/ 261 Dönem 2, Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Sağlık Hizmetlerinin Koordinasyonu Zekeriya Aktürk, Prof. Dr.

Karın ağrısı olan bir hastanın –Bir cerraha –Bir psikiyatriste –Bir gastroenteroloğa veya –Bir eczacıya ihtiyacı olabilir Hastamızı uygun kaynağı kendisinin bulması uygun değildir ve bu lüksümüz de yoktur! / 262 McWhinney I

Amaç – Hedefler Bu ders sonunda katılımcıların aile hekimliğinin sağlık hizmeti sunum prensiplerinden sağlık hizmetlerinin koordinasyonu hakkında bilgi sahibi olmaları amaçlanmıştır. Hedefler –Aile hekimliği uygulamasında hekimin koordinasyon rolünü düzenleyen yönetmelik maddesini açıklayabilmeli –Türk sağlık sisteminde hizmetlerin koordinasyonuyla ilgili düzenlemeyi açıklayabilmeli –Sağlık hizmetlerinde koordinasyonun faydalarını açıklayabilmeli / 263

Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliği MADDE 4 – (3) Aile hekimi, Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde; … ğ) Aile sağlığı merkezi şartlarında tanı veya tedavisi yapılamayan hastaları sevk eder, sevk edilen hastaların geri bildirimi yapılan muayene, tetkik, tanı, tedavi ve yatış bilgilerini değerlendirir, ikinci ve üçüncü basamak tedavi ve rehabilitasyon hizmetleri ile evde bakım hizmetlerinin koordinasyonunu sağlar, / Mayıs 2010 SALI Resmî Gazete Sayı :

Aile sağlığı elemanının görev, yetki ve sorumlulukları MADDE 5 – … d) Poliklinik hizmetlerine yardımcı olur, tıbbi sekreter bulunmadığı hallerde sevk edilen hastaların sevk edildiği kurumla koordinasyonunu sağlar / 265

6

7

Sağlık Bakanlığı Taşra Teşkilatı 8/ 26

Hasta Sevk Kağıdı (Form 019) Ocak hekimliği tarafından, tedavi kurumlarına ve dispanserlere hasta sevk işlemlerinde kullanılan bu form 3 parçadan oluşur (A, B, C). A kısmı sağlık ocağında saklanır. B ve C sevkedilen sağlık kurumuna gönderilir. B sağlık kurumunda saklanır. C kısmı ise sağlık ocağına geri gönderilir. Bu formun dolduruluşu sırasında A ve B kısımlar; arasına karbon kağıdı konur. / 269

Sağlık ocağındaki bulgular ve tanı yazıldıktan sonra sevk kağıdının B kopyası hastaya verilerek bölge hastanesine ya da tedavi kurumuna sevk edilir. Tedavi kurumu ya da hastanenin bulgu ve tanısı formun B kısmının en alt bölümüne yazılır. Bu kopya ilgili tedavi kurumunda kalır. Formun C kısmı tedavi kurumu tarafından doldurularak sağlık ocağına iade edilir. Formun C kısmındaki bilgiler sağlık ocağı hekimi tarafından «Kişisel Sağlık Fişi (Form 004)»ne işlenir. / 2610 SÜMBÜLOĞLU V, AKYÜZ K, SÜMBÜLOĞLU K. SAĞLIK KAYITLARI VE VERİ TOPLAMA FORMLARI DOLDURMA VE DENETLEME KILAVUZU. Sağlık Bakanlığı, Ankara

Koordinasyonun Faydaları Hastayla ilişkili Hastane hekimi ile ilişkili Aile hekimiyle ilişkili Ödeme sistemi ile ilişkili Sağlık yönetimi ile ilişkili / 2611

Koordinasyonun Ölçülmesi Boyutlar: –Kabul edilebilirlik –Alınan hizmet –Hastanın kavraması –Hastanın kapasitesi –Doktor –Hizmet sunucu / 2612 McGuiness C, Sibhthorpe B. Development and initial validation of a measure of coordination of a measure of coordination of health care. International Journal for Quality in Health Care 2003;15(4):

