ANKOS AÇIK ERİŞİM VE KURUMSAL ARŞİVLER ÇALIŞMA GRUBU PROF.DR. UĞUR DEMİRAY (ANADOLU ÜNİVERSİTESİ - DANIŞMAN) GÜLSEVİL AĞCA (YAŞAR ÜNİVERSİTESİ) YASEMİN BALCI (İSTANBUL KÜLTÜR ÜNİVERSİTESİ) BURCU UMUT ZAN (ORTA DOĞU TEKNİK ÜNİVERSİTESİ) ATA TÜRKFİDANI (YAŞAR ÜNİVERSİTESİ)

Açık Erişim, 2001 Budapeşte Açık Erişim İnisiyatifi’nde bilimsel literatürün internet aracıyla finansal, yasal ve teknik bariyerler olmaksızın, erişilebilir, okunabilir, kaydedilebilir, kopyalanabilir, yazdırılabilir, taranabilir, tam metne bağlantı verilebilir, yazılıma veri olarak aktarılabilir ve her türlü yasal amaç için kullanılabilir biçimde kamuya ücretsiz açık olması biçiminde tanımlanmıştır. AÇIK ERİŞİM:

Açık Erişim ve Kurumsal Arşivler konusunda Türkiye'de bilgi profesyonelleri arasında farkındalık yaratmak, ilgili uygulamalarda ANKOS-bilgi profesyoneli- araştırmacı işbirliğini sağlamak, yurt içi ve yurt dışında bu konuda faaliyet gösteren kurumlar ile işbirliği içinde çalışmak Açık Erişim ve Kurumsal Arşivler Çalışma Grubu (AEKA)'nun misyonunu oluşturmaktadır. ANKOS AÇIK ERİŞİM VE KURUMSAL ARŞİVLER GRUBU ( AEKA )

Grubun amacı, dünyada ve Türkiye'de Açık Erişim ve Kurumsal Arşivler konusunda yapılan çalışmalara ilişkin üye kurumları bilgilendirmek, konsorsiyum olarak üye kurumların Açık Erişim hareketini özümsemelerini ve yararlanmalarını sağlamak, açık erişimi, kendi kurumları içerisinde yayma ve uygulama fırsatları oluşturmak, konu ile ilgili kurumların kendi arşivlerini oluşturmaları için yöntem göstermek, çalışmaların eşgüdüm içerisinde sürdürülebilesi için işbirliği yapmak, eğitici ve yardımcı dokümanları ANKOS web sitesinde bulundurmak, bunların güncel ve güvenilir olmasını sağlamaktır.

Türkiye'de Açık Erişim Türkiye’de açık erişim ya da kurumsal arşiv kavramı 2005’in başlarında üniversitelerde ortaya çıkmıştır 9-11 Aralık 2005’te İstanbul Bahçeşehir Üniversitesi’nde gerçekleştirilen X. Türkiye’de İnternet Konferansı’nda açık erişim tartışıldı. Denizli Pamukkale Üniversitesi’nde düzenlenen Akademik Bilişim 2006 kapsamında açık erişim ve kurumsal arşivler üzerine bir dizi oturum gerçekleştirildi.

“Açık Erişim Bildirgesi” oluşturuldu. AB’06 düzenleme kurulu Başkanı tarafından kamuoyuna duyuruldu. Türk Kütüphaneciler Derneği (TKD), Üniversite ve Araştırma Kütüphaneleri Derneği (ÜNAK), Anadolu Üniversiteler Konsorsiyumu (ANKOS) ve Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi (ULAKBİM) temsilcilerinin oluşturduğu bir Açık Erişim ve Kurumsal Arşivler Danışma Kurulu yapılandırılmıştır. Bu girişimlerle birlikte özellikle üniversite kütüphaneleri ve bilgi merkezlerinin öncülüğünde kurumsal açık arşivler oluşturulmaya başlandı.

