BOŞALTIM SİSTEMİMİZ VE SAĞLIĞIMIZ

BAZILARI BOŞALTIMIN GEREKLİLİĞİNE İNANMIYOR GALİBA

PEKİ BOŞALTIM YAPMANIN AMACI NE?

Evimizde çöpler hijyen ve yaşam için engel teşkil edeceğinden çöpleri atarız. İşte vücudumuzdaki çöpler de atık maddelerdir.Vücudumuzda bulunması zararlı olacağı için bu maddeleri boşaltırız.Buna Boşaltım denir.

İNSANLARDA BOŞALTIMIN AMACI NEDİR?

Canlıların hücrelerindeki metabolik olaylar sonucu oluşan ve vücutta kullanılması mümkün olmayan maddelerin hücrelerden ve dolaşım sisteminden atılması olayına BOŞALTIM denir.

VUCUDUMUZDAN HANGİ ATIK MADDELER UZAKLAŞTIRILIR? İDRAR SU TUZ KARBONDİOKSİT BESİN ATIKLARI ÜRE

ATIK MADDELERİ VUCUDUMUZDAN HANGİ ORGANLAR UZAKLAŞTIRIR? BÖBREKLER DERİ KARACİĞER AKCİĞER KALIN BAĞIRSAK

Bu organlar atık maddeleri idrar, solunum, terleme ve dışkı yoluyla atar. Atık maddeler vücudumuzdan uzaklaştırılmadıkları takdirde zehirleyici olabilirler.

DERİ Vucudumuzda bulunan fazla su ve mineraller deriden terleme ile dış ortama atılır

Kan içerisindeki CO2 ve suyu soluk verme esnasında dışarı atar. AKCİĞERLER Kan içerisindeki CO2 ve suyu soluk verme esnasında dışarı atar.

KARACİĞER Proteinlerin sindirilmesi sonucunda oluşan zehirli bir maddeyi daha az zararlı olan üreye dönüştürür.

KALIN BAĞIRSAK Su, safra ve besin atıklarının dışkı şeklinde vucuttan atılmasını sağlar. KALIN BAĞIRSAK

BÖBREK Fasulye tanesi biçimde olan olan böbrekler karın boşluğunun arka tarafında bel hizasında bulunur.Çukur kısımları birbirine dönüktür.

Böbreklerin Vücudumuzdaki Yeri Sağ Böbrek Sol Böbrek Böbreklerimiz; belimizde,karın boşluğunun arka iki yanına karşılıklı olarak yerleşmiştir.

Yaklaşık uzunlukları 10 cm kadardır. Vucudumuzun çeşitli faaliyetleri sonucunda oluşan atık maddeleri kanımızdan süzerek uzaklaştırırlar. Kanımızdaki yararlı maddeleri koruyup sadece zararlı maddeleri uzaklaştırırlar. Kanımız böbreğimizin temel birimi olan nefronlar tarafından süzülür Her bir böbrekte yaklaşık bir milyon nefron bulunur?

Böbrek dıştan içe doğru kabuk, öz bölgesi ve havuzcuk olmak üzere üç bölümden oluşur.

Böbreğin dışını saran zar böbreği dış etkilerden korur. KABUK:Kandaki atık maddelerin süzüldüğü bölümdür. ÖZBÖLGESİ:Atık maddelerin havuzcuğa taşındığı ve faydalı maddelerin geri emildiği yerdir. HAVUZCUK:Atık maddelerin toplandığı bölümdür. İdrar kanalı havuzcuğa bağlanır.

BÖBREK Vücudumuzda omurganın iki yanında bel hizasında iki adet böbrek bulunur.Kanı süzer,zararlı maddelerden arındırır.

Böbreğin en küçük yapı birimi NEFRON’dur Böbreğin en küçük yapı birimi NEFRON’dur.Nefron kabuk ve öz bölgesine yerleşmiştir.Kandaki maddeleri süzerek atık maddeleri havuzcuğa getirmek ve faydalı maddeleri geri emmek nefronun görevidir.Her böbrekte yaklaşık bir milyon nefron bulunur.

