Hipersensitivite reaksiyonları Aşırı duyarlılık reaksiyonlarını genel olarak tanımlar. Klasik olarak 1-5 e kadar tanımlanan tipleri vardır.

HİPERSENSİTİVİTE REAKSİYONLARI Tip Medyatör İnflamatuar cevap Başlama süresi Tanısal test I. Reagenik, ellerjik IgE, mast hücresi, bazofil Ödem vazodilatasyon, mast hücre degranülasyonu, eosinofiller , düz kas kontraksiyonu 5-10 dak RAST, deri testi II. Sitotoksik antikor Ig G , Ig M, komplemanlar Dolaşan faktörlerin lizis ve fagositozu, dokuda hasar, akut inflamasyon 6-36 saat Coombs , indirekt İF, kırmızı hücre agglütinasyonu, presipite olan antikorlar III. İmmun kompleksler Ig G , Ig M, Ig Akomplemanlar, PMNL ve amakrofaj akumulasyonu, vaskülit 4-12 saat İmmun kompleksler IV. Gecikmiş hipersensitivite T lenfositler, aktive makrofajler, sitokinler Perivasküler inflamasyon, MNL, fibrin , granulom 48-72 saat Deri testi V. Stimulan/blokan Ig G Hipertrofi veya normal Değişken İndirekt İF

TİP I Ig E güdümlüdür. Mast hücre ve bazofil uyarılması ile medayatörler açığa çıkar Histamin, bradykinin , prostoglandinler, lökotrienler, PAF (platelet aktive edici faktör) gibi. Bu aracılar nedeni ile dokuda bir çok değişikliler meydana gelir.

TİP I- devam Dokuda meydan agelen geğişiklikler Ø Vazodilatasyon Ø       Düz kas kontraksiyonu Ø       Mukus salgılayan bezlerde uyarılma Ø       Damar geçirgenliğinde artış ve Ø Doku inflamasyonu

TİP I- devam Vucüda giren antijenler yabancı olduğundan en çok etkilenen organlar Deri ve Solunum sistemi olacaktır Allerjenin bütün vucüdda reaksiyon oluşturması haline yani sistemik reaksiyona anafilaksi diyoruz. Atopi bir kişide çevresel ortak bir çok antijene kolayca Ig E oluşturması ve ailede (allerjik rinit, allerjik astım, atopic dermatit, ve allerjik gastroenteropati) allerjik hastalıkların genetik olarak sık bulunmasına denir

TİP I- devam Tip I içinde yer alan hastalıklar nelerdir. allerjik rinit, allerjik konjuctivit saman nezlesi- mevsimsel yılboyu nezlesi extrinsic astım Aerosol tozlar, duman, polenler vs karşı gıda allerji anafilaksi lateks kullanımı

Anafilaksi: Bazı allerjenler vücuddan sistemik olarak tüm mast hücrelerinden aracı salınmasına yol açabilir İlaçlar Böcek zehirleri Latex Gıdalar gibi parenteral enzimler kan ürünleri b laktam Ab b-blokerler Bu durumda vücuddada sistemik ve ölümcül değişiklikler olur.

Anafilaksi-devam: Vücudda sistemik ve ölümcül değişiklikler olur. Yaygın vazodilasyondan dolayı hipotansiyon ve şok Bronkospazm Gastrointestinal ve uterus kontraksiyonları Ürtiker ve angioödem Ürtiker ve angiödem tek başına olabilir. Bu durumda lokalize bir anafilaksiden bahsedilebilir. Daha sık ve iyi seyirlidir. Anaflaktoid reaksiyon !

Anafilaksi-proflaksi Kaçınma immunoterapi

Anafilaksi-tedavi epinephrine  1/1000 epinefrine 0.3-0.5 ml SC, difenhidramin IV 50-100 mg (systral , avil amp, ) teofilin IV 5 mg/kg bolus 10-30 dk daha sonra 0.5 mg /kg infüzyon IV hidrasyon- CVP ile mümkünse Norepinefrine ve dopamin

TİP I- devam Allerjik rinit Burun kaşıntısı, konjesyon, akıntı,hapşırık, Birlikte atopic dermatit, alt solunum sistem bulguları (öksürük, hırıltı,dispne), gözlerde yaşarma ve akıntı olabilir. Çevresel bir antijene karşı oluşmaktadır. Test edilen Ag karşı specific Ig E gösterilmesi ile teyid edilir.

TİP I- tanısal işlemler non spesifik kanda eosinofil IG E düzeyi  pulmoner aspergilloziz ve hiper Ig E sendormu spesifik cilt testleri prick testi- pucture: iğneleme testi intradermal testler negatif kontrol pozitif kontrol  histamin RAST  radioallergosorbant test Hasta serumu  bilinen Ag lar ile karşılaştırma 125 I –işaretli Anti-Ig E ile muamele edilir. Radyoaktivitesi sayılır.

