DERNEKLER 1)DERNEKLER HAKKINDA GENEL BİLGİLER DERNEKLER,MEDENİ KANUNUN 56-100’ÜNCÜ MADDELERİNDE DÜZENLENMİŞTİR.BUNUN YANINDA, DERNEKLER HAKKINDA ÖZEL DÜZENLEMELER DE MEVCUTTUR.BUNLAR ARASINDA ÖZEL YASA OLARAK, 5253 SAYILI DERNEKLER KANUNU YANINDA,DERNEKLERİN ÖZEL ÇEŞİTLERİ OLAN SENDİKALAR VE SİYASİ PARTİLERLE İLGİLİ OLARAK DA,SENDİKLAR KANUNU VE SİYASİ PARTİLER KANUNUNDA DA BU ÇEŞİT DERNEKLERE İLİŞKİN DÜZENLEMELER BULUNMAKTADIR.
A)DERNEKLERİN TANIMI DERNEKLER,KİŞİ TOPLULUĞU BİÇİMİNDE OLUP İDEAL AMAÇ GÜDEN TÜZEL KİŞİLERDİR.GERÇEK VEYA TÜZEL EN AZ YEDİ KİŞİNİN KAZANÇ PAYLAŞMA DIŞINDA BELİRLİ VE ORTAK BİR AMACI GERÇEKLEŞTİRMEK ÜZERE, BİLGİ VE ÇALIŞMALARINI SÜREKLİ OLARAK BİRLEŞTİRMEK SURETİYLE OLUŞTURDUKLARI,TÜZEL KİŞİLİĞE SAHİP KİŞİ TOPLULUKLARIDIR. B)DERNEK KAVRAM DERNEK BİR ÜST KAVRAMDIR.BU KAVRAM İÇİNE KURAL OLARAK İDEAL AMAÇ GÜDEN KİŞİ TOPLULUĞU BİÇİMİNDEKİ TÜM TÜZEL KİŞİLER GİRER.
C)DERNEKLERİN ÖGELERİ DERNEKLER, EN AZ YEDİ GERÇEK VEYA TÜZEL KİŞİNİN BİR ARAYA GELMESİYLE OLUŞAN KİŞİ TOPLULUĞU BİÇİMİNDEKİ ÖZEL HUKUK TÜZEL KİŞİLERİDİR.ÜYELERİNİN ÇEVRESİNDE YOPLANDIĞI ORTAK BİR AMACA SAHİPLERDİR.AMAÇLARI,İDEAL(KAZANÇ PAYLAŞMA DIŞINDA) BİR AMAÇTIR.ORTAK AMACA ULAŞMAK İÇİN ÜYELERİNİN BİLGİ VE ÇALIŞMALARINI SÜREKLİ OLARAK BİRLEŞTİRMELERİYLE KURULUR. D)DERNEKLERİN TÜRLERİ 1)ALELADE DERNEKLER-KAMUYA YARARLI DERNEKLER KAMU YARARINA DERNEK NİTELİĞİ TAŞIMAZLAR.ÖTEKİ DERNEKLERDEN AYIRAN ÖZELLİKLERİ, BUNLARIN KAMU YARARINA ÇALIŞIR DERNEK NİTELİĞİNİ KAZANMIŞ OLMALARIDIR.
2)TİCARİ İŞLETME İŞLETEN-TİCARİ İŞLETME İŞLETMEYEN DERNEKLER TİCARİ İŞLETME İŞLETEN DERNEKLERDE DERNEĞİN AMACI YİNE İDEAL AMAÇ OLARAK KALMAKTADIR.TİCARİ FAALİYET SADECE BU AMACA ULAŞMAK İÇİN BİR ARAÇ NİTELİĞİNDEDİR. TİCARİ İŞLETME İŞLETMEYEN DERNEKLER İSE, AMAÇLARINI GERÇEKLEŞTİRMEK İÇİN GELİRLERİNİ ÜYELERİN AİDATINDAN, PİYANGO, KONSER, BAĞIŞ GİBİ KAYNAKLARDAN TEMİN ETMEKTEDİRLER. 3)ÖZEL KANUNLA KURULAN DERNEKLER-MEDENİ KANUN VE DERNEKLER KANUNUNA TABİ DERNEKLER ÖZEL NİTELİKTE BAZI DERNEKLERİN AYRI ÖZEL BİR KURULUŞ KANUNLARI OLUP, BU KANUNLARA GÖRE KURULUR, GÖREV VE YETKİLERİ BU KANUNA GÖRE BELİRLENİR.KIZILAY VE THY BÖYLEDİR.
DERNEKLERİN KURULUŞU A)KURULUŞ SİSTEMİ MEDENİ KANUNUN 59 DERNEKLERİN KURULUŞU A)KURULUŞ SİSTEMİ MEDENİ KANUNUN 59. MADDESİNDE DERNEKLERİN KURULUL BİLDİRİMİNİ, DERNEK TÜZÜĞÜNÜ, VE GEREKLİ BELGELERİ YERLEŞİM YERİNİN BULUNDUĞU YERİN EN BÜYÜK MÜLKİ AMİRİNE VERDİKLERİ ANDA TÜZEL KİŞİLİK KAZANACAKLARI BELİRTİLMİŞTİR.BU NEDENLE, HUKUKUMUZDA, DERNEKLERİN KURULUŞUNDA NORMATİF SİSTEM KABUL EDİLMİŞTİR. B)KURUCULAR 1)KURUCU NİTELİĞİ EYLEM EHLİYETİNE SAHİP GERÇEK VE TÜZEL KİŞİLER, ÖNCEDEN İZİN ALMAKSIZIN DERNEK KURMA HAKKINA SAHİPTİR.