VUCUDUMUZUN ARITMA TESİSİ BÖBREKLERİMİZ:

NEFRONLAR

İçinde glikoz, aminoasit, yağ asidi, gliserol, üre, ürik asit, su madensel tuzlar ve vitaminler bulunan kan böbrek atardamarı ile böbreklere gelir ve nefronlarda süzülür. Kan içindeki yararlı maddeler süzülme sırasında nefronlarda emilir ve tekrar kana geçer.

Süzülerek temizlenen bu kan böbrek toplar damarı ile böbrekten çıkar. Süzülmeden sonra kalan tuzun ve suyun fazlası ile üre idrarı oluşturur Oluşan idrar üreterde ve idrar kesesinde toplanır.İdrar üretra ile vücuttan atılır

İdrarı,böbrekten idrar kesesine taşıyan kanaldır. İDRAR KANALI

İDRAR KESESİ İdrarın toplandığı yerdir.

BÖBREKLERİMİZ İDRARI NASIL OLUŞTURUR Kan böbrek atardamarları yoluyla böbreklere gelir ve nefronlarda süzülür Kan içindeki yararlı maddeler süzülme sırasında nefronlarda emilir ve tekrar kana geçer Süzülerek temizlenen kan böbrek toplar damarı ile böbreklerden çıkar Süzülmeden sonra kalan tuzun ve suyun fazlası ile üre, idrarı oluşturur. Oluşan idrar üreter ( idrar borusu) ile idrar kesesine (mesane) taşınır. İdrar üretra ( idrar kanalı) ile vucuttan dışarı atılır.

TEKRAR EDELİM! İnsan boşaltım sisteminin başlıca organları böbrekler, idrar kanalları ve idrar torbasıdır. Her böbrekten çıkan birer adet idrar kanalı (üreter), idrar torbasına (mesane) bağlanır. İdrar torbası da idrar kanalı (üretra) ile dışarı bağlanır.

TEKRAR EDELİM! BOŞALTIMA YARDIMCI ORGANLAR AKCİĞER: CO2 ve az miktarda H2O atılır. DERİ: Fazla su ve mineraller dışarı atılır. KARACİĞER: Proteinlerin sindirilmesi sonucunda oluşan zehirli bir maddeyi daha az zararlı olan üreye dönüştürür. KALIN BAĞIRSAK: Su, safra ve besin atıklarının dışkı şeklinde vucuttan atılmasını sağlar.

Boşaltım sistemi organlarının sağlığı için: Yeterli miktarda su alınmalı. Tuvalet temizliğine dikkat edilmeli. Eller düzenli ve düzgün yıkanmalı. Kirli havuzlara ve denize girilmemeli. Dengeli beslenmeye,besinlerin ve suyun temizliğine dikkat ederiz. Alkollü içecekler, biberli ve kızarmış yiyeceklerden kaçınırız. Ayaklarımızı üşütmemeye dikkat ederiz. Deri ve vücut temizliği için sık sık banyo yaparız. Böbrek ve idrar yolu rahatsızlığında doktora başvururuz.

Boşaltım sistemi organlarının sağlığı için: Boşaltım sistemi organlarımızın sağlığı için ayrıca idrar vücutta fazla tutulmamalıdır. Çünkü vücutta fazla tutulan idrar böbrek taşı oluşumuna neden olur. Boğaz,kulak enfeksiyonları ihmal edilmemelidir. Diş çürükleri en kısa sürede tedavi edilmelidir.

Böbreklerde Görülen Hastalıklar Böbreklerde kristalleşip çöken kalsiyum ve azot bileşikleri, kum ve taşlara dönüşüp böbrek taşlarını oluşturur.Büyük böbrek taşları özel ışınlarla kırılıp düşürülür veya ameliyatla alınır. İdrar yolları ve böbreğin farklı kısımları iltihaplanabilir.