TİP I- tedavi Tedavide 3 ana yol vardır. Allerjenden sakınmak Semptomatik tedavi antihistaminikler sempatomimetikler cromolin glukokortikoidler İmmünoterapi Kaçınılamıyacak allerjenlere karşı Ig G  , allergen spesifik Ig E 

TİP II HİPERSENSİTİVİTE REAKSİYONLARI Sitotoksik bir reaksiyondur Antijen dokular üzerinde bulunan yapılardandır veya dokulara yapışan hapten denilen tek başına antijenik olmadığı halde dokuya yapıştığında antijenite kazanan maddelerdir. Bu entijenlere karşı gelişmiş Ig G ve Ig M tipi antikorlar rol alır. Doku üzerindeki bu antijenlere antikorlar bağlandğında reaksiyon başlar. Sonunda sitotoksik T hücreler uyarılırlar ve hücreler fagositize edilir. T hücre aktivasyonu compleman C3 veya diğer komplemanlar aracılığı ilede olabilir.

TİP II HİPERSENSİTİVİTE REAKSİYONLARI Yanlış kan transfuzyonu sonucu oluşan hemoliz iyi bir örnektir. Coombs pozitif hemolitik anemi- Rh ve Li kan gruplarına karşı en sık, bazen ilaçlara karşı Antibody güdümlü trombositopenik purpura Phemfigus- desmozom proteinlerine karşı Ab Phemfigoid Good pausture sendromu – anti GBM antikorları, glomerüler ve ac dokusunu tutar Pernisiyöz anemi Myastenia gravis  post sinaptik ACH reseptörlerine karşı AB Lambert –eaton  nöron kanallarındaki proteinlere karşı AB mevcut. Bu kez ACH salgılanamaz. Penicilline uyarımlı hemolytic anemi (penicilline burada hapten rolundedir

TİP III HİPERSENSİTİVİTE REAKSİYONLARI İmmun kompleks ilişkili reaksiyonlardır. Çözünebilir Antijen-antikor komplekslerinin damarlar veya dokularda çöklemeleri ile klinik oluşur. Antikorlar daha fazla ise reaksiyonlar antijenin köken aldığı dokulara sınırlı kalabilir. Örneğin romatoid artrit  synovium Antijenler fazla ise olay daha sistemik olmaya adaydır. Sistemik dolaşıma katılıp daha fazla dokuya ulaşabilir. Tip III reaksiyonlar: Serum sikness disease- serum hastalığı SLE (sistemik lupus eritematoziz) RA (Romatoid artrit) PAN (Poliarteritis nodosa) Cyroglobünemi Hipersensitivity pneumonitis Bronkopulmonary aspergillosis Akut glomerülonephritis Kronik membranoproliferatif GN

TİP IV HİPERSENSİTİVİTE REAKSİYONLARI Sellüler immünite ile ilgildir Geç tip hipersensitivite reaksiyonuda denir Spesifik bir antijen ile T hücrelerinin karşılaşması ve bu antijenlere sensitivite kazanması ile olur. Sensitif T hücrelerin nakli ile diğer insanlarda benzer reaksiyonlar oluşur. Sensitize T hücreleri antijenin bulunduğu dokulara veya mikroorganizmalara direkt saldırıp hasar oluşturur. Etken son hücreler makrofajlardır. Sensitize olmuş T hücreleri (memory hücreler) lenfokinler salgılayarak diğer killer hücreleri, makrofajları aktifleştirebilirler.

TİP IV HİPERSENSİTİVİTE REAKSİYONLARI Reaksiyon 3 fazlıdır. Tanıma Aktivasyon- IL-2, TNF, gama IFN, lenfotoksinler Effektör faz Tip IV reaksiyonlar: Ppd reaksiyonu – tuberküloz deri testi Candida deri testi Kontakt dermatit Allograft rejeksiyonu İntracellüler organizmalara karşı granulomatoz cevap Kuduz aşısına karşı gelişen encephalomyelit Bazı ilaç hipersensitiviteleri tiroidit

TİP V HİPERSENSİTİVİTE REAKSİYONLARI Burada bir antijene karşı oluşan antikorlar bağlandıktan sonra hedefi yıkmaya sebep olmaz. Bağlandıktan sonra bazı fizyolojik hadiselere yol açarlar. Bu fizyolojik olaylar UYARICI /STİMULANt veya BLOKE EDİCİ/İNHİBİTION olabilir. örnekler Myastenia gravis- blokan Graves- stimulan

HİPERSENSİTİVİTE REAKSİYONLARI Tip Medyatör İnflamatuar cevap Başlama süresi Tanısal test I. Reagenik, ellerjik IgE, mast hücresi, bazofil Ödem vazodilatasyon, mast hücre degranülasyonu, eosinofiller , düz kas kontraksiyonu 5-10 dak RAST, deri testi II. Sitotoksik antikor Ig G , Ig M, komplemanlar Dolaşan faktörlerin lizis ve fagositozu, dokuda hasar, akut inflamasyon 6-36 saat Coombs , indirekt İF, kırmızı hücre agglütinasyonu, presipite olan antikorlar III. İmmun kompleksler Ig G , Ig M, Ig Akomplemanlar, PMNL ve amakrofaj akumulasyonu, vaskülit 4-12 saat İmmun kompleksler IV. Gecikmiş hipersensitivite T lenfositler, aktive makrofajler, sitokinler Perivasküler inflamasyon, MNL, fibrin , granulom 48-72 saat Deri testi V. Stimulan/blokan Ig G Hipertrofi veya normal Değişken İndirekt İF