3.Ünite Öğrenme,Bellek,Düşünme 9.Sınıf Psikoloji 3.Ünite Öğrenme,Bellek,Düşünme BELLEK TÜRLERİ 25.Hafta ( 17-21 / 03 / 2014 )

BELLEK NEDİR ?? Geçmiş yaşantıları ve bilgileri akılda tutma ve hatırlama gücüdür. ..Bellek, öğrenilen bilgileri depolar,istenildiği zaman kullanılmasına olanak sağlar. ..Bellek,insanların dil,kültür ve bilimi geliştirmelerine neden olmuş insanlık bugünkü durumuna ulaşmıştır. ..Eğer bellek olmasaydı,insanlar her bilgiyi yeniden öğrenmek zorunda kalacaktı.

BELLEK ..Bilginin kazanılarak depolanması ve korunması, geri çağrılarak kullanılmasıdır. ..Öğrenme ile ilişkilidir. ..Bu işlev,sinir sisteminde gerçekleşir. ..Bellek,3 işlemi içerir. 1.Bilginin kodlanması 2.Bilginin depolanması 3.Bilginin geri çağrılması(hatırlama)

BELLEK TÜRLERİ 1. )Duyusal Bellek 2 BELLEK TÜRLERİ 1.)Duyusal Bellek 2.)Kısa Süreli Bellek ve Çalışma Belleği 3.)Uzun Süreli Bellek 4.)Örtük Bellek

1.)DUYUSAL BELLEK ..Duysal Bellek; duyu organlarının duyumsayabildiği tüm iç ve dış uyarıcılara ilişkin bilgiyi içerir,kişi o anda kendini etkileyen uyarıcıların tümü hakkında bilgi sahibidir. ..Ancak bu bilgiler bilinç dışındadır. ..Duyusal bellekteki bilgiler, yaklaşık iki saniye içinde ya kendiliğinden yok olur,yada yeni gelen benzeri bilgiler öncekini siler.

Duyusal bellek ( duyusal kayıt ), bilgilerin ilk geldiği yerdir ..Duyusal bellek ( duyusal kayıt ), bilgilerin ilk geldiği yerdir. ..Çevreden gelen uyarıcılar, alıcılar tarafından ( göz,kulak vb.) alınarak,duyulara kayıt edilir. ..Duyusal kayıt süresi çok kısadır. ..Sokakta duyduğumuz bir korna sesinin ,kesildikten bir süre sonra bile kulağımızda yankılanması;

..Televizyondaki canlı bir görüntünün değiştikten hemen sonra bile gözümüzde canlanmaya devam etmesi, duyusal kayıt örneğidir. ..Örn; bir ses tonundan kısa süre sonra ( 40 milisaniye),bir başka ses tonu uygulanırsa, katılımcının ,ilk ses tonunu fark etme olasılığı, ikisi arasındaki süre kısaldıkça giderek düşer. Bunun nedeni, ikinci uyarıcının birinciyi maskelemesidir.

2.)Kısa Süreli Bellek ve Çalışma Belleği ..

..Duyusal bellekte bulunan tüm bilgiler arasından dikkat edilenler KSB ‘e geçiyor. ..KSB ( kısa süreli bellek) dikkatin, yani farkındalık ve bilincin olduğu yerdir. ..Kısa süreli bellek, duyusal bellekten gelen bilgilerin 20 dakika tutulduğu aşamadır. ..Kapasitesi dardır.6,7 veya 10 rakam hatırlanabilir. ..Kolayca yanlış yapılabilir. ..Kaybolan bilgi bir daha geri gelmez.

KSB. ,bilgilerin depolanmasını iki şekilde sağlar : a ..KSB. ,bilgilerin depolanmasını iki şekilde sağlar : a.)bilgileri kendi kısıtlı alanında depolar, b.)kalıcı olarak depolanması için bilgiler özümseyici temrin yoluyla USB(uzun süreli bellek) ‘e aktarılır.

Yeniden Şifreleme : KSB ‘te anlam verilmiş bilgiler vardır. Örn; Yeniden Şifreleme : KSB ‘te anlam verilmiş bilgiler vardır. Örn; ..duvardaki manzara resmi, ..dinlenen enstrümantal şarkı ..arkadaşınızın yeni bir kitapla ilgili söyledikleri ..Eğitim-öğretim süreci içinde bilgiler,büyük oranda sözel olarak şifrelenir.