ANKOS AEKA Çalışmaları Açık Erişim ve Kurumsal Arşivler Çalışma Grubu 2006 yılında kurulmuştur. Seminer ve konferanslar:  Kurumsal Arşiv Yaratma, Ankos 6. Yıllık Toplantısı, Çanakkale: 2-4 Haziran, 2006  Kurumsal [Açık] Arşivler, 43. Kütüphane Haftası, İzmir: 23 Mart-1 Nisan, 2007  Açık Erişim, Kurumsal Arşivler, 43. Kütüphane Haftası, Muğla: 23 Mart-1 Nisan, 2007

 Open Access and Institutional repositories: Recent Developments in Turkey and Sparc, Selanik: 8-9 Mayıs, 2006  Uluslararası bir Açık Arşiv: E-LIS, Akademik Bilişim Konferansı, Denizli: 7-11 Şubat, 2006  Kurumsal Arşiv Yapılanmasında Temel Adımlar: Ankos Kontrol Listesi ve El Kitabı, Inet-tr’06, Ankara: Aralık, 2006  Institutional Repository Movement in Turkey, Open Scholarship 2006: New Challenges for Open Access Repositories, Ekim, 2006  Portico, Ankos Çalıştayı, Kıbrıs: 31 Ekim - 01 Kasım 2008

ANKOS AEKA Çalışmaları Haber kanallarımız  ANKOS AEKA web sitesi  Açık Erişim Dünyasından Blogu Tanıtıcı Broşür ve Rehberler  ANKOS Açık Erişim Broşürü: Bilimsel Bilgiye Erişimdeki Engelleri Kaldırmak Elinizde, Mayıs 2006  Kurumsal Arşiv Oluşturma Rehberi, Mayıs 2007

Uluslararası Açık Erişim Çalışmaları (İskandinav Ülkeleri) İsveç, Danimarka, Norveç, Finlandiya ve İzlanda’dan oluşan İskandinav Ülkeleri, Açık erişimdeki konumlarını anlatır bir çalışma yapmışlardır yılında tamamlanan bu raporda, açık erişim süreci içinde edinilmiş tecrübelere dayalı olarak zorluklar ve başarılar verilmeye çalışılmıştır.

Uluslararası Açık Erişim Çalışmaları (İskandinav Ülkeleri) Açık erişim faaliyetleri ile ilgili bazı bilgiler bu çalışma kapsamında ülkeler tarafından rapor edilmiştir; Açık erişim çalışmalarının ülke içindeki gelişimi ve alt yapısı, Açık erişim kapsamında kurumlarca belirlenen bir politika,

Uluslararası Açık Erişim Çalışmaları (İskandinav Ülkeleri) Kurumsal Arşivler: kullanılan yazılımlar,kapsama alınan materyal tipleri... Açık erişim dergileri: DOAJ’a kayıtlı dergiler, bu dergilerin konuları, yayıncıları, dilleri, JCR da indekslenip indekslenmedikleri... Ulrich’s Periodical Directory’den taranan ve ülkeye ait bilimsel dergiler ile ilgili bilgi: Açık erişim dergilerinin sayısı, elektronik dergilerin sayısı, hakemli dergilerin sayısı, JCR ‘da indekslenen dergilerin sayısı Telif Hakları konusunda bilgi,

Çalışma sonunda gelecekte karşılaşılacak zorluklar adına aşağıdaki başlıklar verilmiştir; Bütçe Kalite kontrol Telif hakları Uzun dönem koruma

Benzer bir çalışma SELL ( South European Libraries Link ) ülkeleri kapsamında yapılmaya çalışılmaktadır. Yukarıda çerçevesi verilen konular hakkında kapsamlı bir rapor da Türkiye için hazırlanmaktadır.

Gelecek dönem çalışmalar: PORTICO Arşivi’nin Türkiye’ye uygun hale getirilmesi çalışmaları. Türkiye’deki akademik kurumların açık arşiv çalışmaları hakkında bir rapor hazırlanması. Açık erişim ve kurumsal arşiv yazılımlarının incelenerek rapor hazırlanması. ANKOS tarafından yayımlanacak akademik bir açık erişim dergisinin hazırlıklarına başlanılması. Ulusal bir açık arşivin kurulması için gerekli girişimlerin başlatılması.