DÖKÜM PRENSİPLERİ VE TEKNİKLERİ DERSİ DÖKÜM UYGULAMALARI DOÇ. DR. MUZAFFER ZEREN ŞUBAT 2009

Döküm parçası Yolluk Kokil kalıp maça maça

Çoklu küresel grafitli dökme demir ring Besleyici / Çıkıcı Düşey yolluk Besleyici / Çıkıcı Ring

Paslanmaz çelik hassa dökümü Düşey yolluk Besleyici Giriş yolluğu

Dökme demir malzemede katılaşma sırasındaki lineer büzülme ve distorsiyon

Silindir bloğunun doldurulması Düşey yolluk Besleyiciler Silindir bloğunun doldurulması

İnce duvarlı karmaşık şekilli magnezyum alaşımı bir otomotiv malzemesi dökümü

Gaz boşluğu oluşma ihtimali olan bölge 4 Silindirli motor bloğun basınçlı dökümünde sıvı metalin doldurulması ve gaz boşluğu oluşma ihtimali Gaz boşluğu oluşma ihtimali olan bölge

Dökümde yolluk/besleyici dizaynı

Besleyici Besleyici Giriş yolluğu Parazit Düşey yolluk Yatay yolluk

Yolluk besleyici

Dökümde yolluk/besleyici dizaynı

Krank milinin dökümü

Aluminyum bronzu dökümünde besleyiciler

Matkap bloğunun kokil dökümü sırasında gaz boşluğu oluşabilecek bölgeler

Döküm sonunda malzeme içerisindeki ısısal dağılım

Kokil kalıpta aluminyum kapı kolu dökümü

Döküm sırasında kalıpta ısısal dağılım

Otomotiv endüstrisinde kullanılan değişik aluminyum alaşımı döküm parçalar

İnce duvarlı bir döküm malzemede ısısal farklar

Karmaşık şekilli bir döküm parçada yolluk ve besleyici dizaynı

Dökümde gözenek oluşumu

Dökümde çatlama olasılığı bulunan bölgeler

Katılaşma sonrası olası kalıntı gerilmeleri bölgeleri

Katılaşmada büzülme problemleri

Sorunlu bir dökümü olan T-vana

Makine parçasının katılaşması Gözenek oluşumu Katılaşma sonu çekme x-ışını tekniği ile izlenmesi Dökümde segregasyon oluşumu

Makro segregasyon ve karbon dağılımı

Katılaşma sonu sıvı faz %

Aluminyum alaşımı motor bloğu kokil dökümü

Katılaşma sonrası kalıntı gerilmeler ve distorsiyon bölgeleri

Dökme demir aksta distorsiyon

Kalıp yüzeyindeki Von Mises gerilmeleri

Kalıp boyaları ısısal dağılımı etkiler

Aşırı ısının azaltılmasıyla kalıp ömrünün azaltılması

Dökümde son katılaşan bölge: yolluk ve besleyiciler

Kuma döküm çelik biyel kolunda sıvı metal beslemesi alt kısımdan yapılmıştır

Alternator kapağının yüksek basınçlı kalıpta dökümü sırasındaki ısısal dağılım. Farklı renkler farklı sıcaklığa karşılık gelmektedir.

Sıvı metal için yolluk ve çift yolluk girişi Düşey yolluk Üst giriş yolluk Besleyici Sıcaklığın en yüksek olduğu bölge, çekilmeleri karşılar Alt giriş yolluk

Basınçlı dökümde jantın katılaşma zamanı İlk katılaşan bölge son katılaşan bölge

Kokil döküm aluminyum alaşımı pistonların katılaşma zamanı

Yüksek basınçlı çinko alaşımı dökümü

Plaka dökümünde sıvı metalin ilerleyişi

Döküm parçasında çekme bölgeleri % değerleri

Dökümde son katılaşma bölgeleri

Kırmızı renk hatalı döküm bölgelerini gösteriyor Çekme hatası Çekme hatası Kırmızı renk hatalı döküm bölgelerini gösteriyor

Hızlı katılaşma nedeniyle parçanın toleranslarında bozulma olabilecek bölgeler

Katılaşma sırasındaki büzelme bölgeleri

Aktarma amaçlı parçada gerilme dağılımı ve sıcak yırtılma ihtimali olan bölgeler

Sade 0. 42% C’lu çelikte karbon segregasyonu Sade 0.42% C’lu çelikte karbon segregasyonu. Üst kısımda karbon segragasyonu farklı renkte gösterilmiştir. Katı/sıvı arayüzeyinde karbon segregasyonu nedeniyle son katılaşan sıvı karbonca zenginleşmiştir.

Döküm parçası kesitinde yollukta çekme-kalın kesit/ince kesit termal gerilim

Küresel dökme demir malzemede X-ışını tahribatsız muayene yöntemiyle gözenek belirlenmesi

Döküm sonrası çekme mukavemeti değişimi

Dökümde gözenek oluşumu ve çekme mukavemeti değişimi

Gözenek oluşabilecek bölgeler

Dökümde katılaşma problemi ve çözüm için modellenmesi

Dökümde katılaşma problemi ve çözüm için modellenmesi

Dökümde katılaşma problemi ve çözüm için modellenmesi

Katılaşma sırasında sıcaklık açısından problemli bölgeler