TOPLUMSAL, RUHSAL, AHLAKİ, BEDENSEL VE ZİHİNSEL YETENKLERİ İLE SPOR, EĞİTİM VE ÖĞRETİM HAKLARINI, SOSYAL VE KÜLTÜREL VARLIKLARINI, AİLE YAPISINI VE ÖZEL YAŞANTILARINI KORUMAK VE GELİŞTİRMEK AMACIYLA VE YASAL TEMSİLCİLERİNİN YAZILI İZNİ İLE 15 YAŞINI BİTİREN VE AYIRT ETME GÜCÜNE SAHİP KÜÇÜKLER DE ÇOCUK DERNEKLERİ KURABİLİRLER. 211 SAYILI TÜRK SİLAHLI KUVVETLERİ İÇ HİZMET KANUNUN 43.MADDESİNE GÖRE,’SİLAHLI KUVVETLER MENSUPLARININ SİYASİ PARTİ VEYA DERNEKLERE GİRMELERİ BUNLARIN SİYASİ FAALİYETLERİ İLE MÜNASEBETTE
BULUNMALARI,HER TÜRLÜ SİYASİ GÖSTERİ,TOPLANTI İŞLERİNE KARIŞMALARI VE BU MAKSATLA NUTUK VE BEYANAT VERMELERİ VE YAZI YAZMALARI YASAKTIR. TÜRKİYE’DE YERLEŞME HAKKINA SAHİP OLAN YABANCI GERÇEK KİŞİLER DE, TÜRKİYE’DE DERNEK KURABİLİRLER, BU BAKIMDAN KARŞILIKLI OLMA KOŞULU ARANMAZ. 2)KURUCU SAYISI BİR DERNEĞİ KURABİLMEK İÇİN EN AZ YEDİ GERÇEK VEYA TÜZEL KİŞİNİN BİR ARAYA GELMESİ GEREKİR.KURUCU SAYISI YEDİDEN ÇOK OLABİLİR, FAKAT YEDİDEN AZ OLAMAZ.
C)DERNEK TÜZÜĞÜ 1)GENEL OLARAK DERNEĞİN TÜZEL KİŞİLİK KAZANABİLMESİ, KURUCULARIN KURULUŞ BİLDİRİMİNİ, DERNEK TÜZÜĞÜNÜ VE GEREKLİ BELGELERİ YERLEŞİM YERİNİN BULUNDUĞU YERİN EN BÜYÜK MÜLKİ AMİRİNE VERMELERİ GEREKİR. DERNEĞİN TÜZÜĞÜ; DERNEĞİN ADI, AMACI, GELİR KAYNAKLARI, ÜYELİK KOŞULLARI, ORGANLARI VE ÖRGÜTÜ İLE GEÇİCİ YÖNETİM KURULU GİBİ BİLGİLERİ İÇEREN YAZILI BELGEDİR.HER DERNEĞİN MUTLAKA BİR TÜZÜĞÜNÜN BULUNMASI GEREKİR.
2)TÜZÜĞÜN İÇERİĞİ MEDENİ KANUNUN 58 2)TÜZÜĞÜN İÇERİĞİ MEDENİ KANUNUN 58. MADDESİNE GÖRE, DERNEK TÜZÜĞÜNDE DERNEĞİN ADI, AMACI, GELİR KAYNAKLARI, ÜYELİK KOŞULLARI, ORGANLARI VE ÖRGÜTÜ İLE GEÇİCİ YÖNETİM KURULUNUN GÖSTERİLMESİ ZORUNLUDUR. 3)DERNEK TÜZÜĞÜNÜN YETKİLİ MAKAMA VERİLMESİ MEDENİ KANUNUN 59. MADDESİNİN BİRİNCİ FIKRASI GEREĞİNCE, HER DERNEK KURULUŞ BİLDİRİMİNİ, DERNEK TÜZÜĞÜNDEN İKİ ÖRNEĞİ VE GEREKLİ BELGELERİ BULUNDUĞU YERİN EN BÜYÜK MÜLKİ AMİRLİĞİNE VERMEK ZORUNDADIR.DERNEĞİN TÜZÜĞÜNÜN EN BÜYÜK YEREL MÜLKİ AMİRLİĞE VERİLMESİ DERNEĞİN KURULMUŞ SAYILABİLMESİ İÇİN ZORUNLU BİR KOŞULDUR.ÇÜNKÜ BU KOŞULLA DERNEK TÜZEL KİŞİLİK KAZANIR.
4)TÜZÜĞÜN İNCELENMESİ KURULUŞ BİLDİRİMİ VE BELGELERİN DOĞRULUĞU İLE, DERNEK TÜZÜĞÜ, EN BÜYÜK MÜLKİ AMİR TARAFINDAN 60 GÜN İÇİNDE DOSYA ÜZERİNDEN İNCELENİR. D)DERNEK KÜTÜĞÜNE KAYIT KURULUŞ BİLDİRİMİNDE, TÜZÜKTE VE BELGELERDE KANUNA AYKIRILIK VE NOKSANLIK BULUNMAZ YA DA BU AYKIRILIK VE NOKSANLIK BELİRLİ SÜREDE GİDERİLMİŞ BULUNURSA, DURUM DERNEĞE YAZILI OLARAK DERHAL BİLDİRİLİR VE DERNEK, DERNEKLER KÜTÜĞÜNE KAYDEDİLİR.DERNEĞİN KÜTÜĞE YAZILMASI İŞLEMİ KURUCU DEĞİL, BİLDİRİCİ NİTELİK TAŞIR.
DERNEKLERDE AMAÇ VE DERNEĞİN FAALİYETLERİ A)DERNEKLERDE AMAÇ 1)GENEL OLARAK AMAÇ VE ÖZELLİĞİ a)ANA KURAL AMAÇ, DERNEKLERİN ÖNEMLİ BİR ÖGESİDİR.DERNEK ÜYELERİNİN BENİMSEDİĞİ VE KENDİSİNE ULAŞABİLMEK İÇİN ORTAK ÇABA HARCADIKLARI HEDEFTİR(ÇIKARDIR).DERNEK ÜYELERİNİN ÇEVRESİNDE TOPLANDIKLARI AMAÇ, İDEAL(MANEVİ) NİTELİKLİDİR.BU AMAÇ, TÜZÜKTE BELİRTİLİR.İDEAL AMAÇLAR DIŞINDAKİ AMAÇLARLA DERNEK KURULAMAZ. b)YASAKLANMIŞ AMAÇLAR BİR DERNEĞİN AMACININ YALNIZCA İDEAL OLMASI YETERLİ DEĞİLDİR.
