursuz ürünler üretmek için analizcilere montaj ve imalat proseslerinde kullandıkları makineleri, aletleri, prosesleri ve insan gücünün etkilerini analiz ederek, imalat proseslerini değerlendirebilme yani zayıf noktalarını belirleme olanağını verir

Servis FMEA Hizmetler müşteriye ulaşmadan önce hizmetlerin analiz edilmesinde kullanılır. Sistem veya proses yetersizliklerinden kaynaklanan hata türleri üzerinde odaklanır.

Hata Önceliklerini Belirleme Ortaya çıkma (O) Ağırlık (A) Saptama (S

FMEA Aşamaları Hazırlık Aşaması: Kapsamın belirlenmesi Takım kurulması Prosesin incelenmesi

FMEA Aşamaları Proseste yapılan hatalara yönelik çalışmalar: Olası hata türlerinin belirlenmesi Olası hata etkilerinin belirlenmesi Olası hata nedenlerinin belirlenmesi Olası hataları saptamak için yapılan kontrollerin belirlenmesi

FMEA Aşamaları Hata türlerinin belirlenmesi: Her hatanın risk esasına göre kritiklikleri belirlenmesi. Risk Öncelik Sayısı adı verilen kritiklik sayısına göre bir önceliklendirme ve sıralama yapılır.

FMEA Aşamaları Risk öncelik sayısının değerlendirilmesi: Bu sayı değerlendirilerek önlem alınacak hata türleri belirlenir. Alınacak önlemler belirlenir.

FMEA Aşamaları Önlemlerin uygulanması: Belirlenen sıralamaya göre, bu hatalar için çözümler bulunur ve uygulamaya konulur. Çözümler uygulamaya konduktan sonra, hataların risk öncelik sayıları tekrar ölçülür ve uygulamanın sonuçları yeni bir FMEA çalışması ile değerlendirilir.

Uygulama FMEA Uygulaması.doc

Uygulama Hata Türü Hata Sebebi Hata Etkisi Düzeltici Faaliyet Bayat Düşük nem içeriği Geçmiş raf ömrü Zayıf paketleme Kötü tad Atılma Kayıp satışlar Nemi artır Daha iyi paket kapağı Daha kısa raf ömrü Kırık Çok ince Çok gevrek Kötü elleçleme Kötü kullanım Paketin içine elini sokmak zor Kötü görünüm Ağız içine zarar Eski olarak algılama Tarifi değiştir Süreci değiştir Paketlemeyi değiştir Çok tuzlu Eski tarif Prosesin kontrol altında olmaması Tuzun düzenli dağıtılmamış olması Daha az yemem Daha çok su içme Sağlığa zarar Tarifle deneyler yapma Süreçte deneyler yapma Düşük tuz eklemeyi önermek