KADIN VE AİLE SAĞLIĞI HİZMETLERİ İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ SAĞLIK VE SOSYAL HİZMETLER DAİRE BAŞKANLIĞI SAĞLIK VE HIFZISSIHHA MÜDÜRLÜĞÜ

HOŞGELDİNİZ

İNFERTİLİTE (KISIRLIK)

BU EĞİTİMDE NELER PAYLAŞACAĞIZ? Kısırlığın tanımı Gebe kalma şansını etkileyen faktörler Kadın ve erkekteki kısırlık nedenleri Kısırlık tedavisine yönelik yapılan işlemler Tedavi yöntemleri

KISIRLIK 1 yıl süre ile hiçbir korunma yöntemi uygulanmadan ve düzenli cinsel ilişkide bulunulmasına rağmen gebelik olmaması durumudur. 5

GEBE KALMA ŞANSINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER Kadının yaşı Cinsel ilişki sıklığı Zamanlama Süre Patoloji *Biyolojik saat ilerledikçe kadının gebe kalma şansı giderek azalır. Bunun en önemli nedeni yaş ile birlikte yumurtalıklardaki yumurta sayısı ve kalitesinin azalmasıdır. 20 yaşında bir kadın ile 21 yaşındakinin gebe kalma olasılıkları arasındaki fark çok büyük değilken 30lu yaşlarda bu fark daha fazla anlam kazanır. *Cinsel ilişki sıklığı açısından normal ya da anormal diye bir sınıflama yapmak doğru değildir. Önemli olan ilişki sayısının az ya da çokluğu değil yeterliliğidir. Bunun için optimum sayı haftada 3 ilişkidir. *Cinsel ilişki sıklığının yanı sıra ilişkinin zamanlaması da önemlidir. Yumurtlamanın olduğu günlerde girilecek olan ilişki, gebelik olasılığını arttıracaktır. *Çiftin ne kadar zamandır çocuk istediği önemli bir noktadır. Gebe kalmaya uğraşan çiftlerde aradan geçen süre uzadıkça, tıbbi yardım almadan başarılı bir gebelik elde etme olasılığı da o ölçüde azalmaktadır. *İnfertiliteye neden olabilecek bir patolojinin varlığı da gebelik şansını azaltır. Bunlara en güzel örnek geçirilmiş ameliyatlar ya da endometriozisdir. 6

HANGİ DURUMLARDA 1 YIL BEKLEMEK GEREKSİZDİR? Çok sık ya da seyrek adet görmek Geçirilmiş pelvik enfeksiyon öyküsü İkiden fazla sayıda düşük Kadın yaşının ileri olması Erkekte testislerin küçük olması Prostat enfeksiyonu öyküsü Bu durumlarda bir yıl geçmesini beklemeden derhal bir uzmana başvurup tedaviye başlanmalıdır. 7

KISIRLIK NEDENLERİ (KADINA AİT NEDENLER) Tüplerde çift taraflı tıkanıklık, hasar veya yapışıklık Rahimle ilgili yapısal sorunlar (endometriozis, myom) Yumurtlama sorunları Rahim ağzı sorunları İç salgı sistemi sorunları 8

KISIRLIK NEDENLERİ (ERKEĞE AİT NEDENLER) Testislerdeki damarların genişlemesi (varikosel) Üreme organlarının iltihaplanması Testislerin olmaması / normalden az çalışması Sperm sayısı ve kalitesinde düşüklük Testislerdeki tümörler Hormonal bozukluklar 9

KADINDA TEDAVİYE YÖNELİK YAPILAN İŞLEMLER Öykü (cybh vs.) Fizik ve genital muayene (rahim ağzının,rahimin ve tüplerin değerlendirilmesi) Ultrason, laparoskopi, histereskopi, histerosalpingografi Hormon testleri (FSH,LH,TSH,T3,T4, prolaktin, progesteron… vs) Yumurtlamanın değerlendirilmesi Endometrial biyopsi 10