BUNUN YANINDA TÜZÜKTE YER ALAN AMACIN YASAKLANMIŞ BİR AMAÇ OLMAMASI DA ZORUNLUDUR.HANGİ AMAÇLARIN YASAK OLDUĞU YASALARLA BELİRTİLİR.AMACI HUKUKA VE AHLAKA AYKIRI OLAN DERNEK TÜZEL KİŞİLİK KAZANAMAZ. 2)AMAÇTA TEKLİK DERNEKLERİN, BİR TEK AMACI BULUNABİLİR VE BİRDEN ÇOK AMAÇLI DERNEK KURULAMAZ.GÜNLÜK YAŞAMDA, ÇOĞU ZAMAN DERNEKLERİN UĞRAŞI KONULARI AMAÇ BAŞLIĞI ALTINDA TÜZÜKLERİNDE YAZILIR.AMAÇLA KONUYU BİRBİRİNDEN ÖZENLE AYIRMAK GEREKİR.KONU, DERNEĞİN AMACINA ULAŞMAK İÇİN İZLEDİĞİ YOLU, UĞRAŞI ALANINI BELİRTİR.
3)AMACIN DEĞİŞTİRİLMESİ DERNEKLER,TÜZÜKLERİNDE YAZILI OLAN AMACI DEĞİŞTİREBİLİRLER.DERNEĞİN AMACININ DEĞİŞTİRİLMESİ,TÜZÜK DEĞİŞİKLİĞİ İLE OLUR. B)DERNEĞİN FAALİYETLERİ 1)FAALİYET SERBESTİSİ VE SINIRLARI DERNEKLER AMAÇLARINI GERÇEKLEŞTİRMEK ÜZERE,TÜZÜKLERİNDE BELİRTİLEN ÇALIŞMA KONULARI VE BİÇİMLERİ DOĞRULTUSUNDA FAALİYETTE BULUNURLAR.MEDENİ KANUNDA, YASAKLANAN VEYA İZNE BAĞLI FAALİYETLERLE İLGİLİ KAMU HUKUKU NİTELİKLİ ÖZEL KANUN HÜKÜMLERİ DE SAKLI TUTULMUŞTUR.
2)DERNEĞİN FAALİYETİNİN DENETLENMESİ(DIŞ DENETİM) a)BİLDİRİM YÜKÜMLÜLÜĞÜ DERNEKLER,BAZI FAALİYETLERİ BAKIMINDAN İZİN ALMAK ZORUNDA OLMASALAR DA MÜLKİ İDARE AMİRLİĞİNE BİRTAKIM BİLDİRİMLERDE BULUNMALARI GEREKEBİLİR.BU BİLDİRİMLER DERNEKLERİN DIŞ DENETİMİ İÇİN ZORUNLUDUR. b)GENEL OLARAK DERNEK FAALİYETLERİNE İLİŞKİN DIŞ DENETİM DERNEĞİN FAALİYETLERİ,İŞLEM DEFTER VE HESAPLARI İÇ İŞLERİ BAKANLIĞINCA YA DA EN BÜYÜK YEREL MÜLKİ AMİRCE DENETLENİR.
c)LOKAL VE SANDIKLARA İLİŞKİN DIŞ DENETİM DERNEKLER, ÜYELERİNİN SOSYAL İHTİYAÇLARINI KARŞILAMAK ÜZERE, MÜLKİ İDARE AMİRİNİN İZNİYLE LOKAL DENİLEN TESİSLER AÇABİLİRLER.ANCAK LOKALLERİN AÇILMASI VE İŞLETİLMESİYLE İLGİLİ BİRTAKIM KURALLARA UYULMASI GEREKİR.BU KURALLARA UYULUP UYULMADIĞINI DENETLEME BAKIMINDAN KOLLUK KUVVETLERİNİN DE YETKİSİ MEVCUTTUR. DERNEKLER, TÜZÜKLERİNDE YAZILI OLMAK VE SAĞLANAN KARI ÜYELERİNE PAYLAŞTIRMAMAK, GELİR, FAİZ VEYA BAŞKA ADLARLA ÜYELERİNE AKTARMAMAK ŞARTIYLA ÜYELERİNİN YİYECEK, GİYECEK GİBİ ZARURİ İHTİYAÇ MADDELERİNİ VE DİĞER MAL VE HİZMETLERLE KISA VADELİ KREDİ İHTİYAÇLARINI KARŞILAMAK AMACIYLA SANDIK KURABİLİRLER.
DERNEĞİN ORGANLARI ORGAN OLMAKSIZIN, BİR DERNEĞİN İŞLERİNİ YÜRÜTMESİ VE AMACINA ULAŞMAK ÜZERE FAALİYETTE BULUNMASI OLANAĞI YOKTUR.DERNEKLERİN İRADELERİNİ AÇIĞA VURAN ORGANLARIDIR.ZORUNLU ORGANLARA SAHİP OLMAYAN DERNEĞİN, EYLEM EHLİYETİ DE YOKTUR.DERNEKLERİN, ZORUNLU VE SEÇİMLİK ORGANLAR OLMAK ÜZERE İKİ ÇEŞİT ORGANI BULUNABİLİR. A)YASAL ZORUNLU ORGANLAR BİR DERNEKTE BULUNMASI GEREKEN VE YASAYLA ÖNGÖRÜLEN ORGANLARDIR.DERNEĞİN ZORUNLU ORGANLARI; GENEL KURUL, YÖNETİM KURULU VE DENETİM KURULUDUR.
1)GENEL KURUL DERNEĞİN EN YETKİLİ KARAR ORGANI OLUP, DERNEĞE KAYITLI ÜYELERDEN OLUŞUR. a)GENEL KURULUN YETKİ VE GÖREVLERİ -ÜYELİĞE KABUL, ÜYELİKTEN ÇIKARMA HAKKINDA SON KARARI VERMEK, -DERNEK ORGANLARINI SEÇMEKVE DERNEĞİN DİĞER BİR ORGANINA VERİLMEMİŞ İŞLERİ GÖRMEK, -DERNEĞİN DİĞER ORGANLARINI DENETLEMEK VE ONLARI HAKLI SEBEPLERLE HER ZAMAN GÖREVDEN ALABİLMEK, -DERNEK TÜZÜĞÜNÜ DEĞİŞTİRMEK VE DERNEĞİN FESHİNE KARAR VERMEK -DERNEK İÇİN GEREKLİ TAŞINMAZ MALLARIN SATIN ALINMASI VEYA MEVCUT TAŞINMAZ MALLARIN SATILMASI KONUSUNDA YÖNETİM KURULUNA YETKİ VERİLMESİ.
