MERKANTİLİZM TANIM Orta çağın sonları ile sanayi devrimi arasında kalan dönem. Ticaret Ev-sanayi şeklinde başlayan sanayi Kapitalist sınıf: sanayiciler, büyük tüccarlar ve bankacılar Keşifler ile ülkeye gelen değerli madenler fiyatların hızla artmasına yol açmıştır. Sömürgecilik de sermaye birikiminin önemli bir yoludur. Dış ticarette tekelci zihniyet oluşmuştur.

AMACI Zenginlik peşinde koşmak. Ana amacı ise değerli madenleri ülkede tutmak ve bu madenlerin ülke dışına çıkmasını engellemektir. Bunun da iki yolu vardır: Dış ticaret Sömürgecilik (kolonizasyon)

Merkantilistler bir ülkenin nüfusunun artmasından yanadır Merkantilistler bir ülkenin nüfusunun artmasından yanadır. Merkantilist düşünce düşük ücret politikası olgusuna dayanır.

MERKANTİLİST DÜŞÜNCENİN ORTAYA ÇIKIŞI Merkantilist sistem, feodalizmin külleri üzerine doğmuştur denilebilir. Ortaçağ siyasî yapısında yaşanan kökten değişiklikler ve sonucunda millî devletlerin yavaş yavaş tarih sahnesine çıkmaya başlaması, uluslararası kapsamda yaşanan ticarî devrim ve ortaçağ iktisat sisteminde yaşanan çöküş, merkantilizm olarak adlandırılan dönemin kapılarını açmıştır.

FİZYOKRASİ TANIM Doğal düzeni savunan bu görüşe göre toplumsal ve ekonomik kurallar doğal bir kanun gücüyle oluşur. Üretimde tek verimli alan tarımdır. Tarım, tüketilenden daha fazla üretime yol açar. Oluşan bu fazlalık Fizyokratlar'ca net hasıla olarak ifade edilir. Diğer faaliyetler (ticaret, sanayi) ise kısırdır, çünkü net hasıla oluşturmazlar.

FİZYOKRASİNİN ORTAYA ÇIKIŞI Bu düşünce sistemi 18.yy’da Fransa’da başlamış; Almanya, İngiltere ve bütün Avrupa kıtasına yayılmış ve ardından da Amerika kıtasına geçmiştir. Merkantilist düşünce sisteminden fizyokratik düşünce sistemine geçiş doğrudan doğruya ve hemen olmamıştır. Merkantilizmin hataları fizyokrasi ortamını hazırlamıştır.

Fizyokrat felsefenin babası John Locke’dur Fizyokrat felsefenin babası John Locke’dur. Locke’un ‘rasyonalizm’ ve ‘doğal düzen’e verdiği önemi Fizyokratlar da benimsemiştir. Fizyokrasinin en ünlü temsilcisi ve kurucusu Francois Quesnay’dır (1694-1774).

Fizyokratlar toplumun üç sınıftan oluştuğunu kabul etmişlerdir. Bunlar; Toprak sahipleri Tarımda kiracılar; toprağı işler ve üretim yaparlar Kısır sınıflar olarak adlandırılan zanaatkarlar ve tüccarlardır

Fizyokratların temel özellikleri Üretken olan tek alan tarım olduğunu düşünürler. Vergilendirilmesi gereken tek sektör, tarım sektörü olmalıdır. Böylece iktisat politikasında ‘tek vergi’ diye adlandırılan kavramı oluşturmuşlar. Bireycidirler. Ekonomiye müdahale etmemesi gerektiğini ortaya koyarlar.

Vergilerin sadece tarım üzerinden alınmasını savunurlar. Fizyokratlar, klasik iktisadi düşüncenin temelini atmışlar ve doğal düzeni savunurlar. Ekonominin arz yönüne ağırlık veren bir doktirindir. Fizyokratlar zenginliğin kaynağının üretim olduğunu ileri sürerler.

 Fizyokrat Öğretinin Esasları  a) Tabii Düzen  b) Net hasıla c) Tek Vergi ve Serbest Dış Ticaret

KLASİK YAKLAŞIM TANIM Tarım sektörü üzerine duran ve bu sektörün ekonomik servetin tek kaynağı olduğunu belirten fizyokratlara karşın Adam Smith, imalat sanayinin gelişmesine ve emeğin verimliliğine dikkat çekerek tek değer ölçüsü olarak emeği kabul etmiştir. Sermayenin birikmiş emekten başka bir şey olmadığını ileri sürmüştür

KLASİK YAKLAŞIMIN ORTAYA ÇIKIŞI Adam Smith’in 1776’da yazdığı Milletlerin Zenginliği adlı eseriyle başlayan, liberal düşünceye dayalı klasik iktisat sisteminin oluşturulmasında fizyokratik düşüncenin yeri ve önemi büyüktür. Adam Smith’den sonra David Ricardo’nun çalışmalarıyla şekillenen Klasik iktisat, fizyokratlardan ekonominin arz yönüne ağırlık veren düşüncelerini devralmıştır

Klasik yaklaşımın diğer özellikleri şunlardır ‘Her arz kendi talebini yaratır.’ (Say Yasası). Jean Baptiste Say tarafından ortaya çıkmıştır. Bu anlayışa göre; ekonomide bir mal üretildiğinde karşılığında gelir elde edilir ve bu gelir mal ve hizmet alımları için kullanılır Miktar Kuramı geçerlidir. M.V=P.T şeklinde ifade edilmektedir M: Para miktarını, V: Paranın dolaşım hızını, P: Fiyatlar genel düzeyini ve T: İşlem miktarını göstermektedir Devlet müdahalesine karşıdırlar.

 Devlet; güvenlik, savunma, adalet ve diplomasi görevlerini yerine getirecektir. Tam rekabet koşulları geçerlidir. Tam rekabetin özelliklerinden birisi ise şeffaflıktır. Tarafsız maliyeyi savunurlar Düşük oranlı vergilemeyi savunmuşlardır