İmmün Sistem Patolojisi

... konulu sunumlar: "İmmün Sistem Patolojisi"— Sunum transkripti:

1 İmmün Sistem Patolojisi
*Hipersensitivite (aşırı duyarlılık) reaksiyonları *İmmün yetersizlik durumları *Otoimmün hastalıklar *Transplantasyon patolojisi *Tümör immünolojisi *Amiloidosis

2 Tanıya Yaklaşım İçin Yöntem
Klinik Laboratuar (seroloji önemli) Makroskopi Mikroskopi (Işık m.,polarize ışık ile ışık m. immünfloresan mikroskopi, elektron mikroskopi)

3 İmmün Sistem Patolojisi
Aşırı duyarlılık reaksiyonları Otoimmün hastalıklar İmmün yetmezlikler Amiloidozis Transplantasyon patolojisi Tümör immünolojisi

4 İlgili organlar Kemik ilği, kök(stem) hücre CD34 pozitif (+) dir
Lenf bezleri Dalak Timus Mukozal lenfoid doku (MALT) Dolaşan kan Çeşitli dokularda doku makrofajları (akciğerde alveoler makrofajlar, memede duktal makrofajlar, karaciğerde Kupffer hücreleri, deride Langerhans hücreleri, beyinde mikroglialar vs)

5 T lenfositler Kemik iliğinde, timusda, lenf bezlerinde parakortikal bölgede, dalakda santral arterioller çevresinde ve MALT (mukozalardaki lenfoid doku) ve dolaşan kanda bulunurlar Periferik lenfositlerin %60-70 idir. T hücre reseptörü ile hücreye bağlı antijeni tanırlar. CD3 ise T lenfositlerin yüzey proteinidir. Antijen bağlanmasından sonra sinyal geçişini sağlar. CD3 antijene direkt bağlanmaz

6 T lenfositler 2 gruptur CD4 pozitif (+) (helper / inducer) olanlar %60 oranında bulunur CD8 (+) (sitotoksik / supresör) %30 oranında bulunur CD4 / CD8 oranı = 2 / 1 dir

7

8 T hücresinin yabancı bir antijeni tanıyabilmesi için MHC (HLA) molekülleri ileişbirliği gerekir.
CD4 + hücreler class II doku uygunluk antijenleri (= major histokompatibilite kompleksi (MHC) = human lökosit antijen (HLA) ile, CD8 + hücreler class I MHC ile işbirliği gösterir MHC (HLA) kompleks 6. kromozomun kısa kolunda bulunan multipl genlerden oluşur

9 B lenfositler Kemik iliğinde, lenf bezlerinde kortikal bölgede, dalakda foliküllerde, MALT (mukozalardaki lenfoid doku) ve dolaşan kanda bulunurlar Lenfositlerin %10-20 sini oluştururlar Germinal merkez oluştururlar Immunoglobulinler (Ig) yanısıra çeşitli yüzey antijenlerin varlığı ile tanınırlar (CD10, CD19, CD20,CD79a, CD138 ve kompleman reseptörü ile EBV de bağlayan CD21 gibi)

10 CD4 + helper(Th)hücreler
AIDS de enfekte olan hücrelerdir 2 gruptur Th 1, IL-2 ve IFN-gama salgılar. Hücresel immünitede yardımcıdır Th 2, IL-4 ve IL-5 salgılar. Humoral immün sistemde yardımcı hücrelerdir

11 Makrofajlar Yabancı antijenleri T hücrelere sunan hücrelerdir. Dolaşan kanda, lenf bezinde, dalak ve diğer dokularda bulunurlar Class II MHC molekülü içerirler Sitokin sekrete ederek, T, B lenfosit, endotel hücresi ve fibroblast stimülasyonu yaparlar Toksik metabolitler ve proteolitik enzimler salgılarlar Tip IV aşırı duyarlılık reaksiyonunda efektör hücrelerdir

12

13 Dendritik ve Langerhans hücreleri
Class II molekülleri içerir, antijeni sunarlar Zayıf fagositikdirler

14 Natural Killer (NK) hücreler
Azurofil granülleri vardır T lenfositler gibi CD2 (+) hücrelerdir. CD3 negatif (-) , CD 16 (+), CD56 (+), TCR (-) dir CD16 Ig G için, Fc reseptörüdür. Yani Ig G kaplı hücreleri NK hücreler lizise uğratır Bir bölümü class I MHC’yi tanır ve lizisi önler IFN gama salgılar.