b)GENEL KURULUN TOPLANMASI DERNEKLER MEDENİ KANUNUN 60 b)GENEL KURULUN TOPLANMASI DERNEKLER MEDENİ KANUNUN 60. MADDESİNİN SON FIKRASI GEREĞİNCE YAPILAN YAZILI BİLDİRİMİ İZLEYEN 6 AY İÇİNDE İLK GENEL KURUL TOPLANTILARINI YAPMAK VE ZORUNLU ORGANLARINI OLUŞTURMAKLA YÜKÜMLÜDÜRLER.DERNEĞİN OLAĞAN VE OLAĞANÜSTÜ OLMAK ÜZERE İKİ ÇEŞİT GENEL KURUL TOPLANTISI VARDIR. -OLAĞAN GENEL KURUL TOPLANTISI -OLAĞANÜSTÜ GENEL KURUL TOPLANTISI -TOPLANTISIZ VEYA ÇAĞRISIZ ALINAN KARARLAR
GENEL KURULUN TOPLANTIYA ÇAĞIRILMASI, TOPLANTI USULÜ, TOPLANTI YERİ, TOPLANTI YETER SAYISI GENEL KURUL, YÖNETİM KURULU TARAFINDAN EN AZ 15 GÜN ÖNCEDEN TOPLANTIYA ÇAĞIRILIR.TOPLANTININ GÜNÜ, YERİ, SAATİ VE GÜNDEMİ BİLDİRİLİR.TOPLANTI TÜZÜKTE AKSİNE HÜKÜM OLMADIKÇA, DERNEK MERKEZİNİN BULUNDUĞU YERDE YAPILIR.KATILMA HAKKI BULUNAN ÜYELERİN SALT ÇOĞUNLUĞUNUN, TÜZÜK DEĞİŞİKLİĞİ VE DERNEĞİN FESHİ HALLERİNDE ÜÇTE İKİSİNİN KATILIMIYLA TOPLANIR, ÇOĞUNLUĞUN SAĞLANAMAMASI NEDENİYLE TOPLANTININ ERTELENMESİ HALİNDE İKİNCİ TOPLANTIDA ÇOĞUNLUK ARANMAZ.
2)YÖNETİM KURULU DERNEĞİ İÇTE YÖNETEN VE DIŞA KARŞI DA TEMSİL EDEN ORGANDIR.TEMSİL İŞLEVİ OLAN BİR ORGANDIR.DERNEK GENEL KURULU TARAFINDAN SEÇİLEN ÜYELERDEN OLUŞUR.EN AZ 5 ASIL VE 5 YEDEK ÜYEDEN OLUŞUR. 3)DENETLEME KURULU DERNEĞİN YASAL ZORUNLU ORGANLARINDANDIR.3 ASIL VE 3 YEDEK ÜYEDEN AZ OLMAMAK ÜZERE DERNEK TÜZÜĞÜNDE BELİRTİLENB SAYIDA ÜYEDEN OLUŞUR VE GENEL KURULCA SEÇİLİR.DENETLEME GÖREVİNİ DERNEK TÜZÜĞÜNDE BELİRTİLEN ESAS VE USULLERE GÖRE YAPAR.
B)SEÇİMLİK ORGANLAR ZORUNLU ORGANLAR DIŞINDA, DERNEKLER, AMAÇLARI VE UĞRAŞI ALANININ ÇEŞİDİ VE KAPSAMINA GÖRE KENDİ İSTEKLERİYLE BAŞKA BİR TAKIM ORGANLAR DA OLUŞTURABİLİRLER.BU ORGANLARIN BULUNMASI DERNEĞİN İSTEĞİNE BAĞLI OLDUĞUNDAN, SEÇİMLİK ORGANLAR(İRADİ ORGANLAR) DENİLİR. ÜYELİK VE ÜYELİK HAKLARI A)ÜYELİĞİN HUKUKİ NİTELİĞİ ÜYE OLAN KİŞİ,ÜYELİK DEDİĞİMİZ HUKUKSAL DURUM İÇİNE GİRER.BU HUKUKSAL DURUMDAN ÜYE LEHİNE BİR TAKIM HAKLAR VE ALEYHİNE BİR TAKIM BORÇLAR DOĞMAKTADIR.
B)ÜYELİK ÇEŞİTLERİ -OLAĞAN(GERÇEK) ÜYELİK -OLAĞAN OLMAYAN ÜYELİK(ONUR ÜYELERİ-FAHRİ ÜYE) C)ÜYELİK KOŞULLARI 1)GENEL OLARAK ÜYELİK HAKKI DERNEĞE ÜYE OLMA HAKKI, ANAYASA TARAFINDAN TANINARAK GÜVENCE ALTINA ALINMIŞ BULUNAN TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLER İÇİNDE YER ALIR.KİŞİLER HUKUKU ANLAMINDA KİŞİYE SIKI BİÇİMDE BAĞLI BİR HAKKIN KULLANILMASI NİTELİĞİNDEDİR.
2)ÜYELİĞE GİRİŞ KOŞULLARI a)YASAL KOŞULLAR TEMEL KOŞUL, ÜYELİK EHLİYETİNE SAHİP OLMAKTIR.BELİRLİ KİŞİLER YÖNÜNDEN İSE EK KOŞULLAR ÖN GÖRÜLMÜŞTÜR. TEMEL KOŞUL(EHLİYET) -FİİL EHLİYETİNE SAHİP OLMA ÖTEKİ YASAL KOŞULLAR -TÜRK SİLAHLI KUVVETLERİ VE KOLLUK KUVVETLERİ MENSUPLARI(DERNEKLER KANUNU m.3) TÜZÜĞE BAĞLI KOŞULLAR
ÜYELİĞİN SONA ERMESİ ÜYELİK, KENDİLİĞİNDEN SONA EREBİLECEĞİ GİBİ, ÜYENİN DERNEKTEN ÇIKMASI YA DA ÇIKARILMASI NEDENLERİYLE BİR İŞLEM SONUCU DA SONA EREBİLİR. 1)KENDİLİĞİNDEN SONA ERME 2)ÇIKMA(İSTİFA) 3)ÇIKARILMA(İHRAÇ) ÜYELİK HAKLARI VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ 1)ÜYELİK HAKLARI a)GENEL OLARAK ÜYELİK DENİLEN HUKUKSAL STATÜDEN ÜYE LEHİNE DOĞAN TÜM HAKLAR ÜYENİN KENDİSİNE AİTTİR VE BAŞKALARINA DEVREDİLEMEZ. b)AZINLIK HAKLARI
2)ÜYELİK YÜKÜMLÜLÜKLERİ ÜYELİK DENİLEN HUKUKSAL DURUMDAN ÜYE LEHİNE BİR TAKIM HAKLAR DOĞDUĞU GİBİ, ONUN ALEYHİNA BAZI YÜKÜMLÜLÜKLER DE DOĞAR. -DERNEĞE ÖDENTİ(AİDAT)ÖDEMEK, -DERNEĞE KARŞI SADAKAT YÜKÜMLÜLÜKLERİ, -DERNEĞİN AMACINA UYGUN DAVRANMA. DERNEKLERİN SONA ERMESİ DERNEKLER YA KENDİLİĞİNDEN DAĞILARAK (İNFİSAH), YA DA BİR ORGAN YA DA MAKAM KARARIYLA DAĞITILARAK (FESİH SONA ERERLER).
