Maden Mühendisliğine Giriş Cevher Hazırlama Cevher Zenginleştirme

Cevher Hazırlamadan Üretim Metalurjisine Maden Mühendisliği Doğadaki madenler, yenilenebilir kaynaklar değildir. Üretim sonrası en verimli, en ekonomik ve en faydalı şekilde değerlendirilmelidir. Bu amaçla en önemli araç cevher hazırlama ve/veya cevher zenginleştirmedir.

CEVHER HAZIRLAMA -Ufalama (boyut küçültme) Parçalama (madende patlatma) Kırma (belli boyuta getirilmiş parçaların makinalarda darbe, baskı, kesme vb kuvvetlerle taneli malzeme haline getirilmesi) Öğütme (parçalanmış malzemenin genelde 1 mm’den daha küçük boyutlara çeşitli kuvvettler altında ufalanması) -Sınıflandırma (elek gibi yüzeyler kullanarak malzemenin iri ve ince olarak boyutlandırılması ve akımda sınıflandırma ile farklı tane iriliklerinde malzeme üretilmesi -Susuzlandırma (sınıflandırmadan ısı ile kurutmaya kadar çeşitli işlemlerle sulu sistemlerde işlenmiş malzemenin sudan arıtılması)

CEVHER ZENGİNLEŞTİRME Cevher içerisinde bulunan değerli mineral veya minerallerin değersiz (gang) minerallerinden ayrılması işlemi Çeşitli fiziksel farklılıklardan yararlanarak değerli mineral ile değersiz mineralin ayrılması (yoğunluk, manyetik duyarlılık, mekanik özellik farkı, iletkenlik vb) Minerallerin yüzey özellik farkları (hidrofob veya hidrofil özellik farkı, çeşitli reaktiflere karşı duyarlılık vb) Çözeltme teknikleri

TANIMLAR Mineral: Doğal olarak oluşmuş belli bir kimyasal bileşimi ve atomik yapısı (kristal şekli) olan inorganik yapılardır. Kayaç: Çeşitli minerallerin bir araya gelerek oluşturdukları kütle (granit vb) Cevher: Bazı değerli mineral veya minerallerin doğada belli bir bölgede ekonomik kazanıma uygun bir konsantrasyonla ve miktarla depolanması.(Depolanmanın yeri ve boyutu, cevherin değeri, madencilik maliyetleri, diğer maliyetler, cevherin işlenebilirliği, üretilecek ürünlerle talep) Gang: Ekonomik değeri olmayan mineraller Atık: Madencilik esnasında üretilen ama bir ekonomik değeri olmadığı için doğrudan atılan malzemeler (gang mineralleri de ağırlıkla bu gruba girer)

Cevher sınıflama Metalik cevherler: (demir grubu metaller; demir, manganez, molibden, tunsten vb,- baz metaller; bakır, kurşun, çinko, kalay- nadir metaller; altın, gümüş, platin grubu metaller- radyoktifler; uranyum, toryum, radyum) Metalik olmayanlar: Aynı zamanda endüstriyel mineraller olarakta bilinir. Metal üretim amaçlı kullanılmazlar. Bunlar fosfat, potas, halit, trona, kum, kireçtaşı vb) Fosil yakıtlar: Kömür, petrol, doğal gaz, bitümlü şeyl, asfaltit, vb.

Cevher Hazırlamadan Üretim Metalurjisine Maden Mühendisliği Madenden üretilen hammaddenin teknolojik ve ekonomik gerekçeler doğrultusunda kullanıma hazırlanması, İçeriğinde metal olanların metal üretimine hazırlanması Bu süreçte kazanım verimlerinin olabildiğince yüksek olması

Fiziksel İşlemler Üretim Metalurjisi Cevher Metal Endüstriyel mineraller

CEVHER HAZIRLAMA İŞLEMLERİ

Boyut Küçültmenin Amaçları Taşımada kolaylık Hammaddenin kullanılacağı yere uygun boyuta getirilmesi Değerli mineralle değersiz minerali birbirinden ayırabilmek için birbirinden serbestleştirmek.

Serbestleşme

Serbestleşme

Serbetleşme ve Zenginleştirme

Verim-Tenör ilişkisi

KIRMA

Birincil Kırma Madenden gelen çok iri parçaların taşınabilir boyuta getirilmesi veya ikincil kırıcıya girebilecek boyuta getirilmesi amacıyla kullanılan kırıcılar. Jaw crusher

İkincil kırma

ÖĞÜTME Cevher minerali ve gang mineralini serbestleşmenin son aşaması Çimento vb malzemelerin kullanım boyutuna hazırlanması Boya saniyinde kullanılan renk verici vb malzemelerin hazırlanması

Öğütme Değirmenleri Aktarılan ortam değirmenleri Özel tip değirmenler

Aktarılan ortam değirmenleri Dönen bir silindirik gövde içerisinde öğtülecek malzemenin üzerine öğütücü ortamın düşürülmesi ile aşındırma ve darbe kuvvetleri ile ufalanma