HAYVANLARDA ÜREME, BÜYÜME VE GELİŞME
HAYVANLARDA ÜREME, BÜYÜME VE GELİŞME Tüm canlılar gibi hayvanlarda nesillerini devam ettirebilmeleri için kendilerine benzeyen canlılar meydana getirirler. Hayvanların nesillerini devam ettirebilmeleri üreme ile olur. Hayvanlarda döllenme meydana geldiği yere göre 2 ‘ye ayrılır. 1. Dış Döllenme 2. İç Döllenme 1. DIŞ DÖLLENME: Sperm ile yumurtanın birleşmesi dişi vücudunun dışında gerçekleşir. Sadece suda yaşayan canlılarda görülür Yavru bakımı yoktur Çiftleşme organı yoktur Döllenme şansını artırmak için çok sayıda yumurta ve spermi suya bırakırlar. ÖRNEK:Balık, Kurbağa, Semender ve suda yaşayan omurgasız hayvanlar
2. İÇ DÖLLENME Yumurta ve spermin birleşmesi dişinin vücudunda olur Karada yaşayan canlılarda ve suda yaşayan bazı canlılarda görülür.(balina ,yunus,köpek balığı,fok..) Yavru bakımı görülür(kuş memeli) Oluşan yumurta sayısı az sperm fazladır. Döllenmeden sonra zigot,embriyo ve canlı oluşur. Döllenme farklılaşma gelişme Yumurta+sperm--------->zigot -------->embriyo -------fetüs------>canlı Örnek: Suda ve karada yaşayan Memeli hayvanlar (Balina, yunus, kedi, köpek, yarasa, maymun, koyun, at,inek,zürafa…) Kuşlar, insanlar Sürüngenler (Kertenkele, yılan, timsah, kaplumbağa)
HAYVANLARDA GELİŞİM Hayvanlarda 2 çeşit gelişim gözlenir. 1. DIŞ GELİŞİM: Çiftleşmeden sonra anne yumurtalarını dış çevreye bırakır . Yavru anne vücudu dışında gelişir. Kuş ve sürüngenlerin bazılarında kuluçkaya yatan anne yumurtaları uygun sıcaklıkta tutar. ÖRNEK: Balık, böcek, Kurbağa, Sürüngenler, kuşlar 2. İÇ GELİŞİM: Yavru anne vücudunda gelişir Yavrunun gelişimi için gerekli besin anne tarafından sağlanır Anne karnında büyüyen yavru doğum ile vücuttan dışarı atılır Örnek : memelilerde (Balina, yunus, kedi, köpek, yarasa, maymun, koyun, at, inek, zürafa…)
HAYVANLARDA ÜREME, BÜYÜME VE GELİŞME 1. MEMELİLER: Memelilerde İç döllenme ve iç gelişim vardır. Doğurarak çoğalırlar. Yavru bakımı vardır. Yavrularını sütle beslerler. Örnek: Balina, yunus, kedi, köpek, yarasa, maymun, koyun, at, inek, zürafa, fare, aslan, kaplan…) 2. KUŞLAR: Kuşlarda iç döllenme, dış gelişme vardır.Yumurtlayarak çoğalırlar. Yavru bakımı vardır. 3. BALIKLAR: Dış döllenme ve dış gelişim vardır. Yumurta ile çoğalırlar. Yavru bakımı yoktur. SÜRÜNGENLER: İç döllenme, dış gelişim vardır. Yumurtlayarak çoğalırlar. Yavru bakımı yoktur. Örnek: Timsah, kertenkele, yılan, kurbağa KURBAĞALAR: Dış döllenme dış gelişme görülür. Yumurta ile çoğalırlar. Yavru bakımı yoktur. Başkalaşım geçirirler BÖCEKLER: iç döllenme, dış gelişme vardır.Yumurtlayarak çoğalırlar. Yavru bakımı yoktur. Başkalaşım geçirirler. Örnek: Kelebek, sinek, arı, ipek böceği, çekirge, Hamam böceği
HAYVANLARDA BAŞKALAŞIM Böcek, kurbağa, kelebek, sinek gibi bazı canlılarda yumurtadan çıktıktan sonra, gelişim dönemlerinde değişikliğe uğrayarak atalarına benzer hale gelmedir. KURBAĞALARDA BAŞKALAŞIM
KURBAĞALARDA BAŞKALAŞIM 1. Kurbağa yumurtalarından balığa benzeyen larvalar çıkar. Kurbağa larvaları yumurtadan çıktıklarında erişkin kurbağaya hiç benzemezler. Bacakları yoktur uzun bir kuyruğu vardır bu kuyrukları sayesinde yüzerler. sudaki oksijeni almasına yardım eden solungaçları vardır. 2. Larvalar gelişerek iribaş haline dönüşür. İribaşların kuyrukları kaybolur, ayakları ve akciğerleri gelişmeye başlar. 3. Zamanla iribaş büyüdükçe önce arka bacaklar, sonra ön bacaklar çıkar ve en sonunda kuyruk kaybolur.Bundan sonra genç yavru kurbağa oluşur Yavru kurbağa akciğer ve deri solunumu yapar.Hem karada hem de suda yaşarlar. 4. Yavru kurbağa büyüyerek ergin kurbağayı oluşturur. KURBAĞANIN HAYAT DÖNGÜSÜ; Yumurta Larva İribaş Genç kurbağa Ergin kurbağa
LARVA ERGİN KURBAĞA Kuyruk var Kuyruk kaybolur Yüzgeçleri var Ön ve arka ayaklar var Solungaçları ile solunum Akciğer ve derileri ile KELEBEĞİN BAŞKALAŞIM EVRELERİ
KELEBEĞİN BAŞKALAŞIM EVRELERİ 1. LARVA EVRESİ :Yumurtadan çıkan larva tırtıl şeklindedir. Bu tırtıl dut yaprakları ile beslenir. 2. PUPA EVRESİ: Tırtıl bir süre sonra etrafına koza örer. Bu evreye PUPA evresi denir. KELEBEK EVRESİ: Yaklaşık 3 hafta bu koza içinde tırtıl gelişir. Bu sürenin sonunda kozanın içinden kelebek olarak çıkar. KELEBEĞİN YAŞAM DÖNGÜSÜ: Yumurta Tırtıl(larva) Pupa Kelebek
- + Canlı Türü Baş kala şım Memeliler Kuşlar Balıklar Sürüngen Kurbağa Dış Döllen. İç Geliş Doğura rak Yumurt layarak Yavru Bakımı Baş kala şım Memeliler - + Kuşlar Balıklar Sürüngen Kurbağa Böcekler