BOŞALTIM SİSTEMİ HASTALIKLARI 1.BÖBREK YETMEZLİĞİ: Böbrek fonksiyonlarındaki kalıcı bozukluk nedeniyle böbrekle atılması gereken zararlı maddelerin atılamamasına bağlı olarak ortaya çıkan bir hastalıktır. Böbrek yetmezliği ilerler ve kalıcı hale gelirse başka tedavi yöntemlerinin uygulanması gerekir bunlar diyaliz tedavisi ve böbrek naklidir.

Diyaliz Ünitesinin Çalışması

Kronik böbrek hastalığı böbreğin tamamen veya %80 fonksiyonunu kaybetmesi ve görevini yerine getirememesi demektir. Türkiye’de birçok sayıda kronik böbrek hastası bulunmaktadır.

Böbreklerin en önemli görevi vücudumuzdaki zararlı ve atık maddeleri süzerek vücuttan idrar yoluyla atmaktır. Diğer önemli görevleri bazı minerallerin,suyun,glikozun, proteinlerin dengede tutulmasını sağlamaktır. Tansiyonu dengede tutmak,kan yapımında,D vitamininin kullanılmasında önemli rolü vardır.

Böbrek yetmezliği durumlarında tüm bu dengeler bozulmaya başlar ve en hızlı ortaya çıkan bozukluk atık maddelerin kanda birikmesidir.Bunun sonucu hastalarda halsizlik, iştahsızlık, kaşıntı, sabah bulantısı şikayetleri olur, bu belirtilerin hepsine ÜREMİ denir.

Böbrek yetmezliği tedavisinde amaç , bu zararlı maddeleri kandan uzaklaştırmak ve bozulmuş olan değerleri düzeltmektir. Bu amaçla kullanılan 3 önemli tedavi yöntemi vardır. 1-hemodiyaliz 2-periton diyaliz 3-böbrek transplantasyonu

BÖBREK NAKLİ Böbrek nakli (transplantasyon) son dönem en başarılı tedavi şeklidir. Böbrek nakli için gerekli böbrek 2 kaynaktan sağlanabilir. Canlı vericiden Kadavradan

Gerek canlı vericiden, gerekse kadavradan yapılan başarılı böbrek nakillerinde diyaliz tedavilerinde olduğu gibi böbrek fonksiyonlarından bazıları değil, tamamı yerine getirilir. Buna ek olarak, hem tüm böbrek fonksiyonları yerine getirildiğinden, hem de hastalar için sürekli diyaliz işlemlerinin oluşturduğu fiziksel ve psikolojik zorluklar ortadan kalktığından dolayı yaşam kalitesi daha iyidir.

İnsan dışında bir canlıdan transplantasyon şu anda mümkün olmamakla birlikte çalışmalar ümit vericidir, iyimser bir tahminle 2020 li yıllarda mümkün olabilir. Türk Nefroloji Derneğinin verilerine göre Türkiye’de bugüne kadar yaklaşık 4000 böbrek nakli yapılmıştır. 1998 yılında 382 böbrek nakli yapılmıştır ve ne yazık ki bunların yaklaşık 1/3’ü kadavra kaynaklıdır..

Kadavra kaynaklı böbrek nakli oranı Batı ülkelerinde yaklaşık % 80’dir Kadavra kaynaklı böbrek nakli oranı Batı ülkelerinde yaklaşık % 80’dir. Bunun nedeni ülkemizde organ bağışlarının henüz istenilen seviyeye ulaşamamasıdır.

2. BÖBREK İLTİHABI: Böbreklerin iç kısımlarının iltihaplanmasıdır. 3. BÖBREK TAŞI : Besinlerle alınan fazla Kalsiyum ve D vitamini taş oluşumuna sebep olabilir. Böbrek taşları da böbrek kanamalarına ve şiddetli ağrılara sebep olur.Kanlı idrar çıkması görülür. 5 ŞEKER HASTALIĞI : Glikozun idrara geçip ,geri emilememesidir. 6. NEFRİT : Nefronların iltihaplanmasıdır.