ERKEKTE TEDAVİYE YÖNELİK YAPILAN İŞLEMLER Öykü (inmemiş testis,travma, cybh vs.) Fizik ve genital muayene Hormon testleri (FSH,LH,total veya serbest testesteron, prolaktin) Semen analizi (meni hacmi,sperm sayısı,hareketlilik,spermin yapısı) Mikrobiyolojik ve serolojik testler Pelvik doppler ultrasonografi Genetik testler Erkeklerin muayenesi infertilite konusunda uzman ürologlar tarafından yapılmaktadır. Bu işlemlerden sonra hangi tedavi yönteminin seçileceğine karar verilir. Durumunuzun değerlendirilmesi için ilgili bölüm hekimlerinin bir araya gelmeleri ve ortak görüş bildirmeleriyle, her çift için en uygun olduğuna karar verilen tedavi yöntemi seçilmektedir. 11

TEDAVİ YÖNTEMLERİ Tüp Bebek Aşılama Mikro enjeksiyon PESA – PTSA – TESE 12

TÜP BEBEK - IVF (IN VITRO FERTİLİZASYON) Kadından toplanan yumurtanın, erkeğin spermi ile in vitro ortamda (vücudun dışında, bir tüp içinde) birleştirildiği bir üreme teknolojisidir. Yumurtalıklar ilaçla uyarılır ve çatlama olmadan önce, hafif bir anestezi altında ultrason yardımıyla yumurtalar toplanır. Laboratuar ortamında her yumurta etrafına 50.000 – 100.000 sperm konularak döllenmenin oluşması beklenir. Döllenme oluştuğunda, uygun sayıda embriyo rahim içine yerleştirilir. 13

AŞILAMA – IUI (INTRA UTERIN INSEMINASYON) Erkekten alınan spermin, kadının vajinasına bırakılması şeklinde uygulanan bir yöntemdir. Aşılama daha çok rahim ağzına ait problemlerin bulunduğu, sperm sayısında ve hareketliliğinde hafif bozuklukların bulunduğu veya çifte ait hiçbir problemin bulunmadığı, açıklanamayan kısırlık durumlarında uygulanır. Aşılama işleminde yumurtalıklar ilaçla uyarılarak, 2-5 adet yumurta taşıyan folikül gelişimi sağlanır. Uygun zaman geldiğinde, çatlama iğnesi verilir. Sperm örneği, embriyoloji laboratuarı koşullarında özel bir yıkama işleminden geçirildikten sonra, kaliteli sperm yoğunluğu artırılmış olan örnek, yumurtlama ile aynı anda çok ince plastik kanülle muayene pozisyonunda rahim içine verilir. 14

MİKROENJEKSİYON – ICSI (INTRASTOPLAZMIK SPERM ENJEKSİYONU) Seçilmiş sağlıklı bir spermin, yine seçilmiş sağlıklı bir yumurta içerisine enjekte edilerek, vücut dışında döllenmenin gerçekleştirilmesi işlemidir. Mikro enjeksiyon, döllenme aşaması hariç olmak üzere, IVF tekniğiyle aynıdır. Toplanan yumurtaların her birinin içerisine, mikroskop altında tek bir sperm yerleştirilir. Döllenme oluştuğunda, uygun sayıda embriyo rahim içine konulur. 15

PESA (PERKUTAN EPIDIDIMAL SPERM ASPIRASYONU) Spermin iğneyle kanallardan alınması işlemidir. Lokal anestezi ile yapılır. 16

TESE (TESTIKULER SPERM EKSTRAKSİYONU) TESE,PESA yönteminden sonuç alınamadığında veya ileri derecede sperm üretimi eksikliği olan durumlarda, testislerden cerrahi müdahale ile parça alınması yöntemidir. Elde edilen gelişmekte olan veya olgun spermler ICSI yönteminde kullanılır. Spermin direkt ameliyatla testisten alınması işlemidir. Genel anestezi ile yapılır. 17

PTSA (PERKUTAN TESTIKULER SPERM ASPIRASYONU) Spermin iğneyle testisin içinden alınması işlemidir. Lokal anestezi ile yapılır.

19

VE MUTLU SON… Ve işte özlenen bebek  20

TEŞEKKÜRLER