ACİL SERVİSTE ATEŞLİ HASTA Uz. Dr. ÜLKÜMEN RODOPLU
MEKANİZMA Derin vücut ısısının yükselmesi + termostat ayarı Anterior hipotalamus, preoptik alanda Pirojenlerin etkisiyle termostat yüksek dereceye ayarlanır. Gerçek vücut ısısı daha düşük olan insan titreme hisseder. Periferal vasokonstriksiyon Davranış değişikliği; sıcak çay, kazak
PİROJENLER Eksojen; bakteriler, bakteri endotoksini, antijen-antikor kompleksi, virüsler. Endojen pirojenlerin oluşmasına neden olur. Endojen; interlökin 1, interlökin 6, tümör nekrosis faktör • Endojen pirojenler, nötrofil, monosit, hepatik kupfer hc, makrofajlar tarafından oluşturulur
Normal Vücut Isısı 18-40 yaşında, 36.8 0.4°C Sabah.........37.2°C Akşam........37.7°C Hipotalamusta düzenlenen ısı, aort kanı ısısı ile aynıdır......Kulak zarı ve ösofagus ısıları Oral ısı...0.25°C düşüktür, Rektal ısı...0.5°C fazla Koltuk altı ısısı....0.9° C düşüktür
TERMOMETRE Civalı cam Elektronik Kızıl ötesi (infrared) timpanik membran Tek kullanımlık plastik
ATEŞ ŞEKİLLERİ Devamlı Aralıklı - intermittan Bacaklı - remittan Tekrarlayan - rekürrens Dalgalı - ondülan Subfebril
ACİL SERVİSTE Ciddi bir hastalık habercisi ? Basit ve kendiliğinden iyileşecek bir tablo belirtisi ?
ATEŞ NEDENLERİ Enfeksiyonlar Neoplaziler Kollogen Doku Hastalığı Granülomatöz Hastalık Endokrin Bozukluk İlaç Reaksiyonları Travma
TANI ÖYKÜ Seyahat Bulaşıcı ?? KOAH, KAH Yaşlı, alkolik, malnutrisyon Kongenital, immün yetmezlik İlaç.....NSAİ, Betabloker
TANI FİZİK MUAYENE Dış görünüş, Bilinç Ateş ??? , Rölatif bradikardi, Takipne Fokal Odak Raş, Kulak , Orofarenks, LAP, Organomegali AC sesleri Rektal Muayene
TANI • LABORATUAR Gram boyası Tam kan sayımı Sedimentasyon
TEDAVİ Tekrarlayan muayeneler Ateş odağı ??? Semptomatik tedavi ??? İlk doz Acil Servis’te Yatış , odak ....Antibiyotik ? Genel durum düzelmiyor...Yeniden bak !!!
YATIŞ Risk grubu Toksik bulgular Tablo bozulunca gelemez İlaçları alamaz
RİSKLİ GRUP Yaşlı, yenidoğan Diyabet, KOAH, KAH, Renal yetmezlik Malnutrisyon Kemoterapi sonrası Steroid İmmün yetmezlik Splenektomili hasta
PEDİATRİK HASTA 38°C.....Dikkat Yüksek ateş.....bakteriyemi ? Menenjit.......>41°C çocuklarda iki kat (40-41°C) • Pnömoni
YENİ-DOĞAN Doğum öyküsü Gastroenterit Otitis Media İdrar Yolu Enfeksiyonu Menenjit Solunum Yolu Enfeksiyonu
YENİ – DOĞAN Fizik Muayene Tamamen çıplak Vital bulgular Takipne İrritabilite Fontanel Kulak zarı
YENİ – DOĞAN Laboratuar CBC, ESR CRP Kan kültürü LP Göğüs röntgeni İdrar bakısı ve kültürü Gayta bakısı ve kültürü
YENİ – DOĞAN Tedavi Yatış: 3 aydan daha küçük ateşli hasta Rochester Kriteri: nontoksik görünüm, yumuşak doku enfeksiyonu yok, BK: 5000-15.000/mm³ arasında, idrar Nor, ishal ve gayta bakısı her sahada < 5 BK • 50 mg/kg Ceftriakson, 24 saat gözlem • Kültür temiz çıkarsa, evine gönder
3-24 Aylık Klinik değerlendirme; göz teması, oyun, alert ? Viral ; solunum yolu ve gastroenterit Otitis Media...Strep. Pnömonia, H. Influenz Menenjit Peteşi, 40°C, ESR>30/saat, BK:15.000/mm³
3-24 Aylık Tedavi Genel durumu iyi, enfeksiyon odağı yok, >39.5°C, BK>15.000/mm³....50mg/kg ceftriakson, iki kez, 24 saat arayla 48 saat sonra kültür (-)...stop
3 yaşından büyük çocuk Değerlendirme daha kolay Üst solunum yolu enf, gastroenterit Bakteriyemi riski daha az Streptokokal faranjit sık Ateş, tonsiller hipertrofi, LAP, HSM ??? Pnömoni....Mycoplasma P.
Yüksek ateş tedavisi Soymak.....radiation Rehidrasyon Soğuk su uygulama.....yavaş Alkol ??? Aspirin, acetaminofen, ibuprofen İbuprofen...5-10 mg/kg, 6-8 saatte bir
SICAK ÇARPMASI
SICAK ÇARPMASI Termoregülasyon yıkılmıştır Terleme kaybı Mortalite, %10-75 Genç sporcularda ikinci ölüm nedeni Yaşlılar ve kalp, akciğer hastalığı olanlar !!
MEKANİZMA Hipotalamus ısı ayarı normal sınırlarda, vücut ısısında artış Isı düzenleme mekanizmaları yetersiz Egzersiz Hipertiroidi Feokromositoma Malign hipertermi
SICAK ÇARPMASI Vücut sıcaklığı >40°C SSS disfonksiyonu Anhidrosis Multiorgan tutulumu Acil tedavi
SICAK ÇARPMASI SSS.......>42°C ve uzun süre irritabilite halüsinasyon nöbet koma dekortike, deserebre hemipleji
SICAK ÇARPMASI AYIRICI TANI Menenjit Beyin absesi Malarya Tifo Status Epileptikus Serebral kanama Diabetik ketoasidoz
SICAK ÇARPMASI AYIRICI TANI Ensefalit Sepsis Tetanoz Alkol yoksunluk sendromu Salisilat zehirlenmesi
Tedavi ABC Oksijen Pulseoksimetre Kardiyak monitör iv....SF, Ringer Laktad 250 ml/saat Foley sonda Vücut ısısı takibi
SOĞUTMA Amaç.....40°C Antipiretik ??? Evaporasyon yolu ile Mekke yöntemi İmmersiyon Buz paketleri Gastrik, peritoneal lavaj
Komplikasyonlar Kalp yetmezliği Pulmoner ödem Zayıf prognoz...hipotansiyon, kard. output Renal hasar, ATN KC bozukluğu
Yatış Yaş Sıvı kaybı CVS, pulmoner hastalık Endorgan hasarı Sıcak çarpması