15 Histokampatibilite genleri (antijenleri) (MHC) (HLA)
6. kromozomda bulunurlar İmmün reaksiyonların önemli düzenleyicisidirler MHC gen ürünleri 3 sınıftır Class I proteinler Class II proteinler Class III proteinler

16 Histokampatibilite genleri (antijenleri) (MHC) (HLA)
Class I antijenler, nükleuslu hücreler ve trombositlerde bulunur. HLA-A,B,C lokusları vardır Class II antijenler, HLA D lokusundadır. Monosit, makrofaj, dendritik hücreler, B hücreler ve aktive T hücrelerinde bulunur. T hücrelerinden salınan IFN gama etkisi ile endotel hücreleri, fibroblast ve böbrek epitel hücrelerinden eksprese edilebilirler

17 Histokampatibilite genleri (antijenleri) (MHC) (HLA)
Class III proteinler, histokompatibilite antijenleri olarak hareket etmez, komplemanı kodlarlar HLA molekülleri antijenleri T hücrelere sunar. Hem humoral hem hücresel immünitede önemlidirler HLA nin bazı subgrupları ile hastalık birlikteliği de bildirilmiştir. Örneğin, HLA-B27 ankilozan spondilit ile birliktedir.

18 Aşırı duyarlılık reaksiyonları
Tip I Tip II Tip III Tip IV

19 Aşırı duyarlılık reaksiyonları
Tip I, antijen(allerjenin) etkisiyle CD4+Th2 lenfositlerden salınan sitokinler ile B hücre aktivasyonu ve Ig E salınımı sonrasında mast hücreleri ve bazofillerin aktivasyonu Tip II, antijenler intrensektir ve çoğu zaman hücrelerin membranında lokalizedir Tip III, antijen-antikor kompleksleri ile oluşur Tip IV, Hücresel aşırı duyarlılık reaksiyonudur

20 Tip I Antikor(ak), antijenin(aj) giriş bölgesinde oluşur(solunum, sindirim yolu mukozası, lenf nodları gibi) CD4+ T lenfositlerin yardımı ile B lenfositler IgE sentezler IgE mast hücreleri ve bazofillere bağlanır ve Bu kişide duyarlanma gerçekleşir

21 Tip I Duyarlanmış kişide, aj mast hücreleri ve bazofillerde bulunan IgE reseptörü Fc parçasına bağlanır Bu yolla, histamin salınımı ile 5-60 dakika içinde Vasodilatasyon Eksüdasyonn Gland sekresyonu Bronş düz kas kontraksiyonu olmaktadır

22 Tip I Lokalize anafilaksi Sistemik anafilaksi Ürtiker
Allerjik rinit, konjonktivit,gastroenterit Atopi (Tip I reaksiyonuna ailesel yatkınlık) insanlarda %10’ dur Sistemik anafilaksi Laringeal ödem, yaygın bronkokonstriksiyon, şiddetli respiratuar distres, vasodilatasyon, eksüdasyon ve şok gelişimi

23 Tip II Spesifik doku antijenine ak bağlanması
Antikor bağımlı bir reaksiyondur, 3 tipdir 1.Kompleman aracılı sitotoksisite 2.Antikor bağımlı hücresel sitotoksisite 3.Antireseptör antikor aracılı hücresel disfonksiyon

24 Tip II 1.Kompleman aracılı sitotoksisite Transfüzyon reaksiyonları
Rh uygunsuzluğu (anne Rh-, bebek Rh+ ise) Otoimmün hemolitik anemi Goodpasture sendromu Pemfigus vulgaris

25 Tip II 2.Antikor bağımlı hücresel sitotoksisite
Doku antijenlerine atake IgG ile ilgilidir IgG-Fc fragmanı nötrofil, eozinofil, makrofaj, NK hücrelerin Fc reseptörüne bağlanır membran hasarı, proteaz salınımı IgG’ nin atake olduğu hücreler tahrip olur Parazitlere karşı savunmada, renal transplant atılım reaksiyonunda etkili

26 Tip II 3.Antireseptör antikor aracılı hücresel disfonksiyon
Spesifik hücre yüzey reseptörlerine karşı antikor oluşur Otoimmün tiroid hastalığı (Graves hastalığı, Hashimoto tiroiditi-TSH reseptörlerine karşı otoantikor oluşumu) Myasteniz gravis,asetil kolin reseptörlerine karşı otoantikorlar

27 Tip III İn-situ (lokalize) veya dolaşan immün kompleksler ile oluşur
Kompleman aktivasyonu, PMNL infiltrasyonu doku hasarı Antijen endojen veya eksojen olabilir Patoloji: Ödem, inflamasyon,efüzyon, fibrinöz eksüda Klinik: Deri döküntüleri, endokardit, vaskülit, serözit, sinovit, dermatit, artrit, glomerulonefrit vs.)

