Neonatoloji Bilim Dalı YENİDOĞAN TRANSPORTU Doç. Dr. Ömer Erdeve Neonatoloji Bilim Dalı
Tanım Durumu kritik bir yenidoğanın belirli koşullar sağlanarak donanımlı bir yenidoğan yoğun bakım ünitesine sevki
Temel Hedef Stabilizasyonu sağlanmış yenidoğanın donanımlı bir YYBÜ’ne transportu esnasında zarar görmeyeceği şekilde nakli
İdeal Transport
Neonatal Transport Endikasyonları Ağır solunum yetmezliği (uzun süreli MV ihtiyacı, PPH) Gebelik haftası <30 hf veya doğum ağırlığı <1000 g Ağır perinatal asfiksi Ağır konjenital anomaliler Kan değişimi gereksinimi Yoğun bakım ve ileri tedavi gerektiren durumlar (metabolik hast., İKK) Ciddi yenileyen apne ve/veya bradikardi Hematolojik bozukluklar (ağır trombositopeni)
Gerekli Beceriler NRP Fizik muayene Ventilatör kullanma Monitör takibi İntravenöz sıvı başlama ve izleme Cihazları kullanma ve problemlerini çözme Göğüs tüpü takma Santral kateter takma Arter kateteri takma Gerekli Beceriler
Ambulanslarda bulunması gereken temel ekipmanlar Transport kuvözü Mekanik ventilatör Kalp ve solunum monitörü (kan basıncı ölçer) Nabız oksimetresi Infüzyon pompası Aspirtör Hava-oksijen karıştırıcı Glukoz ölçer Vücut sıcaklığını ölçmek için monitör
Transport Küvözü Çift duvarlı olmalı Ventilatör, monitör ve infüzyon pompaları monte edilebilmeli Kuvöz içi ısısı kontrol edilebilmeli Ayarlanabilen oksijen sistemine sahip olmalı Kuvöz içinde bebek görülebilir olmalı Bebeğe ulaşılabilme kolay olmalı Akü ile çalışabilmeli Hafif olmalı
İlaçlar ve serumlar İntravenöz sıvı setleri, enjektörler Serum fizyolojik, %5, %10, %20 dekstroz Adrenalin 1:10000 Sodyum bikarbonat Kalsiyum glukonat Dopamin, dobutamin, aminofilin Midazolam Morfin, nalokson Kürar Fenobarbital, fenitoin Sürfaktan
Diğer aletler Kendinden şişen balon (Ambu) (250- 750 ml) Maskeler (her boyda, yastıklı) Laringoskop ve bıçaklar (0, 1, 2 no’lu) Endotrakeal tüpler (No: 2.5, 3, 3.5, 4, kafsız) Nazogastrik sondalar (No: 6, 8, 10) Aspirasyon sondaları (No: 6, 8, 10) Angiocath (No: 22, 24) Umbilikal kateter (No:3.5, 5) Göbek klempi Toraks tüpü Bistüri, flaster, makas Bebek bezi, battaniye
Transport Aracı
Transport Şeklini Belirleyen Faktörler Uzaklık Hastalığın ciddiyeti Acil girişim gerekliliği (cerrahi, kardiak) Maliyet
Kara Ambulansı <150 km Avantaj Dezavantaj Personel eğitimi kolay Hava şartlarına uyum Ucuz, maliyet düşük Kolay bulunur Yolda bir problem durumunda en yakın hastaneye ulaşım Hastaya girişim zor, sınırlı alan Titreşim ve gürültü Trafik sıkışıklığı Zaman
Helikopter Ambulans 150-300 km Avantaj Dezavantaj Hızlı Zor ulaşılan yerlere ulaşım kolaylığı İniş alanı kısıtlı İniş alanı uzaksa ilave ambulans Kabin alanı dar Fazla ses ve titreşim Hava şartlarından etkilenir Maliyet yüksek
Uçak Ambulans >300 km Avantaj Dezavantaj Hızlı transport Hava şartlarından çok az etkilenir Daha fazla tıbbi personel taşınabilir Maliyet çok yüksek Hava alanı Kara ambulansı Hastanın bindirilme zorlukları
GÖREV VE SORUMLULUKLAR
Sevk Eden Birimin Görev ve Sorumlulukları Yüksek riskli yenidoğanın saptanması, Transport kararının verilmesi Yenidoğanın stabilize edilmesi Bu amaçla yapılacaklar: Solunum, kalp, dolaşım, vücut ısısı stabilizasyonu Sıvı dengesinin sağlanması Metabolik homeostazis (glu, Ca, K, Na) Asit baz dengesi Hematolojik stabilite Cerrahi özel durumlara uygun yaklaşım
Transport Ekibinin Görev ve Sorumlulukları Çağrılan merkeze uygun transport aracı ile en kısa sürede ulaşma Sorumlu hekimle görüşme Hastaya ilişkin anne ve bebek kayıtlarını alma (prenatal ve doğum ile ilgili) Doğumhanede resusitasyon, vital bulgular, laboratuvar tetkikleri, uygulanan tedavileri öğrenme
Transport esnasında bebeği stabil tutma Transport sırasında saptanan yeni sorunları neonatolog ile konsülte etme, yapılan tüm uygulamaları eksiksiz kayda alma Hastanın kabul eden hastaneye teslimi sırasındaki vital bulguların kaydını yapma
Kabul Eden Hastanenin Görev ve Sorumlulukları Transport organizasyonunun yönetimi Hastanın giriş anındaki fizik muayene ve vital bulgularının, laboratuvar ve radyolojik sonuçlarının değerlendirilmesi ve kaydedilmesi Hasta ile ilgili eklerin eksiksiz teslim alınması Transport eden hastaneye geri bildirim raporunun hazırlanması
HAREKETE HAZIRLIK HASTA Transport küvözde stabil Monitorize Damar yolları açık Sedasyon yapılmış Küvözde tesbit edilmiş Isı kaybını önleyecek önlemler alınmış
EKİP TECHİZAT Eğitimli ve deneyimli Giysileri uygun Gerekli tüm techizat mevcut İlaçlar mevcut Aküler dolu Oksijen ve hava tankları dolu Cep telefonunu şarjı dolu Sosyal güvenlikle ilgili belgeler hazır
Transport Esnasında Hedef Bebek Hipotermi Hipotansiyon Hipoglisemi Hipoksi-Hiperoksi Hiperkarbi-hipokarbiden korunmalı 5 H KURALI
Acil girişim gerekirse ambulans kenara çekilmeli durdurulmalı ondan sonra girişim yapılmalı !!!
GERİ TRANSPORT Çok az yapılmasına rağmen üzerinde önemle durulması gerekli Bir üst düzeyden, bir alt düzeydeki üniteye nakli YYBÜ yataklarının sınırlı olduğu durumlarda önemli Böylece Yoğun bakım yatakları boşaldığı için, yeni hastalara yer açılır Üniteler arası iletişim sağlanır