TELİF HAKLARI VE BİLİŞİM HUKUKU

Telif Hakkı Nedir ? Herhangi bir bilgi veya düşünce ürününün kullanılması ve yayılması ile ilgili hakların, yasalarla belirli kişilere verilmesidir. Kısaca, orijinal bir yapıtın, eserin kopyalanmasına veya kullanılmasına izin vermeme hakkıdır. Telif hakkı, genellikle belirli bir süre için geçerlidir. Sembolü çember içinde bir "C" harfidir, © harfi üzerinde bulunduğu yapanın telif haklarının korunduğunu belirtir ve İngilizce "copyright" kelimesini ifade eder.

5846 no.lu FİKİR VE SANAT ESERLERİ KANUNU 7.Madde : Hak sahibinin rızasıyla umuma arz edilen bir eser alenileşmiş sayılır. Bir eserin aslından çoğaltma ile elde nüshaları hak sahibinin rızasıyla satışa çıkarılma veya dağıtılma yahut diğer bir şekilde ticaret mevkiine konulma suretiyle umuma arz edilirse o eser yayımlanmış sayılır.

Hangi ortamda bulunursa bulunsun, her türlü bilgi kaynağının mutlaka bir sahibi bulunmaktadır. Eser sahipliği olarak nitelenen bu kavram, eseri yaratan ve aksi belirtilmedikçe yarattığı eserin en üst düzeydeki sorumlusu olan kişidir. Eser sahipliği hakkı ise, eser sahibinin eserinden kazandığı mali ve manevi hakları içermektedir. Aslında gerek eser sahipliği, gerekse de eser sahipliği hakkının temel dayanak noktası fikri haklardır

Lisans Nedir ? Lisans, telif hakkına sahip tarafın, eserin üzerindeki haklarını korumayı düzenler. Aynı zamanda eserin de içeriğinin korunması üzerine düzenlemeler getirir. Çeşitli lisanslar çeşitli seviyelerde koruma sağlar. En yüksek koruma getiren lisans ve en çok rastlanan lisans "Telif Hakkı Saklıdır (c)" lisansıdır. Bu lisansa sahip eseri lisans sahibinin izni olmadan, kimse, başka bir yerde kullanamaz.

Önemli Bilgi Kaynağa atıfta bulunmak zorunludur fakat sadece kaynağa atıfta bulunmak yeterli değildir. [Atıfta bulunma şunları içerir: Görüntünün/videonun altında telif hakkı sahiplik bilgisi (örneğin,  © 2001 telif hakkı sahibinin adı) ve, mevcut bilgilerle, sonunda tam bir bibliyografik tanım (yazar, başlık, yayınevi, ve yayının/web adresinin yeri ve tarihi dahil)].

azami derecede yararlanmak zorunluluktur ’’ Bilişim Hukuku Bilişim hukuku : Bilişim hukuku, insanlar tarafından bilgi alışverişi, iletişim, alışveriş amacıyla kullanılan bilgi ve teknolojinin kötüye kullanımı ile insanlara zarar verilmesini önlemek amacıyla ortaya çıkmış olan bir hukuk dalıdır. ‘’ Zamanın gereklerine göre bilim , teknik ve her türlü medeni buluşlardan azami derecede yararlanmak zorunluluktur ’’ Mustafa Kemal ATATÜRK

Bilişim Hukuku Neden Var ? Günümüzde bilişimin kullanımı arttıkça bununla beraber bilişim suçları da artmaktadır. Bu bilişim suçlarının önüne geçmek için bazı kurallar gereklidir. Bu kurallar bilişim hukuku adı altında toplanabilir. Yazılı ve yazısız kurallar olarak iki grupta ele alınabilir.

Bazı Bilişim Suçları İstenmemiş iletilerin gönderilmesi Dolandırıcılık Müstehcen veya Saldırgan içerik Rahatsızlık verme Korkutmak veya Hakaret Siber savaş Siber Zorbalık Uyuşturucu Kaçakcılığı

Yazılı Kurallar Yazılı olan kuralların önemlisi HUKUKİ METİNLERDİR. Mevzuatta yer alan bazı konu başlıkları şöyledir: Elektronik İmza, Elektronik sözleşmeler, Elektronik Noter, Usul Hukukuna ilişkin düzenlemeler, Servis sağlayıcıların sorumluluğu, Bilişim suçları/Ceza Hukuku, Kişisel verilerin korunması, Tüketicinin korunması, Elektronik para, Elektronik ortamda haksız rekabet, Vergi hukuku, iş yeri muhasebesi, Gümrük hukuku, İsimler, alan adları, markalar, telif hakları, Kamu alımlarında elektronik ortamın kullanılması, Elektronik ortamda ticari kimlik vb.

Yazısız Kurallar (Etik)  Etik kelimesi köken olarak Eski Yunan'a kadar gider. Ahlak, ahlakla ilgili demektir ama aralarında farklar vardır. Ahlak ve etik arasındaki  fark ; Etik daha çok ahlak üzerinde konuşur, sorgular, tartışır, düşünür, yargılar, ahlak yöresel, etik ise evrenseldir. Evrensel kabul gören kurallardır.

Mehmet ÇAKMAK Anadolu Üniversitesi Bilgisayar Öğretmenliği