..Örn, psikoloji biliminin ölçütleri ile ilgili bilgiler,akla kelimeler olarak gelir. ..Ama,manzara resmi yada enstrümantal müzik sözel olarak şifrelenmez. Manzarayı görsel imge,, Enst.müziği işitsel bir imge olarak şifreleyebiliriz.

Kısa Süreli Bellekte Depolama Bilgiler KSB ‘te,duyusal bellekten daha uzun süre kalır. Bu süre 2 saniye – 20 dakika arasıdır. Bilgiyi bu süre içinde KSB ‘te tutabilmenin yolu,,bilgiyi tekrar etmektir. Örn, internette bir telefon numarası gördünüz,, Telefonunuzu buluncaya kadar geçen sürede,bu numarayı unutmamak için sürekli tekrarlarsınız. ..Tekrarlama bırakılınca,bilgi unutulur.

Uzun Süreli Belleğe Aktarma : Uzun Süreli Belleğe Aktarma : ..Bilgiler tekrar edilerek KSB ‘te tutulabilir ama bu akılcı bir çözüm değildir. Öğrenilen bilgileri ,nispeten kalıcı bir şekilde depolamak için,onları USB’e aktarmak gerekir. ÇÜNKÜ; ..KSB kapasitesi sınırlı ..USB kapasitesi geniş

KSB ve USB Arası etkileşim KSB tekrarsız Duy.bellek KSB tekrarla USB davranış

…Özümseyici tekrar ne kadar çok bilgiye dayanıyorsa,uygun ve yeterli kural ve stratejiler kullanılıyorsa,belleme de o kadar başarılı olur. Çalışma Belleği : Bu modele göre sözel bilgiler ve görsel mekansal bilgiler ayrı ayrı işlemlenir.

Çalışma Belleği terimi özel bir bellek türünü de vurgular Çalışma Belleği terimi özel bir bellek türünü de vurgular. ..Bu bellekte bilgiler bir taraftan depolanır,bir taraftan da bilgiler üzerinde işlemleme yapılır. ..Örnek : çevirmenler,bir taraftan yabancı dilde söylenenleri depolar,bir taraftan da yabancı dildeki malzemeyi türkçeye çevirirler.

3.))Uzun Süreli Bellek :

Uzun Süreli Bellekte (USB) bir çok farklı bilgi bulunur Uzun Süreli Bellekte (USB) bir çok farklı bilgi bulunur. ..görsel imgeler, ..duygular, ..tatlar, ..sesler, ..kokular, ..problem çözme stratejileri, ..çocuklukta geçirilen deneyimler,

..özetle; USB kapasitesi çok geniştir,,hatta,,doldurmaya yaşamımız yetmez. ANCAK , bilgiler ,KSB ‘te olduğu gibi, USB ‘ e hızlı girmez. Biraz zaman ve emek gerekir. UZUN SÜRE Lİ BELLEK ; a.)Anlamsal Bellek b.)Anısal Bellek olmak üzere 2 çeşit bellek vardır.

Anlamsal Bellek :. dünya hakkındaki bilgileri, Anlamsal Bellek : ..dünya hakkındaki bilgileri, ..evren gerçeklerini içerir. … Cumhuriyetimizin kuruluş tarihi, …peri bacalarının hangi ilde olduğu, …akdeniz bölgesinin iklimi gibi Bu bellek türünde anlamlar ve kavramlar vardır.

Anısal Belllek :. Gittiğiniz konserde, solistin giydiği kazak, Anısal Belllek : ..Gittiğiniz konserde, solistin giydiği kazak, ..Öğretmenin sorduğu soruyu doğru cevaplayan öğrencinin yüzündeki gurur ifadesi gibi… …..Bu bellek türünde ,belirli yer ve belirli zamanlardaki anılar vardır.

4.)) Örtük Bellek

ÖRTÜK B ELLEK : ( bildirilemeyen bellek) ÖRTÜK B ELLEK : ( bildirilemeyen bellek) ..Kişnin farkında olmadan öğrendiği bilgileri içerir. ..Kişi öğrendiğinin farkında değildir Örtük Bellek, geçmiş olayların, otomatik ve bilinçsiz olarak anımsanmasıdır.