/ 2613

/ 2614

Sağlığın koordinasyonu için ana stratejiler Hizmet sunucuları arasında iletişim Koordinasyonu sağlamak için sistemler kullanma Klinik aktivitelerin koordinasyonu Hizmet sunucuların desteklenmesi Hastaların desteklenmesi Hizmet sunucular arasındaki ilişkilerin düzenlenmesi Ortak planlama, kaynak bulma, yönetme Kurumlar arası anlaşmalar Sağlık sisteminin organizasyonu / 2615 Davies GP, Harris M, Perkins D, Roland M, Williams A, Larsen K, McDonald J. COORDINATION OF CARE WITHIN PRIMARY HEALTH CARE AND WITH OTHER SECTORS: A SYSTEMATIC REVIEW

ABD’de sağlık hizmetlerinin koordinasyonu “zayıf” olarak tanımlanmaktadır. Sonuçta hastalar ve hizmet sunucular için olumsuzluklar ortaya çıkmaktadır. / 2616 O'Malley AS, Tynan A, Cohen GR, Kemper NM, Davis MM. Coordination of Care by Primary Care Practices: Strategies, Lessons and Implications. Health System Change. Research Brief No. 12 April

Koordinasyonu engelleyen faktörler Hastayla ilgili –the tendency of some patients to self-refer to numerous specialists. –high-need populations, including people with more economic and social needs –medically complex patients –patient noncompliance, risky behaviors and misunderstanding of provider recommendations. / 2617

Hekimle ilgili –The “culture of non-communication and non- ownership of coordination” –lack of incentives in the reimbursement system for coordination –some physicians are reluctant to be held accountable for coordinating the care of patients who visit the office infrequently or –who disregard medical advice. –quality of consultant notes and referral notes –lack of emphasis in medical schools and residency around coordination of care / 2618

Sistemle ilgili –no reimbursement for care coordination efforts. –The more people you see the more money you make—the incentive is volume—so you see how care coordination falls out of the equation. –Although coordinated care would likely lower overall costs to the patient and health care system over time, immediate costs are borne by physicians / 2619

Frequent changes in plan provider networks also pose a challenge sudden changes in health plan drug formularies administrative burdens around obtaining approval for referrals / 2620

/ 2621

Koordinasyonu nasıl artırabiliriz? Sağlık hizmetinin sürekliliğine önem vererek –Birden fazla hekime görünme koordinasyon için bir risktir –Hastanın ekip üyelerini tanımasını sağlayın Hizmet sunucuları konuyla ilgili eğitin Bir yöntem herkese uygun olmayabilir. Esnek olun. Hekim liderliğine ve kurumsal kültüre önem verin / 2622

Hizmet ve ortam standardizasyonu için sistem desteği sağlayın Küçük ofislerde bürokrasi daha az Aile hekimleri ve branş uzmanları arasındaki ilişkileri düzenleyin Randevuyla çalışma ve hasta ulaşımını sağlama arasındaki dengeyi iyi sağlayın Eelktronik sağlık kayıtları kullanın Takip çizelgeleri hazırlayın Aile ve arkadaşları dahil edin Aile hekimlerini ekonomik olarak teşvik edin / 2623

OECD ülkelerinin çoğu daha etkin ve etkili bir sağlık hizmeti sunumu için koordinasyonu vazgeçilmez bir politika olarak benimsemiştir. / 2624 Hofmarcher MM, Oxley H, Rusticelli E. IMPROVED HEALTH SYSTEM PERFORMANCE THROUGH BETTER CARE COORDINATION. OECD Health Working Papers

Özet Aile hekimliği uygulama yönetmeliği koordinasyon açısından hekime nasıl bir sorumluluk yüklemektedir? Türkiye’de sağlık hizmetleri koordinasyonu nasıl sağlanmaktadır? Sağlık hizmetlerinde koordinasyonun faydaları nelerdir? / 2625

/ 2626