1)GENEL KURUL KARARIYLA DAĞILMA (KENDİ KENDİNİ FESİH) 2)MAHKEME KARARIYLA DAĞITILMA SONA ERMENİN SONUÇLARI -DERNEK MALLARININ ARITILMASI(TASFİYE) -ARTA KALAN MALVARLIĞININ ÖZGÜLENMESİ(TAHSİS) DERNEKLERİN ÖRGÜTLENMESİ A)DERNEKLERİN ŞUBE AÇMALARI GEREKLİ GÖRÜLEN YERLERDE GENEL KURUL KARARIYLA ŞUBE AÇABİLİRLER.HER ŞUBEDE GENEL KURUL VE YÖNETİM KURULU İLE DENETİM KURULU VE DENETÇİ BULUNMASI ZORUNLUDUR.
B)DERNEKLERİN ÜST KURULUŞLAR KURMALARI DERNEKLER,FEDERASYON VE KONFEDERASYONLAR ŞEKLİNDE ÜST KURULUŞLAR KURABİLİRLER. FEDERASYON:KURULUŞ AMAÇLARI AYNI OLAN EN AZ 5 DERNEĞİN AMAÇLARINI GERÇEKLEŞTİRMEK İÇİN ÜYE SIFATIYLA BİR ARAYA GELMELERİYLE KURULUR. KONFEDERASYON:KURULUŞ AMAÇLARI AYNI OLAN EN AZ 3 FEDERASYONUN AMAÇLARINI GERÇEKLEŞTİRMEK İÇİN ÜYE SIFATIYLA BİR ARAYA GELMELERİYLE KURULUR.
VAKIFLAR VAKIF KAVRAMI BELİRLİ BİR AMACA ÖZGÜLENEN VE TÜZEL KİŞİLİĞE SAHİP OLAN MAL TOPLULUĞUDUR.MAL TOPLULUĞU(MÜESSESE-KURUM) NİTELİĞİNDEKİ TÜZEL KİŞİ ÇEŞİDİNİ OLUŞTURUR. VAKFIN ÖGELERİ A)MALVARLIĞI BİR VAKFIN KURULABİLMESİ İÇİN HER ŞEYDEN ÖNCE ORTADA, VAKFIN VARLIĞINI OLUŞTURACAK BİR MALVARLIĞININ BULUNMASI GEREKİR. MALVARLIĞI KAVRAMINA BİR MALVARLIĞININ BÜTÜNÜ VEYA GERÇEKLEŞMİŞ YA DA GERÇEKLEŞECEĞİ ANLAŞILAN HER TÜRLÜ GELİRİ VEYA EKONOMİK DEĞERİ OLAN HAKLAR GİRER.
B)MALVARLIĞININ BELİRLİ BİR AMACA ÖZGÜLENMESİ 1)AMAÇ a)ANLAMI VE ÖZELLİĞİ AMAÇ VAKFIN FAALİYETLERİNİN YÖNELDİĞİ VE KENDİSİNE ULAŞILMAK ÜZERE VAKFIN MALLARININ HARCANDIĞI HEDEFTİR.AMACI BELİRLEME YETKİSİ,VAKFI KURAN KİŞİYE AİTTİR.VAKIF KURAN, İDEAL(MANEVİ) BİR AMAÇ SEÇEBİLECEĞİ GİBİ, EKONOMİK BİR AMAÇ DA SEÇEBİLİR.VAKIF KURAN KİŞİ, AMACI CUMHURİYETİN ANAYASA İLE BELİRLENEN İLKELERİNE, HUKUKA, AHLAKA, MİLLİ BİRLİĞE VE MİLLİ MENFAATLERE AYKIRI OLMAMASI, BELLİ IRK YA DA CEMAAT MENSUPLARINI DESTEKLEME AMACI GÜDÜLMEMESİ GEREKİR.
b)AMACIN ÇEŞİDİNE GÖRE VAKIF TÜRLERİ -AİLE VAKIFLARI -DİNİ VAKIFLAR -ÇALIŞTIRILANLARA VE İŞÇİLERE YARDIM VAKIFLARI -KAMUYA YARARLI VAKIFLAR -KARMA VAKIFLAR 2)MALVARLIĞININ AMACA ÖZGÜLENMESİ(TAHSİS) TAHSİS DENİLDİĞİ ZAMAN, VAKIF KURMAK ÜZERE VERİLMESİ DÜŞÜNÜLEN MAL VARLIĞININ, VAKIF KURANIN MALLARINDAN AYIRT EDİLEREK, BAĞIMSIZ Bİ VARLIĞA SAHİP OLACAK ŞEKİLDE VE VAKFIN AMACINA HARCANMAK ÜZERE HİZMET VE TASARRUFA SUNULMASI ANLAŞILIR.ÖZGÜLEME TASARRUFİ BİR HUKUKİ İŞLEMDİR.