HANGİ TÜR ÖĞRENMELER ÖRTÜK BEL LEKTE DEPOLANIR. a HANGİ TÜR ÖĞRENMELER ÖRTÜK BEL LEKTE DEPOLANIR ??? a.)Ön Uygulama Etkisiyle Örtük Öğrenme b.)Klasik Koşullama c.)Beceri ve Alışkanlıklar

ÖĞRENME – HATIRLAMA – BELLEK İLİŞKİSİ ÖĞRENME – HATIRLAMA – BELLEK İLİŞKİSİ ..Öğretmen öğrenciye bir soru sordu ..Öğrenci,gerekli bilgileri hatırlayarak soruyu cevapladı ..Bu davranış 3 önemli işlemlemeyi içerir: -öğrenme(kazanım)-kodlama -bellek(depolama) -hatırlama(geri çağırma)

Öğrenme, bellek ve hatırlama süreçlerinin şematik gösterimi (kazanım) Bellek (depolama) Hatırlama (geri çağırma)

Neden Unuturuz ?? Kullanılmayan bilgi, zaman içinde unutulur. 2. Öğrenilen bilgiler, daha önce öğrenilmiş olan benzeri bilgileri bozar.( geriye ket vurma) 3. Daha önce öğrenilen bilgiler,benzeri bilgileri içeren daha sonraki öğrenmeyi bozar.(ileriye ket vurma) 4.Geriye ve ileriye ket vurma,birbirine zıt işler 5. Rahatsız eden anılar,duygu ve dilekler unutulur(güdülenmiş unutma)

Belleğimizi Güçlendirmek,Daha Çok Hatırlayabilmek İçin Ne Yapabiliriz Belleğimizi Güçlendirmek,Daha Çok Hatırlayabilmek İçin Ne Yapabiliriz? ..Öğrenme,belleğin vazgeçilmez ön koşuludur. ..ÇOK İYİ ÖĞRENMELİSİNİZ! ..Bilgiyi özümseyerek tekrar yapmalısınız ..Bireysel durum ve özellikleriniz önemli ..Unutmaya yol açan etkenleri ortadan kaldırın.

Hatırlama Sürecini Kolaylaştıran Koşulları Yaratmalısınız : 1 Hatırlama Sürecini Kolaylaştıran Koşulları Yaratmalısınız : 1.Malzemenin örgütlenmiş olması. 2.Hatırlamaya yardımcı ipuçlarının olması( çoktan seçmeli testlerde bilgi daha kolay hatırlanır) 3.Bilginin öğrenildiği bağlam ile hatırlanmaya çalışılan bilginin aynı olması(kantindesiniz.Kantin işleten kişinin adını hatırlamaya çalışıyorsunuz.

Büyük ihtimalle hatırlarsınız Büyük ihtimalle hatırlarsınız.Eğer kantin işleten kişiyi bir arkadaş toplantısında görürseniz,adını büyük ihtimalle hatırlayamazsınız) 4.Duygusal etkenler(güdülenmiş unutma. Eski kötü anılar hatırlanmaz)

Hatırlamaya Yardım Eden Teknikler Kullanın 1. Çağrışım Kurma 2 Hatırlamaya Yardım Eden Teknikler Kullanın 1.Çağrışım Kurma 2.Örgütleme 3.Zihinde Canlandırma 4.Sesselleştirme(bilginin sesli tekrarı)

Bellek Türlerinin İmgesel Gösterimi Bellek Kısa Süreli Bellek Uzun Süreli Bellek Açık Örtük Anısal Anlamsal

Kısa Süreli Bellek : saniye ve dakikalar uzunluğunda Uzun Süreli Bellek: dakika,saat,ay ve yıllar uzunluğunda Anısal Bellek: anılarla ilgili Anlamsal Bellek: kavramlar ve genel kültür bilgileri ile ilgili Örtük Bellek: klasik koşullama,beceri ve alışkanlıklarla ilgili

Hatırlamaya Yardımcı Teknikler : kümeleme yerler çağrışım kurma örgütleme Zihinde canlandırma yerler

HAZIRLAYAN HARİKA ATA