EĞİTİMDE ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
MADDE İSTATİSTİKLERİ Testte yer alan maddeler ile ilgili bir takım analizler yapılarak testte yer alan soruların zorluk derecesi ve bilenle bilmeyeni ayırma gücü yani; kalitesi belirlenmeye çalışılır. Dolayısıyla grubun testi oluşturan maddelere vermiş olduğu yanıtların sayısal göstergelerinden maddelerin işe yarayıp yaramadığı anlaşılır; işe yaramıyorsa bunun nedenini araştırılarak ve ona göre gerekli düzeltmeler yapılabilir.
MADDE GÜÇLÜK İNDEKSİ Maddeyi doğru cevaplayanların tüm cevaplayıcı sayısına oranıdır. Oranlama yapıldığında sınıfın yüzde kaçının bu soruyu doğru yanıtladığı görülebilir. Na = Doğru cevaplayanların sayısı N = Tüm cevaplayıcıların sayısı 0,00 ile +1,00 arasında değer alan madde güçlük indeksi, bir maddenin kolay ya da zor bir madde olup olmadığı hakkında bilgi verir. 1,00’e yaklaştıkça madde kolaylaşırken 0,00’a yaklaştıkça madde zorlaşır.
MADDE GÜÇLÜK İNDEKSİ 20 öğrencinin katıldığı sınavda 6. maddeyi 15 kişi doğru yanıtlamıştır. Bu maddenin güçlük indeksi kaçtır? Pj = 15 / 20 = 0,75 Bu soruyu sınıfın %75’i doğru yanıtlamıştır. Dolayısıyla % 25’de doğru yanıtlayamamıştır.
MADDE GÜÇLÜK İNDEKSİ %27 ’lik Alt ve Üst Gruplar Yöntemi ile Madde Güçlük İndeksi Hesaplaması Öncelikli olarak puanlar sıraya dizilir ve en başarılı %27’lik grup üst grup; en başarısız %27’lik grup da alt grup olarak belirlenir. Maddeye verilen cevap doğru ise 1 yanlış veya boş ise 0 puan verilerek ham puan hesaplanır. Aşağıdaki şekliyle tabloya aktarılır.
MADDE GÜÇLÜK İNDEKSİ Pj = (25 + 15 ) / 200 = 0,20 FORMÜLÜ; ÖRNEK; Pj = Maddenin güçlük indeksi n (dü) = Maddeyi üst grupta doğru cevaplayanlar n (da) = Maddeyi alt grupta doğru cevaplayanlar N = Üst ve alt gruptaki öğrenci sayısı ÖRNEK; Pj = (25 + 15 ) / 200 = 0,20
MADDE GÜÇLÜK İNDEKSİ Bir maddenin güçlük indeksinin 0,50 olması ortalama güçlük olarak tanımlanır ve istenen durumdur. 0,00-0,15 – çok zor bir soru 0,16-0,40 – zor bir soru 0,41-0,60 – orta güçlükte bir soru 0,61-0,85 – kolay bir soru 0,86-1,00 – çok kolay bir soru
MADDE GÜÇLÜK İNDEKSİ Madde Puan Matrisinden Yararlanarak Madde Analizi soru-7 Soru-8 Soru-4 Soru-0 Soru-6 Soru-7 Soru-10 Soru-5
MADDE AYIRT EDİCİLİK GÜCÜ İNDEKSİ Bir maddenin bilenle bilmeyeni ne derece ayırdığını gösterir. Bir maddenin kalitesi; yani ne kadar iyi işlediği, bilen (başarılı) öğrenci ile bilmeyen (başarısız) öğrenciyi birbirinden ayırmasıdır. Pozitif (+) olması; Ortalamanın (%50) altında kalan (başarısız) öğrenciler tarafından bilinmeyip, ortalamanın üstünde kalan (başarılı) öğrenciler tarafından bilinmesi. Negatif (-) olması; Ortalamanın (%50) üstünde kalan (başarılı) öğrenciler tarafından tarafından bilinmeyip, ortalamanın altında kalan (başarısız) öğrenciler tarafından bilinmesi.
MADDE AYIRT EDİCİLİK GÜCÜ İNDEKSİ %27 ’lik Alt ve Üst Gruplar Yöntemi ile Madde Ayırt Edicilik İndeksi Hesaplaması FORMÜLÜ; rjx = Maddenin ayırt edicilik gücü n (dü) = Maddeyi üst grupta doğru cevaplayanlar n (da) = Maddeyi alt grupta doğru cevaplayanlar n = Üst ya da alt gruptan herhangi birisinin eleman sayısı (Her iki grupta da eleman sayısı eşittir) ÖRNEK; rjx = (25 - 15 ) / 100 = 0,10
MADDE AYIRT EDİCİLİK GÜCÜ İNDEKSİ Ayırt ediciliği negatif olan maddeler testten hemen çıkarılmaz. Çünkü çeşitli sebeplerle (örneğin; cevap anahtarı yanlışlığı) bilen öğrenciler soruyu yanlış cevaplamış olabilirler. İlgili yanlışlık düzeltilirse negatifken pozitife dönüşebilir. Fakat ister pozitif ister negatif olsun 0,00 – 0,20 aralığındaki tüm maddeler çıkarılmalı çünkü negatifi olanı düzeltseniz bile yine kalitesiz bir madde olarak kalacaktır. Madde güçlüğü (Pj) 0,00 ve 1,00 değerlerini aldığında madde ayırt ediciliği (rjx) her zaman 0,00 olur. S Madde Ayırt Etme İndeksi Maddenin Değerlendirilmesi 0,40 ve daha büyük Çok iyi madde 0,30 ve 0,39 Oldukça iyi madde. Yine de geliştirilebilir 0,20 ve 0,29 Düzeltilmesi ve geliştirilmesi gerekir 0,19 ve daha küçük Çok zayıf madde. Mutlaka testten atılmalıdır
İyi bir test maddesinde, uygulandıktan sonra aşağıdaki maddelerin bulunması beklenir. Madde güçlük indeksinin orta güçlükte olması (0,50) ayırıcılığın mümkün olduğunca yüksek (1’e yakın) olması, Doğru cevabın üst grupta daha çok öğrenci tarafından cevaplandırılmış olması, Seçeneklerdeki çeldiricilerin alt grupta daha çok öğrenci tarafından cevaplandırılmış olması, Çeldiricilerin hepsinin de eşit yada birbirine yakın sayıda cevap çekmiş olması beklenir.