VAKFIN KURULUŞU VE TÜZEL KİŞİLİK KAZANMASI A)VAKFIN KURULUŞU VAKIF KURULABİLMESİ İÇİN VAKIF KURMA İRADESİNE SAHİP BİR KİŞİNİN BU İRADESİNİ AÇIĞA VURMASI GEREKİR. 1)KURUCU VAKIF KURABİLME YÖNÜNDEN GERÇEK KİŞİLERLE TÜZEL KİŞİLER ARASINDA BİR FARK YOKTUR VE TÜZEL KİŞİLER DE VAKIF KURABİLİR. 2)VAKIF KURMA İRADESİ a)HUKUKİ MAHİYETİ VAKIF KURMA TEK TARAFLI BİR HUKUKİ İŞLEMDİR. b)VAKIF KURMA İRADESİNİN AÇIKLANMA BİÇİMİ(VAKIF SENEDİ) VAKIF KURMA YÖNÜNDEKİ İRADE YAZILI BİR METİN OLAN VAKIF SENEDİ ŞEKLİNDE AÇIKLANMALIDIR.
VAKIF SENEDİNİN BİÇİMİ:RESMİ SENET YA DA VASİYETNAME BİÇİMİNDE OLABİLİR. VAKIF SENEDİNİN İÇERİĞİ:VAKIF SENEDİNDE YASA GEREĞİ YER ALMASI GEREKEN HUSUSLAR VARDIR.VAKFIN AMACI, ORGANLARI, AMACA ÖZGÜLENEN MALLARIN VE HAKLARIN NELER OLDUĞU, VAKFIN TEŞKİLATI, YERLEŞİM YERİ VE ADI YER ALMALIDIR. VAKFIN TÜZEL KİŞİLİK KAZANMASI YERLEŞİM YERİ MAHKEMESİ NEZDİNDE TUTULAN SİCİLE TESCİLLE TÜZEL KİŞİLİK KAZANIR. VAKFIN ORGANLARI VAKFIN BİR YÖNETİM ORGANININ BULUNMASI ZORUNLUDUR.VAKIFLARDA ZORUNLU VE İHTİYARİ ORGAN OLMAK ÜZERE İKİ ÇEŞİT ORGAN BULUNUR.
A)VAKFIN ZORUNLU ORGANI:YÖNETİM ORGANI VAKFIN YÖNETİM ORGANI BİR KİŞİDEN OLUŞABİLECEĞİ GİBİ, BİR KURUL DA OLABİLİR. YÖNETİM ORGANINI OLUŞTURAN KİŞİLER GEREÇEK YA DA TÜZEL KİŞİ OLABİLİR. B)VAKFIN SEÇİMLİK(İRADİ) ORGANLARI VAKIF KURAN, SENEDİNDE, YÖNETİM ORGANI DIŞINDA DA GEREKLİ GÖRDÜĞÜ BAŞKA ORGANLARA YER VEREBİLİR. VAKIFLARIN DENETLENMESİ VAKFIN İÇ DENETİMİNİ YAPMAK ÜZERE BİR DENETİM ORGANI BULUNSA BİLE, İSTİSNASIZ TÜM VAKIFLAR VAKIFLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜNÜN VE ÜST KURULUŞLARININ DENETİMİNE BAĞLIDIR.
-VAKFIN YÖNETİMİNİN DEĞİŞTİRİLMESİ -VAKFIN AMACININ DEĞİŞTİRLMESİ -VAKFIN MALLARININ DEĞİŞTİRİLMESİ VAKFIN SONA ERMESİ SONA ERME NEDENLERİ 1)KENDİLİĞİNDEN SONA ERME a)AMACIN GERÇEKLEŞMESİ VAKFIN AMACININ GERÇEKLEŞMESİ VAKFIN KENDİLİĞİNDEN SONA ERMESİNİN NEDENLERİNDENDİR. b)AMACIN GERÇEKLEŞMESİNİN İMKANSIZ HALE GELMESİ AMACININ GERÇEKLEŞMESİ İMKANSIZ HALE GELEN BİR VAKIF,HERHANGİ BİR KARARA GEREK OLMADAN KENDİLİĞİNDEN SONA ERER.
c)SÜRENİN SONA ERMESİ VAKIF KURAN, VAKIF SENEDİNDE VAKFIN BELİRLİ BİR SÜRE İÇİNDE FAALİYETTE BULUNACAĞINI KARARLAŞTIRABİLİR.BU DURUMDA, SÜRE DOLDUĞUNDA VAKFIN SONA ERMESİ GEREKİR. d)VAKFIN ACİZ HALİNE DÜŞMESİ VAKFIN MAL VE ALACAKLARININ BORÇLARINI KARŞILAYAMAYACAK HALE GELMESİNİ İFADE EDER. BU DURUM SONA ERME SEBEBİDİR. 2)MAHKEME KARARIYLA SONA ERME YASAK AMAÇ GÜTTÜĞÜ VEYA YASAK FAALİYETLERDE BULUNDUĞU SONRADAN ANLAŞILAN VEYA AMACI SONRADAN YASAKLANAN VAKFIN AMACININ DEĞİŞTİRİLMESİNE OLANAK BULUNMAZSA, VAKFIN DENETİM MAKAMININ VE YA CUMHURİYET SAVCISININ BAŞVURUSU ÜZERİNE MAHKEME TARAFINDAN DAĞITILACAĞI BELİRTİLMEKTEDİR.
SONA ERMENİN SONUÇLARI VAKIF KENDİLİĞİNDEN VEYA MAHKEME KARARIYLA SONA ERDİĞİNDE VAKFIN MALLARININ TASFİYESİ VE TASFİYE SONUNDA ÖZGÜLENMESİ GEREKİR. SONA ERMENİN MAHKEME SİCİLİNE VE VAKIFLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜNCE TUTULAN MERKEZİ SİCİLE KAYDEDİLMESİDİR.
AİLE HUKUKU AİLE KAVRAMI A)GENEL OLARAK AİLENİN İÇERİK VE KAPSAMI YERE VE ZAMANA GÖRE DEĞİŞKNLİK GÖSTERİR.AİLENİN ANLAMI DA BUNA BAĞLI OLARAK YERE VE ZAMANA GÖRE DEĞİŞMEKTEDİR.BU NEDENLE AİLENİN HER YERDE VE HER ZAMAN GEÇERLİ OLAN BİR TANIMINI VERMEK MÜMKÜN DEĞİLDİR. B)MEDENİ HUKUK AÇISINDAN MEDENİ KANUNDA AİLE KAVRAMI 3 DEĞİŞİK ANLAMDA KULLANILMAKTADIR.