28 Tip III 2 tiptir 1.Serum hastalığı 2.Arthus reaksiyonu
Klinik: Ateş, lenfadenopati, deri döküntüleri ve artralji Serum C3 ve C4 seviyesi düşer Dokuda nekroz olmaz 2.Arthus reaksiyonu Duyarlanmış dermise antijen verilirse, önceden oluşmuş antikorlarla birleşir Vaskülit ⃗⃗ trombüs ⃗⃗ hemoraji ve fokal iskemik nekroz gelişir

29 Tip IV T lenfositlerin etkin olduğu bir reaksiyondur 2 tiptir
1.CD4+ T lenfositlerle ⃗⃗ Geç tip 2.CD8+ T lenfositlerle ⃗⃗ hücresel sitotoksisite

30 Tip IV 1.CD4+ lenfositler ile

31 Tip IV *1.CD4+ lenfositler ile
*12-48 saatte başlar, 3-4. günde reaksiyon belirginleşir *Hücre içi mikroorganizmaların savunmasında temeldir *Tüberkülin gibi deri testleri, tümör immünitesi ve hücresel greft atılımında etkili

32 Tip IV 2. CD8+ lenfositler ile
Spesifik antijen, CD8+ lenfositler ile MHC I aracılığı ile tanınır Sitotoksisite, CD8+ lenfositlerden salınan perforin gibi sitotoksik maddelerle hedef hücre membran hasarı olmaktadır Hepatit ve neoplasmlarda, bu reaksiyon olmaktadır

33 Transplantasyon Patolojisi

34 Otoimmün Hastalıklar

35 İmmün Yetmezlik Hastalıkları

36 AIDS

37 ANA pozitif. Homojen nükleer boyanma paterni. Hasta serumunda
Nükleer aj’ e karşı+oto ak+Floresein ak+immünfloresein mikroskop

38 ANA test. 1:40 üzeri pozitif. 1:1012 gibi yüksek titreler önemli
otoim. hastalığı gösterir.

39 ANA test. SLE’ de çok tipik “rim” patern.

40 SLE’ da pozitif çift sarmallı DNA testi. Crithidia organizmalarının
floresans veren kinetoplastları pozitif testin göstergesidir.

41 “Speckled” patern. RNA’ ya karşı otoantikorları gösterir. Spesifik
değil. Ancak mikst konnektif doku hastalığını gösterebilir. Bu hst larda tanı deneyimli kişilerle bile çok zordur.

42 “Nucleoler” patern. Skleroderma için tipik.

43 Diğer bir nükleoler patern.

44 Meşhur “LE” testi.Pembe blob’lar denatüre nükleuslardır. ANA
kadar hassas değildir.

45 DLE’ da malar “butterfly” rash. Hastaların %5-10’ unda SLE gelişir.

46 Az miktardaki malar rash SLE için: Oldukça tipikdir, ancak tam olarak spesifik değildir

47 Lupus nefriti. Glomerüller

48 Lupus nefritinde glomerülde
granüler tarzda immün kompleks birikimi. Ig, Ig G dir.

49 SLE. Lupus nefritinde subendotelyal immün birikimler

50 Lineer Ig birikimi. Goodpasture sendromu.
Otoimmün hastalık. Tip II duyarlılık reaksiyonu.

51 Sklerodermada Sklerodaktili (kalsinosis, Reynauld fenomeni Ösofegeal dismotilite Telenjektaziler)

52 Sklerodermada “cheilitis” Ribof-
lavin eksikliğine bağlıdır

53 Laringeal ödem. Eksitus. Tip I aşırı duyarlılık reaksiyonu sonucu.

54 Myokard. Akut hücresel atılım reaksiyonunda CD 3 pozitif T lenfositler.

55 Akut vasküler atılım. Damar duva
rında IG G birikkim. Myokarddan. Damar duvarında lenfosit ler. HE boyalı doku kesiti.

56 Amiloid. Kongo Kırmızısı
Polarize ışıkda elma ye şili rengi görünüm Amiloid. HE İmmunfloresan mikroskop. AL amiloid Amiloid fibrilleri-Elektron mikroskopi

57 HIV virüs

58 Yaşam siklusu

59

60 Genital yol mukozası. Kırmızı renkli hücre, Langerhans hücresi.

61

62 Kavite oluşumu. Alveollerde eksuda

63 Gomori Metanamin Silver
boyası

64 BAL’ da Giemsa boyası ile mikroorganizmalar (dot benzer)

65 Sitolojide karakteristik “foamy” cisim. Pap boyası.

66 İmmünperoksidaz boyasında mikroorganizmalar

67 Böbrekde kalsifikasyonlar
Dalakda büyüme “splenomegali” ve eksuda odakları

68 Pnömoni.İnterstisyel fibrozis belirgin.

69

70 CMV inklüzyonları

71 İmmünperoksidaz ile CMV