Böbrek Taşları: Besinlerle alınan fazla kalsiyum,D vitamini ve azot bileşikleri böbreklerde kristalleşip çökelebilir. Bu çökeltiler kum tanesi kadar küçük olabileceği gibi birbiriyle birleşerek büyük taşlara da dönüşebilir. Sancı ve idrarda kan görülmesi gibi belirtileri vardır. Böbrek taşları oluşumunu engellemek için bol sıvı gıdalar alınmalı,hareketli olmaya özen göstermeli, günlük egzersizler düzenli olarak yapılmalı, süt ürünlerinin ve tuzun fazla miktarda tüketilmemesine dikkat edilmelidir. Böbrek taşları küçükse düşürülebilir.Büyük olduğu durumlarda ,özel ışınlarla kırılarak düşürülmesi sağlanabilir.Yada ameliyatla alınır.

Böbrek İltihaplanmaları: İdrarın ağrılı akması,bel ağrısı, halsizlik,yüksek ateş,üşüme,titreme gibi belirtileri vardır. Nefrit: Böbreğin yapı ve görev birimi olan nefronların iltihaplanmasıdır.Boğazda yerleşe beta mikroplarından veya ota kulak ve deri iltihaplarından kaynaklanır.Yüz , göz ve ayak bileklerinin şişmesi şeklinde belirtileri vardır. Üremi: Böbrek yetmezliği sonucu idrarla atılması gereken maddelerin vücutta birikmesidir.Tüm vücudun dengesini bozar.

Yeşim (12) Böbrek Nakli : Mayıs 1996. Sağlık durumu iyi, Böbrek fonksiyon testleri normal

Can (9) Böbrek Nakli : Mayıs 2001 Sağlık durumu iyi, Böbrek fonksiyon testleri normal.

Sadike (30) Böbrek Nakli : 1989 Evlilik : 1999 Murat’ın doğumu: 2000 Sağlık durumu iyi, Böbrek fonksiyon testleri normal

Turgay(34) 1986 kadavradan 1988 dededen 2000 anneden Böbrek nakli Toygar 10y. Babasının 2. Böbrek naklinden sonra doğdu, 3. Nakilden sonra sünnet oldu

Arkadaşların diyalize girdiğini biliyor mu ? Murat (8) Sadece birkaçı, çünkü sürekli bana soru sormalarını istemiyorum.

Hastanedeyken kimin seninle birlikte olmasını istiyorsun? Adnan (7) Annem. Eğer kimse benimle olmazsa tamamen yalnız kalırım.

Sen doktor olsaydın ne yapardın ? Mahmut (12) Kimseyi diyalize almaz, onun yerine hemen bir böbrek bulurdum.

Tüm organ bağışı yapan ve aracı olanlara teşekkür ederiz Tüm organ bağışı yapan ve aracı olanlara teşekkür ederiz. Organ Nakil Hastaları

Boşaltım sistemi organlarının sağlığı için: Yeterli miktarda su alınmalı. Tuvalet temizliğine dikkat edilmeli. Eller düzenli ve düzgün yıkanmalı. Kirli havuzlara ve denize girilmemeli. Dengeli beslenmeye,besinlerin ve suyun temizliğine dikkat ederiz. Alkollü içecekler, biberli ve kızarmış yiyeceklerden kaçınırız. Ayaklarımızı üşütmemeye dikkat ederiz. Deri ve vücut temizliği için sık sık banyo yaparız. Böbrek ve idrar yolu rahatsızlığında doktora başvururuz.

Boşaltım sistemi organlarının sağlığı için: Boşaltım sistemi organlarımızın sağlığı için ayrıca idrar vücutta fazla tutulmamalıdır. Çünkü vücutta fazla tutulan idrar böbrek taşı oluşumuna neden olur. Boğaz,kulak enfeksiyonları ihmal edilmemelidir. Diş çürükleri en kısa sürede tedavi edilmelidir.