1)DAR ANLAMDA AİLE 2)GENİŞ ANLAMDA AİLE 3)EN GENİŞ ANLAMDA AİLE AİLE HUKUKU HAKKINDA GENEL BİLGİLER A)AİLE HUKUKUNUN YERİ VE ÖNEMİ MEDENİ KANUNDA AİLENİN VE AİLE HUKUKUNUN ÇOK ÖNEMLİ BİR YERİ VARDIR.MEDENİ KANUNDA EN KÖKLÜ DEĞİŞİKLİKLER AİLE HUKUNDA YAPILMIŞTIR. B)TÜRK AİLE HUKUKUNA EGEMEN OLAN İLKELER 1)BİRLİK İLKESİ 2)SÜREKLİLİK İLKESİ 3)ZAYIFLARIN KORUNMASI İLKESİ 4)DÜZENLEME SERBESTİSİNİN BULUNMAMASI 5)DEVLETİN(KAMU GÜCÜNÜN) MÜDAHALECİLİĞİ İLKESİ 6)EŞİTLİK İLKESİ
NİŞANLANMA NİŞANLANMA TERİMİ VE NİŞANLILIK KAVRAMI NİŞANLANMA, KADIN İLE ERKEĞİN İLERİDE BİRBİRLERİ İLE EVLENECEKLERİNİ KARŞILIKLI OLARAK VAAT ETMELERİDİR.NİŞANLILIK, NİŞANLANMA İLE NİŞANLILAR ARASINDA DOĞAN VE ONLAR AÇISINDAN ÇEŞİTLİLAR VE BORÇLAR DOĞURAN BİR HUKUKİ DURUMDUR. NİŞANLANMANIN ÖNEMİ NİŞANLANMA, HEM MANEVİ VE AHLAKİ YÖNÜ OLAN TOPLUMSAL BİR OLAY HEM DE HUKUKİ BİR KURUMDUR.NİŞANLANMA EVLİLİK VAADİYLE GERÇEKLEŞTİĞİ İÇİN EVLİLİĞİN KURULMASINDAN ÖNCE YAPILAN VE EVLİLİKTEN ÖNCEKİ AŞAMAYI OLUŞTURAN BİR İŞLEMDİR.
NİŞANLANMANIN AMACI EŞ ADAYLARININ BİRBİRİNİ YETERİNCE TANIMALARINI SAĞLAR VE EŞ ADAYLARINA EVLİLİĞE HAZIRLANMA, EKSİKLERİNİ TAMAMLAMA FIRSATI TANIMAKTIR. NİŞANLANMANIN HUKUKİ MAHİYETİ NİŞANLANMANIN HUKUKİ MAHİYETİ OLDUKÇA TARTIŞMALIDIR.NİŞANLANMAYI BAĞIMSIZ VE AİLE HUKUKU NİTELİKLİ BİR SÖZLEŞME OLARAK DEĞERLENDİRMEK MÜMKÜNDÜR. NİŞANLANMA SÖZLEŞMESİNİN KURULUŞ KOŞULLARI A)BİÇİMSEL KOŞUL B)MADDİ ESASA İLİŞKİN KOŞULLAR 1)NİŞANLANMA EHLİYETİ 2)NİŞANLANMA ENGELİNİN BULUNMAMASI 3)NİŞANLANMA İRADESİ
NİŞANŞLANMANIN HUKUKİ SONUÇLARI A)NİŞANLANMA İLE DOĞAN YÜKÜMLÜLÜKLER 1)SADAKAT YÜKÜMLÜLÜĞÜ 2)EVLENME YÜKÜMLÜLÜĞÜ 3)YARDIMLAŞMA VE DAYANIŞMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ B)NİŞANLANMADAN DOĞAN HAK VE YETKİLER NİŞANLILARDAN HER BİRİNİN, DİĞER NİŞANLIDAN NİŞANLANMANIN DOĞURDUĞU YÜKÜMLÜLÜKLERE UYGUN DAVRANMASINI BEKLEME KONUSUNDA BİR HAKKI VARDIR.NİŞANLILARIN EVLENDİKTEN SONRA MALLARININ NASIL YÖNETİLECEĞİ KONUSUNDA EVLENMEDEN ÖNCE BİR MAL REJİMİ SÖZLEŞMESİ YAPMA HAKKI DA BULUNMAKTADIR.NİŞANLILARDAN HER BİRİ DİĞER NİŞANLININ ÖLÜMÜNE SEBEBİYET VEREN KİŞİDEN KOŞULLARI VARSA DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATI VE MANEVİ TAZMİNAT İSTEYEBİLİR.
YARGIÇ OLAN NİŞANLI, NİŞANLISI HAKKINDA AÇILMIŞ OLAN BİR DAVAYA BAKMAKTAN KAÇINMA HAKKINA SAHİPTİR.NİŞANLILARDAN HER BİRİNİN DİĞER NİŞANLI İLE İLGİLİ GÖRÜLMEKTE OLAN BİR DAVADA TANIKLIK YAPMAKTAN KAÇINMA HAKKI DA VARDIR. NİŞANLILIĞIN SONA ERMESİ A)SONA ERME HALLERİ 1)KENDİLİĞİNDEN SONA ERME 2)KARŞILIKLI ANLAŞMA İLE SONA ERME 3)NİŞANLANMADAN TEK YANLI DÖNME B)SONA ERMENİN SONUÇLARI 1)HEDİYELERİN GERİ VERİLMESİ 2)TAZMİNAT a)MADDİ TAZMİNAT b)MANEVİ TAZMİNAT
3)HEDİYELERİN GERİ VERİLMESİ VE TAZMİNAT İSTEMLERİNDE ZAMANAŞIMI GEREK HEDİYELERİN GERİ VERİLMESİ, GEREKSE MADDİ VE MANEVİ TAZMİNAT İSTEMLERİ, NİŞANLILIĞIN SONA ERMESİNDEN BAŞLAYARAK BİR YILDA ZAMANAŞIMINA UĞRAR.
