Çocuklarda Solunum Yoluna Yabancı Cisim Kaçması AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ Bilimsel Faaliyetler SUNAN: DOÇ.DR.F.SEFA DEREKÖY Kulak Burun Boğaz Anabilim Dalı

ABD’de yılda 3000 ölüme yol açmaktadır. Hava yolunun tıkanıklığı tam bir acil durumdur. Bu olayın hemen tanınması çok önemlidir. Önce öksürük ve öğürme olur; kendi eli ile boynunu tutması da bir işarettir. Astma, krup sendromu ve pnömoni gibi bulgu verebilir. 3 fazı vardır: Boğulma, öğürme ve öksürme hali (İlk boğaza kaçmada):Ölüm Asemptomatik dönem (saatler, haftalar) Komplikasyon dönemi: Tıkanıklık, erozyon, enfeksiyon apse, ateş

Tanı Anamnez Fizik muayene Radyolojik görüntüleme Bronkoskopi

Yemek borusundaki jetonun görüntüsü

Bronş içerisindeki madeni yay

Sunulan bu çalışma, İtalya’da Torino İstatistik ve Uygulamalı Matematik Bölümünde koordine edilmiş ve Türkiye de dahil 27 Avrupa ülkesindeki üniversite hastanelerinin katılımı ile gerçekleşmiştir. 2000-2003 yılları arasındaki olgular konu edilmiştir. Avrupa’da yabancı cisim solunum ve sindirim yoluna kaçışının zararları ile ilgili bir çaılşma yapılmak istenmiş ve 0-14 yaş grubu hastalar incelenmiştir.

Boğulmalar çocuk yaş grubundaki en önemli potansiyel ölüm nedenidir. 0-14 yaş grubunda, 50 bin yabancı cisimli olgunun ortalama yıl başına düşen hayat kaybı sayısı 933 olarak bulunurken, 5 milyon Euro maliyete neden olduğu bildirilmiştir. 1 yaşın altında kaza ile gelen çocuk ölümlerinde 3. sırada yer alırken; 1-6 yaş arası çocuklarda 4. sıradaki ölüm nedenidir. Bu konunun engellenmesi için anne-babalar, öğretmenler, çocuk bakıcıları, sağlık personeli eğitilmelidir.

Erkek çocuklar yabancı cisim inhalasyon veya aspirasyonuna daha fazla yatkın olarak bulunmuştur. Hastaların %60’ı 3 yaşın altında, %22’si ilk yaşın altındadır Yabancı cisimlerin %23.7’si kulakta; %32.8’i burunda; %8.1’i boğaz ve gırtlakta; %26.3’ü nefes borusu, bronşlar ve akciğerde; %8.9’u yemek borusu ve midededir.

Yabancı Cisim Türleri: İnorganik: Top, misket, boncuk, oyuncak, bozuk para, düğme, taş, iğne, vida, takılar, kırtasiye malzemeleri 2. Organik: Fındık-fıstık gibi kabuklu yemiş, çekirdek, meyve, mısır kemik, kılçık ve kağıt

%26.6 ile en sık boğaza kaçan cisim: Fındık-fıstık-ceviz gibi kabuklu yemişler ve çekirdektir. Top, misket, boncuklar %13.8 ile ikinci sırada; Kemik, kılçık ve oyuncaklar üçüncü sıradadır. Çeşitli pillerin boğaza kaçması ile perforasyon, kanama ve fistüller gelişebilmektedir.

Burunda en fazla top, kabuklu yemiş ve çekirdek; Kulakta top, boncuk; Boğaz ve gırtlakta balık kılçığı ve kemik Soluk borusu, bronş ve akciğerlerde en sık kabuklu yemiş ve çekirdek ve yiyecekler Yemek borusu ve midede jeton, ve yiyecekler;

En sık şekil tipi olarak küresel cisimler yutulurken, %99’8’i 3 cm ve aşağısındaki çapa sahiptir. Cisimlerin %50’si serttir; %27’si yarı katı;%13’ü yumuşaktır Tedavi, cisimlerin %72’sinin endoskopla çıkarılması; %20’sinin acil manevralarla uzaklaştırılması ve %8’inde ameliyat ile sağlanmıştır.

Yabancı Cisim Kaçmasının Komplikasyonları Ölüm (%10 olguda), bronşit, bronkopnömoni, bronkospazm, pnömoni, pnömotoraks ile ayrıca Kulak iltihabı, kanama, rinit, delinme ve yutkunma zorluğu sayılabilir. Olayların %50’si anne ve baba veya yetişkin bir yakın eşliğinde meydana gelmektedir. Hastaneye, %62 hasta özel otoyla getiriliyor; %22’si ise toplu ulaşım araçları ile getirilmektedir. %50’si KBB’de; %30’u Çocuk Sağlığı ve Hst. kliniğinde; %20’si Acilde ilk yardım görüyor.

Türkiye’de yapılan (Mersin Ü.) bir çalışmada (75 olguluk) ise; erkek çocuklarda (%55) ve yaş ortalaması 3-4 olarak bulunmuştur Yiyecek parçacıkları en fazla sıkta rastlanırken, plastik ve metal cisimler diğer yabancı cisimlerdir

Tedavi İlk yardımda manevralar (Sırt vuruşları ve karın müdahaleleri yalnızca tam tıkanıklıkta) Endoskopik uygulamalar Bronkoskopi

Bebeğe sırt vuruşu (1 yaşın altında) (Tam tıkanıklıkta)

Bebeğe göğüs ittirmesi (1 yaşın altında)

Bebeğe göğüs ittirmesi (1 yaşın altında)

Çocukta göğüs sıkıştırması

Şuuru açık çocukta Heimlich manevrası

Karın bölgesinden baskı (Tam tıkanıklıkta)