EVLENME EVLENMENİN TANIMI VE ÖGELERİ KARŞIT CİNSTEN İKİ KİŞİNİN İRADELERİNİN TAM VE SÜREKLİ BİR YAŞAM ORTAKLIĞI KURMAK ÜZERE, HUKUKUN ARADIĞI KOŞULLARA UYGUN OLARAK BİRLEŞMESİDİR. EVLENMENİN HUKUKİ MAHİYETİ EVLENMENİN HUKUKİ MAHİYETİ TARTIŞMALIDIR.BU KONUDA 3 DEĞİŞİK GÖRÜŞ İLERİ SÜRÜLMÜŞTÜR. -SÖZLEŞME(AKİT) GÖRÜŞÜ -KURUM(MÜESSESE) GÖRÜŞÜ -ŞART-TASARRUF GÖRÜŞÜ
EVLENMENİN KOŞULLARI A)EVLENMENİN MADDİ KOŞULLARI 1)EVLENME EHLİYETİ(OLUMLU KOŞUL) a)AYIRTIM GÜCÜ(TEMYİZ KUDRETİ-SEZGİNLİK) b)EVLENME YAŞI(ERGİNLİĞİ) aa)OLAĞAN EVLENME YAŞI bb)OLAĞANÜSTÜ EVLENME YAŞI aaa)OLAĞANÜSTÜ Bİ DURUM VE PEK ÖNEMLİ BİR NEDEN bbb)ON ALTI YAŞIN TAMAMLANMASI ccc)ANA BABA YA DA VASİNİN DİNLENMESİ ddd)YARGICIN KARAR VERMESİ C)YASAL TEMSİLCİNİN İZNİ
2)EVLENME ENGELLERİ(OLUMSUZ KOŞUL) a)KESİN EVLENME ENGELLERİ aa)YASAK DERECEDE HISIMLIK aaa)KAN HISIMLIĞI bbb)KAYIN HISIMLIĞI ccc)EVLATLIK İLİŞKİSİNDEN DOĞAN HISIMLIK bb)MEVCUT EVLİLİK cc)EVLENMEYE ENGEL OLACAK DERECEDE AKIL HASTALIĞI b)KESİN OLMAYAN EVLENME ENGELLERİ aa)KADIN İÇİN EVLİLİĞİN SONA ERMESİYLE DOĞAN BEKLEME SÜRELERİNE UYMAMA bb)GELECEK KUŞAKLAR İÇİN TEHLİKELİ HASTALIKLAR cc)ASKERİ ÖĞRENCİLİK STATÜSÜ
B)EVLENMENİN BİÇİMSEL (ŞEKLİ) KOŞULLARI EVLENME SIKI BİÇİMDE ŞEKLE BAĞLIDIR.BİÇİM KOŞULLARINDAN BAZILARINA UYULMAMASI DURUMUNDA, YAPILAN EVLİLİK GEÇERSİZ OLUR, YOKTUR. 1)EVLENME BAŞVURUSUYLA İLGİLİ BİÇİMSEL KOŞULLAR a)EVLENME BAŞVURUSU(BEYANI) VE YAPILACAĞI MAKAM, ŞEKLİ KADININ VEYA ERKEĞİN OTURDUĞU YERİN EVLENDİRME MEMURLUĞUNA BİRLİKTE BAŞVURURLAR.YURT DIŞINDA YAPILACAK EVLENMELERDE, EVLENECEK KADIN VE ERKEK TÜRK UYRUKLUĞUNDA İSE, BULUNDUKLAI YERDEKİ TÜRK KONSOLOSLUĞU YETKİLİDİR.FAKAT TARAFLARDAN BİRİ YABANCI İSE,BULUNDUKLARI ÜLKENİN EVLENDİRMEYE YETKİLİ MEMURUNA BAŞVURMALARI GEREKİR.BAŞVURU EVLENECEKLER TARAFINDAN YAZILI VEYA SÖZLÜ OLARAK YAPILIR.
b)EVLENME BAŞVURUSUNA EKLENMESİ GEREKEN BELGELER EVLENMEK ÜZERE BAŞVURAN KADIN VE ERKEK, BAŞVURULARINA NÜFUS CÜZDANI VE NÜFUS KAYIT ÖRNEĞİNİ; ÖNCEKİ EVLİLİK SONA ERMİŞSE BUNA İLİŞKİN BELGEYİ; KÜÇÜK VEYA KISITLI İSE AYRICA YASAL TEMSİLCİSİNİN İMZASI ONAYLANMIŞ YAZILI İZİN BELGESİNİ VE EVLENMEYE ENGEL HASTALIĞININ BULUNMADIĞINI GÖSTEREN SAĞLIK RAPORUNU EKLEMEK ZORUNDADIR. 2)EVLENMENİN AKDİ(NİKAH TÖRENİ) SIRASINDA UYULMASI GEREKEN BİÇİMSEL KOŞULLAR a)UYULMAMASI DURUMUNDA EVLENMENİN YOKLUĞU SONUCUNU DOĞURAN BİÇİMSEL KOŞULLAR aa)EVLENECEK KİŞİLERİN EVLENMEK ÜZERE KARŞILIKLI İRADELERİNİ AÇIKLAMALARI
bb)EVLENDİRMENİN YETKİLİ EVLENDİRME MEMURU ÖNÜNDE YAPILMASI b)UYULMAMASI DURUMUNDA EVLİLİĞİN GEÇERSİZLİĞİ SONUCUNU DOĞURMAYAN BİÇİMSEL KOŞULLAR aa)EVLENMENİN YASADA BELİRTİLEN YERDE YAPILMASI KOŞULU bb)EVLENMENİN AÇIK(ALENİ) YAPILMASI KOŞULU cc)EVLENMENİN SÖZLÜ YAPILMASI KOŞULU 3)EVLENME AKDİNDEN SONRAKİ BİÇİMSEL KOŞULLAR EVLENMENİN KÜTÜĞE YAZIMLANMASI, EVLENENLER VE TANIKLARIN BEYAN VE İMZALARININ EVLENDİRME MEMURU TARAFINDAN EVLENME KÜTÜĞÜNE KAYDEDİLMESİ VE SONRA DA EVLENMENİN AKDEDİLMNİŞ OLDUĞUNUN MEMUR TARAFINDAN AÇIKLANARAK KÜTÜĞÜN ONUN TARAFINDAN DA İMZALANMASI KOŞULLARIDIR.